Ο κύριος Žižek και η ντεκαφεϊνέ δημοκρατία

Ο κύριος Žižek και η ντεκαφεϊνέ δημοκρατία

Ομιλία του «Elvis Presley της κοινωνικής θεωρίας», Σλοβένου φιλοσόφου και αιρετικού μαρξιστή, στην προεκλογική συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ την Κυριακή το μεσημέρι Ο Slavoj Žižek, ένας από τους πλέον διεισδυτικούς δημόσιους διανοουμένους στη διεθνή σκηνή, ο αποκαλούμενος και «Elvis Presley της κοινωνικής θεωρίας», φοράει ένα T-shirt που γράφει Occupy Europe και κάθεται να ξαποστάσει σε ένα διακριτικό τραπεζάκι στο καφέ του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Πειραιώς. Είναι Κυριακή βράδυ και έχει μόλις τελειώσει η προεκλογική εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ με τίτλο «Η καρδιά των λαών της Ευρώπης χτυπά στην Ελλάδα», όπου συμμετείχε ο Σλοβένος φιλόσοφος, δίπλα στον Αλ. Τσίπρα, μαζί με τον καθηγητή Πολιτικής Φιλοσοφίας στο λονδρέζικο Berbec Κώστα Δουζίνα. «Δεν έχει τόσο σημασία να αλλάξουν τα μυαλά των ανθρώπων-οι άνθρωποι συχνά σκέφτονται κυνικά - όσο να αλλάξει ο τρόπος που δρουν, που συμπεριφέρονται», απαντά στα «ΝΕΑ». «Συμβαίνουν τόσα αναπάντεχα πράγματα που διαφεύγουν από τους ειδικούς! Πάρτε παράδειγμα την εξέγερση στην Πλατεία Tahrir: ποιος θα περίμενε να φουντώσει ένα κίνημα όχι θρησκευτικό, αλλά λαϊκό; Θα έπρεπε λοιπόν να είμαστε περισσότερο ανοιχτοί. Εγώ είμαι συνήθως απαισιόδοξος, όμως τώρα έχω μια αισιοδοξία. Μπορούν να συμβούν θαύματα. Και σήμερα στην Ελλάδα το θαύμα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα ριζοσπαστικό αριστερό κίνημα, τόλμησε να βγει από τη βολή της περιθωριακής αντίστασης και αποφάσισε να παρέμβει στα πολιτικά πράγματα γνωρίζοντας πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση. Όπως είπα και στην ομιλία μου, η «ιδανική στιγμή» για την αλλαγή δεν υπάρχει. Πρέπει να το δοκιμάσεις. Νομίζω λοιπόν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει το σωστό». Είναι η 1^η φορά που ο 62χρονος αιρετικός μαρξιστής και λακανικός(=σχετικός με τον Γάλλο ψυχαναλυτή και ψυχίατρο Jacques Lacan) Σλοβένος φιλόσοφος, καθηγητής στο Λονδίνο και στη Ljubljana, ο οποίος έχει διδάξει ως προσκεκλημένος στα μεγαλύτερα αμερικανικά πανεπιστήμια, τάσσεται ανοικτά στο πλευρό ενός κόμματος. Γνωστός στην Ελλάδα από βιβλία του όπως το «Υψηλό αντικείμενο της ιδεολογίας» ή το «Καλωσορίσατε στην έρημο του πραγματικού» και τις ομιλίες του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πάντειο, ο Žižek βρήκε στον ΣΥΡΙΖΑ τον πολιτικό σχηματισμό «με αρχές», που επιβεβαιώνει την άποψή του για την ανάγκη «να επαναπολιτικοποιηθεί η ντεκαφεϊνέ πολιτική». Το κλίμα ευφορίας ήταν διάχυτο την Κυριακή στο κατάμεστο αίθριο του Μπενάκη, με ένα μεικτό κοινό, καθισμένο και όρθιο, να ξεχειλίζει προς όλες τις κατευθύνσεις. Ο Τσίπρας(με πουκάμισο και τζιν, χωρίς το μόνιμο καθωσπρέπει κοστούμι) και ο Žižek έφθασαν στις 19.30 μαζί με τον Κώστα Δουζίνα. ΧΩΡΙΣ... ΜΝΗΜΟΝΙΟ. Οι λέξεις «Μνημόνιο», «δανειακή σύμβαση», «χρέος», «επόμενες δόσεις», που ανήκουν στη ρητορική της «έκτακτης ανάγκης», δεν ακούστηκαν παρά ελάχιστα την Κυριακή. Ο Τσίπρας έκανε σαφές ότι ελπίζει στην κινητοποίηση των ευρωπαϊκών λαών υπέρ της Ελλάδας. Και χειροκροτήθηκε όταν είπε ότι για τους Έλληνες ψηφοφόρους η πραγματική αντιπαράθεση δεν είναι ανάμεσα στις υπεύθυνες και στις ανεύθυνες δυνάμεις, ούτε ανάμεσα στις δυνάμεις της προοπτικής και σε εκείνες του λαϊκισμού, αλλά ανάμεσα στις δυνάμεις του φόβου και στις δυνάμεις της ελπίδας. «Το όπλο μας είναι η αλληλεγγύη», τόνισε. Από την πλευρά του ο Κ. Δουζίνας υπογράμμισε: «Είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να εξασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις για να κρατηθεί ζωντανό στην Ευρώπη το πνεύμα του Διαφωτισμού». Το χαλί όμως της ευφορίας το είχε στρώσει ο Žižek με την προκλητική και απολαυστική ομιλία του. Με παραδείγματα από τον Freud, τον Eliot ή την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή έως το καρτούν «Tom και Jerry» και τον John Lennon, ξεκαθάρισε το προφίλ του ΣΥΡΙΖΑ, επιτέθηκε σε όλα τα μέτωπά του(ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΔΗΜΑΡ, ΚΚΕ) και αποδόμησε τη στάση των Ευρωπαίων απέναντι στην Ελλάδα. «Θυμάστε», είπε και καταχειροκροτήθηκε, «τα καρτούν με τον Tom και τον Jerry; Η γάτα φτάνει στον γκρεμό κυνηγώντας το ποντίκι και συνεχίζει να τρέχει στο κενό ώσπου κοιτάζει κάτω, οπότε αρχίζει να πέφτει. Αυτό κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ: υπενθυμίζει στους Ευρωπαίους που έχουν την οικονομική εξουσία να κοιτάξουν κάτω. Δεν είστε αιθεροβάμονες λοιπόν. Καλείστε να καθαρίσετε ένα χάος που επιβλήθηκε από άλλους και αντιδράτε στον τρόπο με τον οποίο το σύστημα αυτοκαταστρέφεται». Και κατέληξε: «Για το ευρωπαϊκό κατεστημένο η κατάσταση είναι καταστροφική, αλλά όχι σοβαρή. Για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σοβαρή, αλλά όχι καταστροφική. Σε μια άλλη δύσκολη στιγμή, όταν ο Ψυχρός Πόλεμος κινδύνεψε να γίνει... Θερμός, ο John Lennon είχε γράψει σε ένα τραγούδι του ότι «Το μόνο που λέμε είναι: Δώστε μια ευκαιρία στην ειρήνη(Give peace a chance». Έτσι κι εγώ λέω σήμερα: Δώστε μια ευκαιρία στην Ελλάδα». Στο ακροατήριο του Μουσείου Μπενάκη την Κυριακή το μεσημέρι μπορούσε κανείς να δει νεολαίους της ριζοσπαστικής Αριστεράς που πουλούσαν και βιβλία του Howard Zinn, του Chris Harman, αλλά και του Ν. Μπογιόπουλου, παλαιά μέλη του ΚΚΕ εσωτερικού, πρώην διαφωνούντες του ΠΑΣΟΚ, λίγους εκπροσώπους από τον κόσμο των γραμμάτων και πλήθος επώνυμους πανεπιστημιακούς από τον χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών. ΞΕΝΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ. Απέναντι στους ομιλητές ένας εντυπωσιακός αριθμός συνεργείων από ξένες τηλεοράσεις. Μεταξύ τους και το μεγαλύτερο ιαπωνικό κανάλι-το NHK-, αλλά και ο γερμανός Michael Unger του γαλλογερμανικού ARTE ή η Ολλανδή Saskia Dekkers του κρατικού Nieuwsuur, που ετοιμάζουν ντοκιμαντέρ «για το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ, για τις ρίζες της ελπίδας, για την πιθανότητα μιας Ευρώπης όχι του νεοφιλελευθερισμού αλλά της ανθρωπιάς και για το σκληρό πόκερ που παίζεται με τις τράπεζες». Εκεί κοντά και η 28χρονη κινηματογραφίστρια Κωνσταντίνα Βούλγαρη με μια μίνι κάμερα στο χέρι για ένα δίωρο ντοκιμαντέρ. «Δεν είμαι ΣΥΡΙΖΑ», είπε στα «ΝΕΑ», «αλλά με ενδιαφέρει το ρεύμα που έχει δημιουργήσει, τα πρόσωπα γύρω από αυτή την υπόθεση που δεν προβάλλονται ποτέ στην τηλεόραση και κυρίως το διαφορετικό πνεύμα που φέρνει ο ΣΥΡΙΖΑ στην πολιτική σκηνή...».