ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 17/06/1917 ΕΙΣΗΛΘΕ Η ΕΛΛΑΔΑ(ΕΚΒΙΑΣΤΙΚΑ) ΣΤΟΝ Α’ ΠΠ(1914-8)

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 17/06/1917 ΕΙΣΗΛΘΕ Η ΕΛΛΑΔΑ(ΕΚΒΙΑΣΤΙΚΑ) ΣΤΟΝ Α’ ΠΠ(1914-8)

Ενώ η Ευρώπη βγήκε από τον Α’ ΠΠ έναν χρόνο μετά(1918) η Ελλάδα εξωθήθηκε από τους ξενόδουλους πολιτικούς και τους Ευρωπαίους «προστάτες» στην τυχοδιωκτική εκστρατεία, πόλεμο και καταστροφή τελικά της Μ. Ασίας(1919-22), μέσα σε κλίμα Εθνικού Διχασμού. Η Entente, «σύμμαχος» της Ελλάδας στον «Μεγάλο Πόλεμο», την εγκατέλειψε στα χέρια του Kemal, που βοηθούσε όπως μπορούσε ο Κάιζερ της ηττημένης στον Α’ ΠΠ Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α’ ΠΠ ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ Η Ελλάδα δεν συμμετείχε στον Α’ ΠΠ από το ξέσπασμά του παρά τις προσκλήσεις για συμμαχία και από τις 2 αντίπαλες παρατάξεις. Με δικαιολογία την βοήθεια προς τον Σερβία και αδιαφορία για την εθνική ανεξαρτησία της Ελλάδας, δυνάμεις της Entente αποβιβάστηκαν στην Θεσσαλονίκη (Οκτώβριος 1915) με σκοπό να εκβιάσουν την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο. Δημιουργήθηκε το Βαλκανικό Μέτωπο, που απαρτιζόταν από δεκάδες χιλιάδες άνδρες και είχε σκοπό να παράσχει υποστήριξη προς Σερβία και Ρωσία. Ο Εθνικός Διχασμός, όπως ονομάστηκε η διαμάχη(1916) ανάμεσα σε Βασιλιά Κωνσταντίνο Α’ και Ελευθέριο Βενιζέλο αναφορικά με την έξοδο της Ελλάδας στον Α’ ΠΠ, οδήγησαν στο σχηματισμό 2^ης κυβέρνησης από το Βενιζέλο, με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Η Προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας απαρτιζόταν από τους Βενιζέλο, Δαγκλή και Κουντουριώτη(Τριανδρία). Έτσι, η Ελλάδα εισήλθε στον πόλεμο, στο πλευρό της Entente, οδηγώντας στην εκδίωξη του βασιλιά Κωνσταντίνου Α' υπέρ του γιου του Αλεξάνδρου. Ο Ελ. Βενιζέλος επεδίωκε την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Entente. Οι Αγγλογάλλοι όμως απέβλεπαν στη συμμαχία ή ουδετερότητα της Βουλγαρίας και Τουρκίας(δεν το κατάφεραν) και απέρριπταν προς το παρόν τις προτάσεις του Βενιζέλου. Στη φιλοαντατική πολιτική του Βενιζέλου θα εναντιωθεί το Παλάτι, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός ζήτησε να συμμετάσχει η Ελλάδα στο πλευρό των Συμμάχων στην επιχείρηση των Δαρδανελίων(Φεβρουάριος 1915). Οι φιλοβασιλικές κυβερνήσεις, που διορίζονται στη συνέχεια, δημιουργούν κλίμα πόλωσης, διαιρώντας την Ελλάδα σε 2 παρατάξεις-φιλοβασιλικών και φιλοβενιζελικών-, κάτι που θα συντελέσει στη γένεση και άνδρωση του εθνικού διχασμού με όλα τα μεταγενέστερα επακόλουθά του. Γίνεται (16/08/1916) το Κίνημα της Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη, που υποστηρίζει ο συμμαχικός στρατός, που έχει στο μεταξύ αποβιβαστεί στη Θεσσαλονίκη. Ο Βενιζέλος τίθεται επικεφαλής του κινήματος. Η ολοκληρωμένη Προσωρινή Κυβέρνηση κήρυξε(24/11/1916) τον πόλεμο στις Κεντρικές Δυνάμεις(υπό την Γερμανία). Η Ελλάδα είχε κοπεί στα 2(1916): το κράτος της Θεσσαλονίκης απεφάσιζε να διενεργηθεί στρατολογία σε μεγάλη κλίμακα και οργάνωνε την μεραρχία του Αρχιπελάγους και τις μεραρχίες Κρήτης και Σερρών. Η κυβέρνηση των Αθηνών αντιπαρατασσόταν στους οπαδούς του Βενιζέλου. Στην προσπάθεια των Συμμάχων να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τη Ν Ελλάδα, τα Γαλλικά θωρηκτά έμπαιναν στον Πειραιά και αποβίβαζαν 3000 άνδρες, ενώ βομβάρδιζαν περιοχές της Αθήνας γύρω από το Στάδιο και κοντά στα Ανάκτορα. Μετά από τελεσίγραφο των Συμμάχων ο βασιλιάς αποσύρεται από το θρόνο, χωρίς να παραιτηθεί(15/06/1917) και φεύγει στην Ελβετία αφήνοντας στη θέση του το δευτερότοκο γιο του Αλέξανδρο. Ο Βενιζέλος έρχεται στην Αθήνα και σχηματίζει κυβέρνηση(13/06). Κηρύσσει(15/06) τον πόλεμο στις Κεντρικές Δυνάμεις επισημοποιώντας την ανάλογη πράξη της προσωρινής κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης. ΕΠΙΣΗΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Η ενεργός συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο, στο πλευρό των Συμμάχων έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα τη θριαμβευτική νίκη κατά των Γερμανοβουλγάρων στα υψώματα του Σκρά di-Legen(30/05/1918) και τη συμμετοχή των Ελληνικών δυνάμεων στη τελική επίθεση και διάσπαση του μετώπου(Σεπτέμβριος 1918). Λίγες μέρες αργότερα, η Βουλγαρία θα συνθηκολογήσει και η Τουρκία θα συνάψει ανακωχή στον Μούδρο(Οκτώβριος 1918). Ο Franchet d'Esperey, αρχιστράτηγος του Βαλκανικού Μετώπου, με αφορμή το νικηφόρο αγώνα των Ελλήνων θα σημειώσει: «Ιδιαιτέρως διά τον Ελληνικόν στρατόν τονίζω τον ζήλον, την ανδρείαν και την παροιμιώδην ορμήν, τα οποία επέδειξε κατά τον υπ' αυτού διαδραματισθέντα ένδοξον ρόλον επί των οχθών του Στρυμώνος και του Αξιού». Η συνθηκολόγηση της Γερμανίας (11/11/1918), θέτει τέλος στο Μεγάλο Πόλεμο που διήρκεσε 4 έτη και αιματοκύλησε την Ευρώπη. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΟΛΕΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η εξωτερική πολιτική του Ελ. Βενιζέλου, βρισκόταν στο απόγειό της. Η Διάσκεψη της Ειρήνης συνήλθε στο Παρίσι(Ιανουάριος-Ιούνιος 1919). Σκοπός: ο διακανονισμός των διαφορών και εκκρεμοτήτων που προέκυπταν μεταξύ νικητών και ηττημένων. Ο ρόλος της Ελλάδας στο Συνέδριο δεν ήταν εύκολος. Ο Έλληνας υπουργός συνέταξε υπόμνημα για τις ελληνικές διεκδικήσεις λαμβάνοντας υπόψη εθνολογικούς και γεωπολιτικούς όρους. Στο υπόμνημα του αξιώνει περιοχές, με ελληνικό πληθυσμό(π.χ. Θράκη, Σμύρνη και ενδοχώρα και Β. Ήπειρος). Οι ελληνικές αξιώσεις έθιγαν τα συμφέροντα κάποιων Μεγάλων Δυνάμεων(Ιταλία, Γαλλία) και το έργο του κυβερνήτη γινόταν ακόμη δυσκολότερο από το γεγονός ότι η Ελλάδα είχε εισέλθει στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων μετά από θλιβερές περιπέτειες «την δωδεκάτην ώραν του αγώνος». Παρά ταύτα το ζήτημα της Δ. Θράκης βρήκε διευθέτηση με την συνθήκη του Νεϊγύ(Neuilly)(27/11/1919). Η Βουλγαρία εγκαταλείπει την περιοχή Α του Νέστου μέχρι τον Έβρο, που παραχωρήθηκε στην Ελλάδα. Για την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών που αφορούσε ζωτικής σημασίας περιοχές για την Ελλάδα και έκανε πράξη την Μεγάλη Ιδέα, θα χρειαστεί να μεσολαβήσουν γεγονότα, όπως η Ουκρανική Εκστρατεία(Φεβρουάριος 1919) και η αποβίβαση ελληνικών στρατευμάτων στη Μικρά Ασία(Μάιος 1919). Ο Βενιζέλος για λόγους εθνικής σκοπιμότητας υπάκουσε στην πρόταση των Συμμάχων να συμμετάσχει και η Ελλάδα με εκστρατευτικό σώμα στην Ουκρανία, για να εμποδιστούν οι Μπολσεβίκοι μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στην περιοχή. Η Συνθήκη των Σεβρών(1920) παραχωρούσε στην Ελλάδα Δ και Α Θράκη, Ίμβρο και Τένεδο, επικύρωνε την κυριαρχία της στα άλλα νησιά του Αιγαίου που κατείχε από το 1913 και εμπιστευόταν τη διοίκηση της περιοχής της Σμύρνης στο ελληνικό κράτος, με ρόλο τοποτηρητή για τη δημόσια τάξη στην Ιωνία. Οι κάτοικοι της περιοχής θα εκαλούντο σύμφωνα με την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών, μετά από 5 έτη να δηλώσουν αν προτιμούν την Ένωση με την Ελλάδα ή την παραμονή τους στην Τουρκία. Η Β. Ήπειρος ενσωματωνόταν στο ιδρυόμενο αλβανικό κράτος, ουσιαστικά προτεκτοράτο της Ιταλίας, η οποία όμως παραχωρούσε στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα πλην Ρόδου(Η συμφωνία ακυρώθηκε από την Ιταλία το 1922). Είχε προωθήσει(1913) με τη Συνθήκη του Λονδίνου και του Βουκουρεστίου τα σύνορα της Ελλάδας ώστε να συμπεριλάβουν Μακεδονία και Ήπειρο. Είχε εξασφαλίσει την Κρήτη και τα νησιά του Α. Αιγαίου. Με τη Συνθήκη των Σεβρών(1920) έδινε στην Ελλάδα τη Θράκη και δημιουργούσε βασικές προϋποθέσεις για την παραχώρηση τμήματος της Μικράς Ασίας στην Ελληνική επικράτεια μετά την παρέλευση 5ετίας. Η Ελλάδα πανηγύριζε για τη δημιουργία του κράτους «των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων». Παρ' όλα αυτά, ο φανατισμός εξακολουθούσε να δημιουργεί βαθύ χάσμα μεταξύ των αντιπάλων πολιτικών παρατάξεων και να ωθεί σε ανεπίτρεπτες πράξεις. 2 βασιλόφρονες απότακτοι στρατιωτικοί θα πυροβολήσουν τον Έλληνα ηγέτη στο σταθμό της Lyon στο Παρίσι κατά την ώρα της επιστροφής του στην Ελλάδα. Ο Βενιζέλος τραυματίζεται στο δεξί χέρι. Το γεγονός θα προκαλέσει ταραχή στην Ελλάδα και αλγεινή εντύπωση στους Συμμάχους και θα αναζωπυρώσει τον Εθνικό Διχασμό. Οι διώξεις αντιβενιζελικών αποκορυφώνονται με την αψυχολόγητη και άδικη δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη. Η επιστροφή του Βενιζέλου στην Αθήνα δημιουργεί κλίμα ενθουσιασμού. Αφού επικυρωθεί από το Ελληνικό Κοινοβούλιο η Συνθήκη των Σεβρών, προκηρύσσονται εκλογές για τον Οκτώβριο και διαλύεται η παρατεταμένης θητείας Βουλή. Δυστυχώς οι τυχοδιωκτισμοί και η αλλαγή πλεύσης των «Συμμάχων» έφεραν την Μικρασιατική Καταστροφή(1922), την Καταστροφή της Σμύρνης και το 1,5 εκ πρόσφυγες, το ζήτημα των οποίων, όπως και οι διαφορές που προέκυψαν από τον πόλεμο στην Ιωνία, διευθετήθηκε-ας πούμε- με την Συνθήκη της Λωζάννης(1923).