Υπόθεση Merten(σαν σήμερα αποφυλακίστηκε σκανδαλωδώς)

Υπόθεση Merten(σαν σήμερα αποφυλακίστηκε σκανδαλωδώς)

Μετά το τέλος του Β΄ ΠΠ ιδρύθηκε το «Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου» (προϊστάμενος εισαγγελέας Ι. Τούσσης), με αποστολή την στοιχειοθέτηση κατηγοριών και την ποινική δίωξη όσων τέλεσαν εγκλήματα πολέμου εις βάρος του Ελληνικού λαού. Το γραφείο αυτό άσκησε διώξεις εις βάρος 800 Γερμανών στρατιωτικών, με βαρύτατα κατηγορητήρια, που περιλάμβαναν εκτελέσεις αμάχων και αθώων πολιτών, ολική καταστροφή χωριών, εξαναγκασμό 300.000 ανθρώπων σε υποσιτισμό και θάνατο από την πείνα και τις στερήσεις. Από τους 800 Γερμανούς στρατιωτικούς εναντίον των οποίων είχε ασκήσει δίωξη το μεταπολεμικό «Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου», για τη γενοκτονική δράση τους στην Ελλάδα, ελάχιστοι τελικά καταδικάστηκαν. Ανάμεσα τους όμως, ήταν και ο περιβόητος λοχαγός Max Merten, προσωπικός φίλος του Hitler. [την ίδια εποχή υπηρετούσε στα γραφεία της Wehrmacht στην Θεσσαλονίκη ο Αυστριακός, μτγν. ΓΓ του ΟΗΕ και Πρόεδρος της Αυστρίας Kurt Waldheim] Ο Max Merten(1911-72) υπήρξε υψηλόβαθμος Ναζί, που υπηρέτησε στη Θεσσαλονίκη(1942-4), ως σύμβουλος της στρατιωτικής διοίκησης της πόλης. Έμεινε στην ιστορία ως ο «χασάπης της Θεσσαλονίκης». Ήταν ο άνθρωπος που υπέγραψε τη μεταφορά των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο κολαστήριο του Auschwitz, ενώ είχε ευθύνη για αναρίθμητες αρπαγές και λεηλασίες των περιουσιών τους, που η συνολική τους αξία ξεπερνούσε τα 125 εκ χρυσά φράγκα, ποσό τεράστιο για την εποχή αυτή. Ένα τμήμα του θησαυρού αυτού στάλθηκε στη Γερμανία και το υπόλοιπο θάφτηκε κάπου στη Β Ελλάδα, σύμφωνα με εκτιμήσεις. Όντας υψηλόβαθμο στέλεχος του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Δ Γερμανίας, επέστρεψε(Μάιος 1957) στη Θεσσαλονίκη ως τουρίστας, για να αναζητήσει, κατά μία εκδοχή, τον κρυμμένο θησαυρό ή για επιχειρηματικούς λόγους (όπως ο ίδιος υποστήριξε), δημιουργώντας στην νεοεκλεγμένη κυβέρνηση Καραμανλή μεγάλα προβλήματα. Βασική προτεραιότητα της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής τότε, ήταν η πλήρης εξομάλυνση των σχέσεων με την Δ Γερμανία, καθώς διακυβεύονταν σημαντικά οικονομικά συμφέροντα της Ελλάδας. Η κορύφωση της πολιτικής αυτής, ήταν η επίσκεψη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Βόννη(1958), όπου στις συναντήσεις του με τον καγκελάριο Adenauer, επιβεβαιώθηκε η αποκατάσταση στις σχέσεις των 2 χωρών. Για να εξομαλυνθούν οι διμερείς σχέσεις, η κυβέρνηση Καραμανλή υποχρεώθηκε από τη Γερμανία να σταματήσει τη λειτουργία του Ελληνικού Γραφείου Εγκληματιών Πολέμου. Ο Καραμανλής διαπραγματεύθηκε ένα δάνειο 200 εκ μάρκων, ενώ ζήτησε και ευνοϊκή συμφωνία για την μεταφορά Ελλήνων μεταναστών στην ακμάζουσα Δ Γερμανία. Ο Merten αναγνωρίστηκε από κάποια θύματά του και συνελήφθη, με εντολή του αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ανδρέα Τούση, καθώς εκκρεμούσε εις βάρος του ένταλμα σύλληψης από το 1947 για εγκλήματα πολέμου(από τότε φυγοδικούσε στην Ευρώπη). Σχεδόν αμέσως με την προφυλάκισή του άρχισαν οι πιέσεις από τη γερμανική πλευρά για την απελευθέρωσή του. Η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή έδειξε να υποχωρεί. Οι 2 χώρες ήταν στο ίδιο στρατόπεδο ως μέλη του ΝΑΤΟ και η φτωχή Ελλάδα ήταν εξαρτημένη οικονομικά από τη Δ Γερμανία(μετανάστες, δάνεια κλπ). Οι πιέσεις εντάθηκαν(Νοέμβριος 1958), όταν ο Καραμανλής επισκέφθηκε επίσημα τη Βόννη, προκειμένου να διαπραγματευτεί τη σύναψη δανείου, ύψους 200 εκ μάρκων. Η κυβέρνηση Καραμανλή εισάγει(Ιανουάριος 1959) στη Βουλή και ψηφίζει νόμο «περί αναστολής διώξεως εγκληματιών πολέμου», με τη δικαιολογία ότι «πρέπει να παραμεριστούν τα εμπόδια δια την ανάπτυξιν των σχέσεών μας με τη Δυτική Γερμανία», όπως δήλωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Καλλίας. Έτσι ψηφίστηκε το  νομοθετικό διάταγμα «περί τροποποίησης της νομοθεσίας για τα εγκλήματα πολέμου», σύμφωνα με το οποίο ορίζονταν ότι «αναστέλλεται αυτοδικαίως και χωρίς να απαιτείται απόφασίς τις δικαστηρίου, πάσα δίωξις Γερμανών υπηκόων φερομένων ως εγκληματικών πολέμου, καθώς και η εκτέλεσις πάσης ποινής ή το υπόλοιπον ταύτης». Το φωτογραφικό αυτό διάταγμα καταψήφισε σύσσωμη η αντιπολίτευση διαμαρτυρόμενη για απαράδεκτη μεθόδευση. Η αντιπολίτευση, με προεξάρχοντες τους Κωνσταντίνο Μητσοτάκη(Κόμμα Φιλελευθέρων), Ηλία Τσιριμώκο(ΕΔΑ) και Σταύρο Ηλιόπουλο (ΕΔΑ), καταγγέλλει την «αμνήστευση των εγκληματιών του ελληνικού λαού» και κατηγορεί την κυβέρνηση ότι έχει υποκύψει σε πιέσεις της δυτικογερμανικής κυβέρνησης, πράγμα που αρνείται ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Αβέρωφ. Υπό την πίεση της ελληνικής και της διεθνούς κοινής γνώμης(«Η Ελλάδα αμνηστεύει τους σφαγείς της» έγραψαν οι TIMES του Λονδίνου) η κυβέρνηση υπαναχωρεί και εξαιρεί τον Merten από την εφαρμογή του του νόμου (ν.δ. 3933/1959). Αρχίζει(11/02/1959) η δίκη του Max Merten στο Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματικών Πολέμου της Αθήνας. Προκαλεί διεθνές ενδιαφέρον και την παρακολουθούν άγγλοι νομομαθείς και απεσταλμένοι των μεγαλύτερων εφημερίδων του κόσμου. Ο Merten ακούει με ολύμπια ψυχραιμία το κατηγορητήριο. Μέσα στο κατηγορητήριο συμπεριλαμβάνονταν κατηγορίες για 650 δολοφονίες και καταστροφή Εβραϊκού νεκροταφείου. Οι μάρτυρες κατηγορίας που προσήλθαν ήταν οι περισσότεροι Εβραϊκής καταγωγής, ενώ τα στοιχεία εις βάρος του Merten ήταν συντριπτικά, αν και ο ίδιος δήλωσε αθώος. Τελικά τιμωρήθηκε μόνο με 25 χρόνια φυλακή, ποινή που προήλθε από την συγχώνευση όλων των ποινών από τα αδικήματα που του αποδόθηκαν. Οι μάρτυρες κατηγορίας που παρελαύνουν απαριθμούν τα εγκλήματα που διέπραξε στη Θεσσαλονίκη, ενώ μόλις τρεις μάρτυρες καταθέτουν υπέρ του. Ο πρόεδρος του Στρατοδικείου, συνταγματάρχης Κοκορέτσας, διαβάζει την ετυμηγορία ενοχής του κατηγορουμένου(05/03/1959). Στον Merten επιβάλλεται ποινή φυλάκισης 25 ετών κατά συγχώνευση. Οι πιέσεις των Γερμανών για την αποφυλάκιση του Merten φθάνουν στο αποκορύφωμά τους. Η ελληνική κυβέρνηση υπόσχεται στη Βόννη ότι μόλις καταλαγιάσει ο θόρυβος θα τον απελευθερώσει. Οι πιέσεις από την Δ Γερμανία για την απελευθέρωση του Merten εντάθηκαν. Ο υπουργός δικαιοσύνης της Γερμανίας Gustav Heinemann δήλωσε πως κάθε οικονομική συμφωνία με την Ελλάδα θα αντιμετωπιζόταν με εχθρότητα από την Γερμανική κοινή γνώμη, για όσο θα εκκρεμούσε η υπόθεση Merten. Η κυβέρνηση Καραμανλή δεν είχε πολλές επιλογές για τον πρόσθετο λόγο ότι η Δ Γερμανία ήταν τότε η βασική εξαγωγική Χώρα για τα Ελληνικά καπνά. Το διάταγμα που είχε υπογραφτεί τον Ιανουάριο, άνοιξε τον δρόμο για μια πρωτοφανή για τα νομικά Ελληνικά χρονικά πράξη: ο υπουργός Δικαιοσύνης Καλλίας παρέδωσε τον Merten στην Δ Γερμανία «δήθεν» για να εκτίσει εκεί την ποινή του. Όταν ο Μέρτεν έφτασε στην Γερμανία απαλλάχθηκε για τη δράση του στην Ελλάδα με βούλευμα και αμνηστεύθηκε λόγω «αμφιβολιών», παρά την υπόσχεση της Γερμανίας ότι θα τον δίκαζε και θα τον φυλάκιζε. Η απελευθέρωση αυτή αποτέλεσε πέτρα του σκανδάλου για την Ελλάδα της δεκαετίας του ΄60 και είχε στηλιτευτεί από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και όλο τον τύπο, ασχέτως πολιτικής τοποθέτησης. Ο Καραμανλής διστάζει να προχωρήσει στην αποφυλάκιση του Merten, επειδή βρίσκεται προφυλακισμένος(θύμα πολιτικής δίωξης) ένας από τους πρωτεργάτες της Αντίστασης, ο Μανώλης Γλέζος. Η κατάλληλη στιγμή ήλθε τον Αύγουστο του 1959. Με το νόμο 4016, η κυβέρνηση τροποποίησε τη σχετική νομοθεσία (ν.δ. 3933/1959), με αποτέλεσμα να «αναστέλλεται αυτοδικαίως πάσα δίωξις γερμανών υπηκόων φερομένων ως εγκληματιών πολέμου, καθώς και η εκτέλεσις πάσης ποινής ή το υπόλοιπον ταύτης. Αντίγραφα των δικογραφιών αποστέλλονται εις τας γερμανικάς αρχάς». Με βάση τη διάταξη αυτή, ο Merten αποφυλακίστηκε(05/11/1959) και απελάθηκε στη Γερμανία, με την προϋπόθεση να εκτίσει εκεί την ποινή του. Όμως, τα γερμανικά δικαστήρια τον απάλλαξαν πλήρως, ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων. Ο «Δήμιος της Θεσσαλονίκης» αποδόθηκε λευκός στην κοινωνία. Τα γερμανικά έντυπα «Ηχώ του Αμβούργου» και DER SPIEGEL δημοσιεύουν(28/09/1960) αποσπάσματα της κατάθεσής του στις γερμανικές αρχές και προκαλούν σεισμό πολλών Ρίχτερ στην Αθήνα. Ο Merten ισχυριζόταν ότι ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο υπουργός Εσωτερικών και εξ απορρήτων του Δημήτριος(Τάκος) Μακρής, η σύζυγός του Δοξούλα το γένος Λεοντίδη και ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Γεώργιος Θεμελής υπήρξαν συνεργάτες των Γερμανών. Η ελληνική κυβέρνηση διαψεύδει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τον Merten, το ίδιο και η γερμανική. Στη Βουλή τα πνεύματα ανάβουν. Βουλευτές της ΕΡΕ επιτίθενται κατά συναδέλφων τους της ΕΔΑ, τότε αξιωματική αντιπολίτευση. Σημειώνονται συμπλοκές και η συνεδρίαση διακόπτεται(16/10/1960). 3 από τους θιγόμενους, το ζεύγος Μακρή και ο Θεμελής, προχώρησαν σε μηνύσεις, όχι στα γερμανικά δικαστήρια, αλλά στα ελληνικά και πέτυχαν την ερήμην καταδίκη του Merten για συκοφαντική δυσφήμιση. Η δημοσιογραφική έρευνα αποκάλυψε ότι ο Μακρής ως δικηγόρος στην κατοχική Θεσσαλονίκη είχε πολύ καλές σχέσεις με τους Γερμανούς, η σύζυγός του Δοξούλα ήταν γραμματέας του Merten και ο Θεμελής διορισμένος Νομάρχης. Για τον Καραμανλή δεν βρέθηκε το παραμικρό στοιχείο που να επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό του Merten. Ο Merten απασχόλησε και μεταθανάτια την Ελλάδα, με τη μεγάλη κινητοποίηση του 2000 για την ανεύρεση του εβραϊκού θησαυρού της Θεσσαλονίκης, που σύμφωνα με κάποια πληροφορία, βρισκόταν στο βυθό στ' ανοιχτά της Φοινικούντας Μεσσηνίας. Την πληροφορία φέρεται να έδωσε σε έλληνα συγκρατούμενο ο ίδιος ο Merten. Ο θησαυρός δεν βρέθηκε ποτέ. Ο Max Merten σταδιοδρόμησε ως κρατικός αξιωματούχος της Γερμανίας για μια σχεδόν δεκαετία. Απεβίωσε πλήρης ημερών στην Γερμανία(1972).

Υ.Γ.: καταλαβαίνετε τώρα γιατί έχουμε τέτοιες σχέσεις με την Γερμανία ή για το αν έχει μετανιώσει η ελίτ της για τον Β’ ΠΠ ή γιατί δεν πληρώνει τις αποζημιώσεις(είμαστε η ΜΟΝΗ χώρα που δεν τις έχει λάβει και ακόμα η ΜΟΝΗ χώρα στην οποία δεν πλήρωσαν ποτέ οι ναζί και οι συνεργάτες τους για τα εγκλήματα και τις λεηλασίες τους και μας πήραν μεταπολεμικά και τους δικούς μας ως εργάτες για να γίνουν υπερδύναμη μετά από διαγραφή χρεών το 1953 από τις ΗΠΑ και τους άλλους δυτικούς «συμμάχους») ή γιατί συμπεριφέρεται έτσι πάντα;! Καταλαβαίνετε τι πολιτικούς έβγαλε η Ελλάδα και συνεχίζουν στην ίδια παράδοση και τώρα την «δουλειά» παιδιά, ανίψια ή εγγόνια ή προστατευόμενοι και μαθητευόμενοι;