Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης(ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ)

Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης(ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ)

O Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης(1860-1922) ήταν πρωθυπουργός της Ελλάδας. Αρχικά είχε εργαστεί ως μηχανικός, αργότερα έγινε καθηγητής σε στρατιωτικές σχολές και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Άρχισε να πολιτεύεται το 1902, διετέλεσε υπουργός οικονομικών και επισιτισμού και αργότερα πρωθυπουργός στην κυβέρνηση συνασπισμού Γούναρη. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, δικάστηκε στην «Δίκη των Έξι» και καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε στο Γουδή(1922). ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Γεννήθηκε στην Απείρανθο Νάξου (Ιανουάριος 1860). Αποφοίτησε από το γυμνάσιο Σύρου(1878) με αριστείο σε έκθεσή του «Τι έστιν επιστήμη και τις η ανωτέρα των επιστημών». Γράφτηκε(1878) στη φυσικομαθηματική σχολή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στην συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για να σπουδάσει αστρονομία, τελικά όμως σπούδασε μαθηματικά και μηχανική. Εργάστηκε ως μηχανικός αποκτώντας αρκετά μεγάλη περιουσία. Ανάμεσα μάλιστα στα κτίρια που κατασκεύασε συγκαταλέγεται και το Μέγαρο Μιχαήλ Μελά και το παλαιό Ταχυδρομείο. Είχε εργαστεί και στη διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου. Διετέλεσε καθηγητής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και διορίστηκε(1899) καθηγητής στο Μετσόβιο πολυτεχνείο. Πρωτοεξελέγη βουλευτής(1902) με το κόμμα του Θεόδωρου Δηλιγιάννη και εντάχθηκε στην ομάδα των Ιαπώνων, της οποίας ήταν ηγετικό στέλεχος. Η αποδοχή όμως κυβερνητικών θέσεων στην κυβέρνηση Θεοτόκη αυτού και του Γούναρη αδρανοποίησε την ομάδα που σταδιακά διαλύθηκε. Υπήρξε συνιδρυτής και ηγετικό στέλεχος του Λαϊκού Κόμματος, ως το τέλος της πολιτικής του διαδρομής. Στις κυβερνήσεις Καλογερόπουλου και Γούναρη(1921-2) διετέλεσε υπουργός επισιτισμού και Οικονομικών καθορίζοντας από τη θέση αυτή την οικονομική πολιτική της Ελλάδας. ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ Οι πόροι της χώρας είχαν εξαντληθεί από τον πόλεμο στη Μικρά Ασία και οι ξένες Δυνάμεις ήταν απρόθυμες να συνομολογήσουν δάνειο. Η οικονομική ανάγκη ήταν άμεση αλλά η αύξηση των εσόδων μέσω της αυξήσεως της φορολογίας ή των δασμών, απαιτούσε αρκετό χρόνο ενώ είχε ήδη εκδοθεί μεγάλη ποσότητα ακαλύπτου χαρτονομίσματος. Ο Πρωτοπαπαδάκης συνέλαβε και εφήρμοσε ένα σύστημα παγκοσμίως πρωτότυπο: διχοτόμησε το χαρτονόμισμα. Η αριστερή πλευρά χρησιμοποιούταν ως νόμισμα στη μισή αξία του ακεραίου χαρτονομίσματος(π.χ. το τεμάχιο του εκατονταδράχμου άξιζε πλέον 50 δρχ.). Η δεξιά πλευρά του χαρτονομίσματος ανταλλασσόταν με έντοκη ομολογία στη μισή αξία του ακεραίου χαρτονομίσματος. Το σύστημα αυτό, που έχει επαινεθεί ιδιαιτέρως, κατάφερε να μην κυκλοφορήσει νέο χαρτονόμισμα, το οποίο θα οδηγούσε σε ασφυκτική πληθωριστική πίεση και να συγκεντρωθεί αμέσως ένα τεράστιο χρηματικό ποσό για τη χρηματοδότηση του πολέμου. Ο λαός απεδέχθη στωϊκώς το μέτρο διότι γνώριζε τις ανάγκες του μετώπου και επειδή κατανοούσε ότι αν κυκλοφορούσε πληθωριστικό χαρτονόμισμα, οι οικονομίες του θα έχαναν εντελώς την αξία τους. Λίγο μετά το αναγκαστικό δάνειο, ο Πρωτοπαπαδάκης διορίζεται Πρωθυπουργός στην κυβέρνηση συνασπισμού Γούναρη-Στράτου. Με την πτώση του μικρασιατικού μετώπου και την επικράτηση των φυγάδων στρατιωτικών, συνελήφθη και προσάχθηκε σε έκτακτο «παράτυπο» στρατοδικείο(«Δίκη των Έξι»), από το οποίο κρίθηκε ένοχος για εσχάτη προδοσία μαζί με άλλους πέντε πολιτικούς. Καταδικάστηκε σε θάνατο και τουφεκίστηκε στο Γουδή(15/11/1922). ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Ο Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης στη χειρόγραφη διαθήκη του που συνέταξε στις φυλακές Αβέρωφ(26/10/1922), αναφέρει ότι όλη του η περιουσία ήταν 2 ακίνητα στην Αθήνα που είχε αποκτήσει από τις επαγγελματικές του δραστηριότητες ως μηχανικός διαφόρων έργων πολύ πριν εισέλθει στη πολιτική και το ένα από τα 2 ήταν υποθηκευμένο στην Εθνική Τράπεζα για δάνειο που είχε ζητήσει ύψους 225.000 δρχ.. Όταν όμως ο ίδιος αναγκάσθηκε να προβεί στη διχοτόμηση του νομίσματος βρέθηκε και αυτός στην αυτή μοίρα με τους ζημιωμένους Έλληνες με συνέπεια να λάβει τα μισά του ζητηθέντος ποσού. Ένα μήνα μετά τη σύνταξη της διαθήκης του καταδικάσθηκε σε θάνατο από το έκτακτο στρατοδικείο το οποίο είχε σχηματιστεί για να δικάσει τους-θεωρούμενους-υπεύθυνους της Μικρασιατικής Καταστροφής. Γιός του ήταν ο Αριστείδης Πρωτοπαπαδάκης, βουλευτής και υπουργός σε πολλές κυβερνήσεις και εγγονός του ο Μιχαήλ Πρωτοπαπαδάκης, πρώην ευρωβουλευτής, ο οποίος με αίτησή του (2008) ζήτησε την επανεξέταση της υπόθεσης του παππού του. 2 χρόνια αργότερα(2010) παύθηκε οριστικά από τον Άρειο Πάγο η δίωξη των 6(ανάμεσά τους και του Γεωργίου Μπαλτατζή) λόγω παραγραφής. Προς τιμή του ο Δήμος Νάξου ανήγειρε ανδριάντα επί της κεντρικής πλατείας της παραλίας της πόλεως Νάξου δίνοντας το όνομά του και στη παραλιακή λεωφόρο του λιμένα Νάξου.