Στέφανος Σκουλούδης(1838-1928)(θάνατος σαν σήμερα, 20/08/1928)
Έλληνας τραπεζίτης, διπλωμάτης, πολιτικός και υψηλόβαθμος τέκτων. Διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας(25/10/1915-09/06/1916). Γεννήθηκε στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης(23/11/1838), από γονείς κρητικής καταγωγής. Ο πατέρας του, Ιωάννης Σκουλούδης, ήταν έμπορος. Εστάλη(1852) από τους γονείς του στην Αθήνα για να ολοκληρώσει τις γυμνασιακές του σπουδές. Πέρασε(1856) στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά σύντομα αποφάσισε ν’ ασχοληθεί επαγγελματικά με το εμπόριο στην οικογενειακή επιχείρηση και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Προσελήφθη(1859) στον περίφημο εμπορικό οίκο Ράλλη και διορίστηκε (1863) διευθυντής όλων των καταστημάτων της επιχείρησης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ίδρυσε(1866) στην Κωνσταντινούπολη την ελληνόφωνη τεκτονική στοά «Αρετή» και διορίστηκε(1873) από την τεκτονική Στοά Μεγάλης Ανατολής και Αγγλίας, Μέγας Διδάσκαλος της Επαρχίας της Τουρκίας. Επέκτεινε(1871) τις δραστηριότητές του στον τραπεζιτικό χώρο και υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Τράπεζας Κωνσταντινουπόλεως, μαζί με τους Ανδρέα Συγγρό, Γεώργιο Κορωνιό και Αντώνιο Βλαστό. Έχοντας αποκτήσει μεγάλη περιουσία, αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Αθήνα(1876). Ανέπτυξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον δημόσιο βίο και την πολιτική. Με το ξέσπασμα του Ρωσοτουρκικού Πολέμου(1877) και το σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης με πρωθυπουργό το ναύαρχο Κανάρη και υπουργό Εξωτερικών τον Χαρίλαο Τρικούπη, ο Σκουλούδης διορίστηκε εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με τους Αλβανούς. Είχε μυστικές διαπραγματεύσεις(07-14/12/1877) με τους Αβδούλ Μπέη και Μεχμέτ-Αλήβεη στην Κωνσταντινούπολη, με στόχο την προετοιμασία για μια ενδεχόμενη συμμαχία των 2 πλευρών σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης. Οι επίσημες διμερείς διαπραγματεύσεις έγιναν στην Κέρκυρα(Ιανουάριος 1878). Μετά το τέλος του Ρωσοτουρκικού πολέμου(Αύγουστος 1879), ο Σκουλούδης ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για να πάρει μέρος, ως εκπρόσωπος των Ιωαννίνων, στις διαπραγματεύσεις του Πρωτοκόλλου της Συνθήκης του Βερολίνου, η οποία παραχωρούσε τη Θεσσαλία και μέρος της Ηπείρου στην Ελλάδα. Παράλληλα με τη διπλωματική του δραστηριότητα, ο Σκουλούδης ανέπτυξε και έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα στην Αθήνα. Εξελέγη(1880) σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας και παρέμεινε μέχρι το 1883, ενώ ενδιάμεσα(1882) ίδρυσε εταιρία που ανέλαβε την αποξήρανση της Λίμνης Κωπαΐδας. Σταδιακά εγκατέλειψε κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα και αφοσιώθηκε εξ ολοκλήρου στην πολιτική. Εκλέχθηκε(1881) 1η φορά βουλευτής, εκπροσωπώντας τη Σύρο. Υπηρέτησε(Νοέμβριος 1882-Δεκέμβριος 1884) ως επιτετραμμένος της Ελλάδας στην πρεσβεία της Μαδρίτης. Μετά τη Βουλγαρική κατάληψη της Α Ρωμυλίας, η κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννη διόρισε(1886) τον Σκουλούδη εκπρόσωπό της στις διαπραγματεύσεις της Κωνσταντινούπολης. Εκλέχθηκε(1892) εκ νέου βουλευτής με το Νεωτεριστικόν Κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη, εκπροσωπώντας αυτή τη φορά τη Θήβα. Ανέλαβε 1η φορά υπουργικά καθήκοντα ως Υπουργός Εκπαιδεύσεως και Εκκλησιαστικών και Υπουργός Ναυτικών. Ο Σκουλούδης ανέλαβε(1893-6) διάφορες αποστολές στο εξωτερικό για τη σύναψη δανείων, συμμετέχοντας στις προσπάθειες των κυβερνήσεων Τρικούπη και Δηλιγιάννη για τη διευθέτηση του οικονομικού προβλήματος της χώρας και την αποφυγή της αναπόφευκτης χρεωκοπίας. Συμμετείχε(1896) στην οργανωτική επιτροπή των Α' Ολυμπιακών Αγώνων, παρά τις αντιρρήσεις του για το κόστος των αγώνων, που ξεπερνούσε κατά πολύ τις εκτιμήσεις του βαρόνου Pierre di Coubertin. Ανέλαβε(1897) το Υπουργείο Εξωτερικών επί πρωθυπουργίας Δημητρίου Ράλλη. Από τη θέση του αυτή βίωσε τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο και τις διαπραγματεύσεις για την προκαταρκτική συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Εξελέγη(1905) πάλι βουλευτής Θηβών. Μετά τη στρατιωτική επανάσταση στου Γουδί(15/08/1909), το όνομά του ακούστηκε παράλληλα με αυτό του Στέφανου Δραγούμη για την πρωθυπουργία. Επικράτησε η λύση Δραγούμη, με την παρέμβαση Βενιζέλου, ο οποίος σχημάτισε τελικά κυβέρνηση(Οκτώβριος 1910). Ο Σκουλούδης κλήθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο(Νοέμβριος 1912) να παραστεί στη Διάσκεψη της Συνθήκης Ειρήνης των Βαλκανικών κρατών με την Τουρκία στο Λονδίνο ως πληρεξούσιος της Ελλάδας. Μεσούσης της κρίσης στην ελληνική πολιτική σκηνή για την στάση της χώρας μας στον Α' ΠΠ(1914-8) και μετά την αναχώρηση του Βενιζέλου για τη Θεσσαλονίκη(«Εθνικός Διχασμός»), ο βασιλιάς Κωνσταντίνος αναθέτει(Οκτώβριος 1915) στον Σκουλούδη την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης(25/10/1915), ημέρα της καταψήφισης της κυβέρνησης Ζαΐμη. Στην κυβέρνησή του μετέχουν εξέχοντες πολιτικοί του αντιβενιζελικού χώρου(π.χ. Δημήτριος Γούναρης, Στέφανος Δραγούμης, Γεώργιος Θεοτόκης και Δημήτριος Ράλλης). Μερικές μέρες μετά το σχηματισμό της κυβέρνησης Σκουλούδη διαλύεται η Βουλή και προκηρύσσονται εκλογές(06/12/1915), στις οποίες πλειοψηφούν οι αντιβενιζελικές δυνάμεις, αφού η βενιζελική παράταξη απέχει. Παρ’ όλα αυτά ο Στέφανος Σκουλούδης θα εξακολουθήσει να είναι πρωθυπουργός, με τον νικητή των εκλογών Δημήτριο Γούναρη να κατέχει το χαρτοφυλάκιο του Υπουργού Εσωτερικών. Θα εξαναγκασθεί σε παραίτηση από τις συμμαχικές δυνάμεις(09/06/1916). Θα τον αντικαταστήσει ο Αλέξανδρος Ζαΐμης. Στους 8 μήνες που παρέμεινε στην πρωθυπουργία, ο Σκουλούδης αναλώθηκε σε ζητήματα σχετικά με τον πόλεμο και τη διατήρηση της ελληνικής ουδετερότητας. Με την επιστροφή του Ελευθερίου Βενιζέλου στην εξουσία(1917), ο Σκουλούδης βρίσκεται κατηγορούμενος για εσχάτη προδοσία, επειδή συνεργάστηκε με τον βασιλιά. Προφυλακίζεται και παραπέμπεται μαζί με το υπουργικό του συμβούλιο στο Ειδικό Δικαστήριο. Η δίκη διήρκεσε ως τον Νοέμβριο του 1920, αλλά οι κατηγορίες ατόνησαν και τελικά εγκαταλείφθηκαν μετά τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 και την εκλογική ήττα του Ελευθερίου Βενιζέλου. Η Βουλή κήρυξε(1921) επίσημα άκυρη την κατηγορία και την όλη διαδικασία. Οι τραπεζικές και επιχειρηματικές του δραστηριότητες τον ανέδειξαν ως έναν από τους σημαντικούς Έλληνες κεφαλαιούχους της εποχής του και συνέβαλαν στη δημιουργία μιας μεγάλης προσωπικής κινητής και ακίνητης περιουσίας. Η πολιτική του ένταξη στο πλευρό του Χαρίλαου Τρικούπη σηματοδοτήθηκε και από τη συμμετοχή του σε εταιρείες που ανέλαβαν την εκτέλεση δημοσίων έργων της τρικουπικής περιόδου(π.χ. κατασκευή σιδηροδρόμων, αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδας κ.ά.). Είχε πολλές προσωπικές γνωριμίες και διασυνδέσεις με εξέχοντα πρόσωπα του τραπεζικού και πολιτικού κόσμου σε Κωνσταντινούπολη, Ελλάδα και Ευρώπη. Ο Στέφανος Σκουλούδης ανέπτυξε σημαντική φιλανθρωπική δράση, κληροδοτώντας πολλά περιουσιακά στοιχεία του σε διάφορα ιδρύματα. Μανιώδης συλλέκτης πινάκων ζωγραφικής, κατάρτισε μια σπουδαία συλλογή, την οποία δώρισε στην Εθνική Πινακοθήκη(Αθήνα). Ήταν ανύπαντρος και ζούσε σε μια πολυτελή κατοικία στην Πλατεία Συντάγματος, εκεί που βρίσκεται σήμερα το ξενοδοχείο King George. Διατηρούσε εξοχική έπαυλη στη Φρεαττύδα του Πειραιά και κυνηγετικό περίπτερο στο Σούνιο. Πέθανε σε βαθιά γεράματα και σχεδόν τυφλός στην Αθήνα(20/08/1928).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου