Η διαχρονική εξέλιξη του Δημόσιου Χρέους από το 1824 μέχρι σήμερα. Πού πήγαν τα λεφτά(το σχέδιο «ανάπτυξης» που υπηρέτησε το ΠΑΣΟΚ-και οι άλλοι αλλά αυτό «γιορτάζει» σήμερα- από τον Ανδρέα ως σήμερα!
Βόμβα στα θεμέλια του Κράτους αποτελεί το Δημόσιο Χρέος, όταν απαιτούνται κάθε χρόνο σχεδόν € 12 δις μόνο για τους τόκους του δυσθεώρητου Δημόσιου Χρέους που σήμερα αγγίζει τα € 300 δις και είναι η βασική αιτία που η χώρα μας δεν μπορεί να ορθοποδήσει παρά τη συνεχή λιτότητα που επιβάλλουν όλες οι Κυβερνήσεις. Εύκολα αντιλαμβάνεται ο Λαός ποιοι ευθύνονται για το σημερινό κατάντημα της χώρας μας, αν δούμε τη διαχρονική εξέλιξη των δανείων που πήραμε από το εξωτερικό, πώς και από ποιους διατέθηκαν.
1824-98(η Ελλάδα ετέθη ΔΟΕ): 10 δάνεια συνολικού ποσού 920 εκ γαλλικών φράγκων, από τα οποία τα 270 εκ γ. φρ. ήταν έξοδα-κρατήσεις μεσαζόντων και τραπεζών. Τα υπόλοιπα διατέθηκαν κατά σειρά για αμοιβές αγωνιστών, έξοδα αντιβασιλείας, για την οργάνωση Βαυαρικού στρατού, για αποζημίωση στην Τουρκία(σχόλιο: ρόλος της Γερμανίας εδώ στην ΑΜΕΣΗ πληρωμή της-η οποία έγινε σε αντίθεση με τις γερμανικές αποζημιώσεις για Α’ και Β’ ΠΠ-η ασυνέπεια της Γερμανίας στις πληρωμές είναι παράδειγμα προς αποφυγή-) για τον Ατυχή πόλεμο του 1897 και λίγα για επενδύσεις την περίοδο Χ. Τρικούπη (Σιδηρόδρομοι κ.λπ.).
· 1898-1932: άλλα 1,280 εκ γ. φρ., που χρησιμοποιήθηκαν εκτός από την εξυπηρέτηση παλαιών δανείων, για τους Βαλκανικούς πολέμους, αποκατάσταση προσφύγων κ.λπ.
· Για να γίνει κατανοητή η εκμετάλλευση της χώρας μας από τους δανειστές, αρκεί να σημειώσουμε ότι μέχρι το 1932 είχαμε πληρώσει 130 εκ γ. φρ. περισσότερα από ό,τι είχαμε πάρει και χρωστούσαμε ακόμα 2 δις εκ γ. φρ.
· 1932-45: δεν είχαμε εξωτερικό δανεισμό, ενώ είχε παγώσει η εξυπηρέτηση των παλαιών δανείων λόγω της παγκόσμιας κρίσης και του Β’ ΠΠ.
· 1946-67(από τις δυσκολότερες περιόδους για τη χώρα μας): η Ελλάδα θα συνάψει συνολικά δάνεια ύψους $ 406 εκ για την αντιμετώπιση δαπανών του εμφυλίου και σημαντικά έργα υποδομής, που έθεσαν τα θεμέλια για την ανάπτυξη της χώρας. Την περίοδο αυτή διακανονίστηκε το 97% του εξωτερικού προπολεμικού Δημόσιου Χρέους. Την περίοδο της δικτατορίας ο εξωτερικός δανεισμός σημείωσε πολύ μικρή αύξηση, λόγω της απομόνωσης της χώρας μας και το εξωτερικό Δημόσιο Χρέος ήταν(1974) 115 δις δρχ.(22% του ΑΕΠ)
· 1974-81: περίοδος ανασυγκροτήσεως της χώρας. Τα λίγα δάνεια που πήραμε διατέθηκαν για επενδύσεις(εκτέλεση μεγάλων έργων υποδομής-π.χ. Μόρνος, εθνικές οδοί, σημαντικά έργα υποδομής στην Αττική, αποχετεύσεις, οδικές αρτηρίες, αποκατάσταση ζημιών από σεισμούς(1978 και 1981) κ.λπ.)
· Το εξωτερικό Δημόσιο Χρέος(1981) ήταν μόλις 672 δις δρχ.(29,7% του ΑΕΠ). Η έκρηξη του χρέους και η ανεπανόρθωτη ζημιά έγινε την περίοδο 1981-9, που αντί να εκμεταλλευτούμε τις χρηματοδοτικές δυνατότητες που μας παρείχε η ΕΟΚ για τη σύγκλιση της οικονομίας μας, όπως άλλες χώρες του στόχου 1(Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία), το ΠΑΣΟΚ ακολούθησε τριτοκοσμική πολιτική, μετέχοντας στη γνωστή ομάδα των αδέσμευτων χωρών. Συνέχισε την αντιΕΟΚική του πολιτική, με αιτήματα για ειδικές σχέσεις με την ΕΟΚ και επέλεξε για την επίλυση των προβλημάτων τον εύκολο τρόπο του αλόγιστου δανεισμού. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ότι η τότε Κυβέρνηση έπαιρνε κατά μέσο όρο κάθε εβδομάδα ένα δάνειο, από οπουδήποτε και με οποιουσδήποτε όρους, με εξόφληση την επόμενη 10ετία. Το Δημόσιο Χρέος από 672 δις δρχ.(1981)(29,7% του ΑΕΠ) εκτινάχθηκε(1989) στα 9.200 δις δρχ.(65,7% του ΑΕΠ) και όταν ανέλαβε η Νέα Δημοκρατία είχε φτάσει(1990) στα 11,100 δις δρχ.(80,7% του ΑΕΠ).
· Τα χρήματα των υπέρογκων δανεισμών(1981-9)-κύρια αιτία για το σημερινό πρόβλημα- δε χρησιμοποιήθηκαν για επενδύσεις, αλλά κατασπαταλήθηκαν για να διατηρείται το κυβερνόν κόμμα στην εξουσία με αλόγιστες παροχές σε ημετέρους κ.λπ. Θα αναφερθούμε στις αλήστου μνήμης προβληματικές επιχειρήσεις Πειραϊκή-Πατραϊκή, Προμέτ, Πυρκάλ, Αθηναϊκή, Κεραφίνα, ΑΓΕΤ, Πλαστικά Καβάλας, ΜΕΛ, Λάρκο, Βέλκα κ.λπ., που η καθεμία ροκάνιζε δις δρχ. κάθε μήνα για πληρωμές υπαλλήλων χωρίς να εργάζονται. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που κατέθεσα στην Βουλή(συνεδρίαση 02/10/1990(σελ. 2.747), την περίοδο 1983-9 διατέθηκαν 980 δις δρχ. σε σταθερές τιμές 1990, για να διατηρούνται 27.000 αργόμισθοι, που σημαίνει ότι ο κάθε εργαζόμενος από αυτούς στοίχιζε κάθε χρόνο 5 εκ δρχ. Για να γίνει κατανοητή η ζημιά, με τα χρήματα που διατέθηκαν για τη διατήρηση των προβληματικών αυτών επιχειρήσεων, μπορούσαμε-σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή- να είχαμε τότε κατασκευάσει τη Ζεύξη Ρίου-Αντιρρίου, το Μετρό της Αθήνας, τους αυτοκινητοδρόμους και το αεροδρόμιο των Σπάτων. Άλλη αλόγιστη δαπάνη που συνετέλεσε στην έκρηξη του Δημόσιου Χρέους: επιδοτήσεις και θαλασσοδάνεια που πήραν δήθεν επιχειρηματίες για να κάνουν επενδύσεις, ιδίως στη Β Ελλάδα. Τα χρήματα που πήραν κατατέθηκαν σε ξένες τράπεζες, χωρίς να γίνουν επενδύσεις και χωρίς να αναζητηθούν τα χρήματα αυτά μέχρι το 1992, που κλήθηκαν να τα επιστρέψουν. Το θέμα τέθηκε στο αρχείο από την επόμενη Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. Σημαντικό μέρος των δανεικών δόθηκαν την εποχή εκείνη για 200.000 συντάξεις εθνικής αντίστασης σε άτομα που ως επί το πλείστον ήταν αγέννητα την εποχή της κατοχής και περιορίστηκαν στο ελάχιστο την επόμενη 10ετία. Δόθηκαν αναπηρικές συντάξεις σε υγιέστατα άτομα και μάλιστα σε μια περιοχή που είναι το προπύργιο του ΠΑΣΟΚ οι ανάπηροι ανέρχονται στο 60% του πληθυσμού. Χωρίς να υπολογίζουν το κόστος, μιας και τα χρήματα ήταν δανεικά, έκαναν χιλιάδες προσλήψεις και διπλασίασαν μισθούς και συντάξεις για να διατηρούνται στην εξουσία. Είχαμε διασπάθιση δημόσιου χρήματος από κομματικά στελέχη με την ανοχή της τότε Κυβέρνησης, η οποία έθεσε και όριο στο χρηματισμό-500 εκ δρχ. για κάθε στέλεχος του ΠΑΣΟΚ-. Το όργιο της σπατάλης ολοκληρώθηκε παραμονές εκλογών του 1989 με το σύνθημα «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα». H ασυδοσία της 10ετίας του 1980 και η μη δραστική αντιμετώπισή του στις επόμενες 10ετίες έχουν οδηγήσει σε τέτοιους ρυθμούς αύξησης του Δημόσιου Χρέους, που καμιά Κυβέρνηση δεν μπορεί να ανακόψει τη ραγδαία αυτόματη άνοδό του, λόγω των τόκων, γι’ αυτό βλέπουμε την αλματώδη άνοδό του σε όλες τις επόμενες περιόδους. Όλοι γνωρίζουμε ότι αν κάποιος συνάψει ένα μεγάλο δάνειο και σπαταλήσει τα χρήματα για καταναλωτικούς σκοπούς και δανείζεται συνεχώς για την εξυπηρέτηση του δανείου που αρχικά πήρε, τότε όλοι έχουμε πείρα για το πόσο γρήγορα αυτοτροφοδοτείται και αυξάνεται το χρέος.
· 1990-3(πληρωμή δανείων): η Κυβέρνηση της ΝΔ συνήψε αναγκαστικά δάνεια, από τα οποία διατέθηκαν για πληρωμή τόκων 6,45 τρις δρχ. για καταπτώσεις εγγυήσεων του Δημοσίου που είχαν δοθεί την προηγούμενη 10ετία, 2,82 τρις δρχ. για εθνική μας συμμετοχή στο Α΄ ΚΠΣ, 2,25 τρις δρχ. για επενδύσεις και μόνο 0,68 τρις για κάλυψη ελλειμμάτων, με αποτέλεσμα το Δημόσιο Χρέος(1993) που ανέλαβε και πάλι το ΠΑΣΟΚ να ανέλθει στα 23.000 δις δρχ.(€ 68,8 δις).
· Περίοδος ΠΑΣΟΚ(1993-2004): το Δημόσιο Χρέος αυτοτροφοδοτούμενο αυξήθηκε από € 68,8 δις(1993) σε € 170 δις από νέους δανεισμούς κυρίως για την εξυπηρέτηση του χρέους και την κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού.
· ΝΔ(2004-9): δανείστηκε για την καταβολή τόκων € 62 δις, για αποπληρωμή ολυμπιακών έργων και παλαιών χρεών για εξοπλισμούς € 20 δις και € 18 δις για κάλυψη ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. Με αποτέλεσμα, να παραδώσει στο ΠΑΣΟΚ Δημόσιο Χρέος € 270 δις. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι από τα € 270 δις του Δημόσιου Χρέους, για τα € 20 δις ευθύνονται οι Κυβερνήσεις της ΝΔ και για τα υπόλοιπα € 250 δις οι Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.
Από όλα αυτά τα στοιχεία καταδεικνύεται ποιος ευθύνεται για το σημερινό οικονομικό κατάντημα της χώρας μας και ας σταματήσει ο σημερινός Πρωθυπουργός να αναρωτιέται πού πήγαν τα λεφτά. Και μπορεί να ισχυρίζεται ότι δε χρωστάει σε κανέναν, αλλά η Κυβέρνηση της δεκαετίας του 1980 στην οποία μετείχε χρωστάει και μάλιστα πολλά, γιατί με την αλόγιστη και επιπόλαιη πολιτική της είναι η υπεύθυνη για το σημερινό διασυρμό της Ελλάδας και για την υπονόμευση του μέλλοντος πολλών επόμενων γενεών.
ΟΙ ΠΑΛΑΙΕΣ ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΠΑΙΔΕΥΟΥΣΙ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΤΕΚΝΑ Η μελέτη της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας βοηθάει να ερμηνεύσουμε τα σημερινά φαινόμενα και να «προβλέψουμε» τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις. Η εμπλοκή του διεθνούς παράγοντα στην εσωτερική ζωή της Ελλάδας, εμφανίζεται από τα πρώτα χρόνια της ελληνικής επανάστασης και συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Η ευθύνη για τις επεμβάσεις βαραίνει πρωτίστως την ελληνική ιθύνουσα τάξη και τους πολιτικούς της εκπροσώπους που κυβέρνησαν αυτόν τον τόπο από τη μέρα της «ανεξαρτησίας». Ανάγκη να αναμοχλεύσουμε τις αντίστοιχες περιπτώσεις του 19ου κα του 20ου αιώνα. Η 1η επίσημη ελληνική πτώχευση μας πηγαίνει πίσω στο 1827, πριν ακόμη αναγνωριστεί το «Βασίλειον της Ελλάδος», όταν η ελληνική διοίκηση του Ιωάννη Καποδίστρια αδυνατεί να πληρώσει τα τοκοχρεολύσια των «δανείων της Ανεξαρτησίας». Έκτοτε, το ελληνικό κράτος θα κηρύξει πτώχευση 3 ακόμη φορές(1843, 1893/97, 1932). Οι πτωχεύσεις αυτές συνέβαλαν πάντοτε σε πολιτικές ανακατατάξεις και σε παρεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων.
· 1η πτώχευση(1827) Η αναγνώριση της ελληνικής ανεξαρτησίας ήταν προϊόν των πολεμικών επιτυχιών των ελλήνων(1821-4), του φιλελληνικού κινήματος και του ανταγωνισμού των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής. Το πρωτόκολλο του Λονδίνου(1830) αποτελεί έναν «έντιμο» συμβιβασμό για τα συμφέροντα τους. Το νεοϊδρυθέν ελληνικό προτεκτοράτο υπήρξε δέσμιο του βρετανικού κυρίως χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Οι χρηματοπιστωτικοί οίκοι του Λονδίνου(Rothschild) εκχώρησαν(1824 και 1825) τα περιβόητα «δάνεια της ανεξαρτησίας» με επαχθείς όρους για τους επαναστατημένους Έλληνες. Ένα μόνο μικρό ποσό από τα συνολικά ποσά των δανείων δαπανήθηκε για τις ανάγκες της επανάστασης. Το μεγαλύτερο σπαταλήθηκε στην προπληρωμή τόκων και προμηθειών, στα χρηματιστήρια της Ευρώπης ή σε παραγγελίες πολεμικού υλικού που ποτέ δεν έφτασε στην Ελλάδα! Το πιο επαχθές μέτρο που προβλέπονταν για την αποπληρωμή των δανείων: υποθήκευση των «εθνικών κτημάτων» που είχαν εγκαταλειφθεί από τους Τούρκους ιδιοκτήτες τους. Ο Ιωάννης Καποδίστριας απευθύνει(1827) έκκληση στις Μεγάλες Δυνάμεις για χορήγηση νέου δανείου. Υπολόγιζε ότι έτσι θα μπορούσε να ξεπληρώσει ένα μέρος των τόκων των προηγουμένων δανείων και με τα υπόλοιπα να ανορθώσει την κατεστραμμένη ελληνική οικονομία. Όμως η απάντηση ήταν αρνητική. Οι ξένοι δανειστές δεν είχαν διάθεση να παραχωρήσουν νέα δάνεια στους Έλληνες. Υπό αυτές τις συνθήκες και μπροστά στην αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων της ανεξαρτησίας η ελληνική διοίκηση οδηγείται στην πτώχευση. Για την αντιμετώπιση της κατάστασης ο Καποδίστριας στράφηκε σ’ ένα εσωτερικό πρόγραμμα ανοικοδόμησης της οικονομίας που προκάλεσε όμως την αντίδραση του εξαθλιωμένου λαού που ζητούσε αναδιανομή των «εθνικών γαιών» και των προκρίτων που αισθάνθηκαν ότι παραμερίζονται από τα κέντρα άσκησης της εξουσίας.
· Βαυαρική μοναρχία: πτώχευση(1843) και κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου Για την διασπάθιση των «δανείων της ανεξαρτησίας» ευθύνονται ως ένα βαθμό και οι έλληνες καθώς ένα τμήμα τους δόθηκε για την διεξαγωγή των εμφυλίων της επανάστασης. Η αποδοχή από τη μεριά τους των ληστρικών δανείων ήταν εν μέρει δικαιολογημένη με βάση τις πολεμικές συνθήκες, την διάλυση της οικονομίας και την ανάγκη για διεθνή αναγνώριση. Με την ίδρυση του ελληνικού κράτους και την επιβολή του Όθωνα ως βασιλιά(1832), οι Μεγάλες Δυνάμεις και η ξενόφερτη βαυαρική διοίκηση συνέχισαν την καταλήστευση του ελληνικού λαού. Ο ερχομός του συνοδεύτηκε από εγγυήσεις για την παροχή δανείου 60 εκ. γαλλικών φράγκων(δεν είχε δοθεί το 1827). Είχαν εκχωρηθεί(ως 1833) τα 2/3 του δανείου. Το ποσό που έφτασε και πάλι στην Ελλάδα ήταν πολύ μικρότερο ενώ το μεγαλύτερο μέρος του δαπανήθηκε σε στρατό, γραφειοκρατία και εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων. Τα «εθνικά κτήματα» συνέχιζαν να είναι υποθηκευμένα. Η οικονομική ανάκαμψη δεν φαινόταν πουθενά(1843). Η χώρα αδυνατούσε να εκπληρώσει το δημόσιο χρέος. Οι ξένες Δυνάμεις αρνήθηκαν να καταβάλουν την 3η δόση του δανείου(1832). Ο Όθωνας αναγκάστηκε να κηρύξει επίσημη πτώχευση εκλιπαρώντας για νέες πιστώσεις. Υπό τον φόβο της εισβολής των Μεγάλων Δυνάμεων και κάτω από την υπόδειξή τους προχωρεί στη μείωση των τακτικών δαπανών που περιλαμβάνει και περικοπές μισθών. Ο Βαυαρός βασιλιάς και οι σύμβουλοι του αφού συντέλεσαν στην οικονομική παράλυση τους κράτους, στη συνέχεια προσπάθησαν να ικανοποιήσουν τον ξένο παράγοντα βάζοντας στην γκιλοτίνα τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Η διάσκεψη στο Λονδίνο έθεσε αυστηρούς όρους για την καταβολή των ελληνικών οφειλών, όρισε επιτροπή ελέγχου της ελληνικής οικονομίας και επέβαλε την εκχώρηση όλων των εθνικών πόρων για την εξυπηρέτηση των δανείων. Η οικονομική κρίση, η χρεοκοπία και μια σειρά άλλων πολιτικών παραγόντων έθεσαν τη βάση για την παρέμβαση στα πολιτικά πράγματα της χώρας ενός στρατιωτικού κινήματος που τύγχανε της υποστήριξης ή ανοχής πολιτικών κομμάτων και ελληνικού λαού. Οι κινηματίες συμπύκνωσαν τα πολιτικά, οικονομικά και θεσμικά αιτήματα στην απαίτηση για παραχώρηση συντάγματος. Όταν υπογράφονταν στο Λονδίνο(03/09) η συμφωνία για τις υποχρεώσεις της Ελλάδας ο λαός στην Αθήνα περικύκλωνε το παλάτι. Κάτω από αυτό το βάρος ο Όθωνας αναγκάστηκε να αποδεχθεί τη θέσπιση συντάγματος. Το σύνταγμα ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 1844.
· «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Τρικούπη και πόλεμος(1897) Ο Βρετανός πρεσβευτής στην Ελλάδα sir Edmund Lyons δηλώνει(1841): «Μια πραγματικά ανεξάρτητη Ελλάδα είναι παραλογισμός. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει είτε Ρωσική είτε Αγγλική. Και αφού δεν πρέπει να γίνει ρωσική είναι ανάγκη να γίνει Αγγλική». Η δήλωση αυτή είναι ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο οι ξένοι αντιμετώπιζαν την ελληνική ανεξαρτησία και έμελε να περιγράψει το ιδιότυπο ημι-αποικιακό καθεστώς των επόμενων δεκαετιών. Ξεσπάει(1854) ο Κριμαϊκός πόλεμος ανάμεσα στην Ρωσία και τους αγγλογάλλους. Η βαυαρική κυβέρνηση παρασυρμένη από ένα κλίμα εθνικισμού που καλλιεργήθηκε από την εποχή της «Μεγάλης ιδέας» του Κωλέττη σπεύδει να σταθεί στο πλευρό του τσάρου χωρίς να ζητήσει κανένα αντάλλαγμα εδαφικό ή οικονομικό. Η απάντηση των αγγλογάλλων είναι άμεση. Στρατιωτικό σώμα αποβιβάζεται στον Πειραιά(Μάιος 1854). Οι «σύμμαχοι» προχωρούν σε μία άνευ προηγουμένου κατοχή της χώρας ενώ μέχρι το τέλος του πολέμου διορίζουν υπουργούς και ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις. Συγκροτούν(1857) μαζί με ρώσους εκπροσώπους μια επιτροπή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου που είχε στόχο την εξεύρεση τρόπων για την πληρωμή των ελληνικών δόσεων του δανείου(1832). Η επιτροπή αποφασίζει την εκχώρηση των εσόδων του ελληνικού κράτους από τα κυβερνητικά μονοπώλια, τους φόρους του καπνού, τα έσοδα φορολόγησης και τους τελωνειακούς δασμούς. Καταθέτει προτάσεις και υποδείξεις για την εξυγίανση των δημοσιονομικών και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης. Η ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας, βιομηχανίας και των τραπεζών οδηγούν(δεκαετία 1860) στην πολιτική αφύπνιση της ελληνικής αστικής τάξης. Τα νέα κοινωνικά στρώματα θα στρατευτούν πολιτικά γύρω από το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη και οι παραδοσιακές κοινωνικές κάστες γύρω από τον Δηλιγιάννη. Όταν ο Τρικούπης αναλαμβάνει την πρωθυπουργία(1881) παρά τις προσπάθειες για εξορθολογισμό της λειτουργίας του κράτους, στην οικονομική πολιτική υπηρετεί πιστά τις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου. Στην Ελλάδα προσαρτάται η Θεσσαλία και η Άρτα(1881). Το εξωτερικό χρέος μεγαλώνει λόγω και των οικονομικών αποζημιώσεων στην Τουρκία για την παραχώρηση των περιοχών αυτών. Η χώρα δανείζεται(1879-90) αλόγιστα ενώ αναγκάζεται να εκχωρεί σε δάνεια το 40 με 50% των εσόδων της. Ο κρατικός προϋπολογισμός είναι μονίμως ελλειμματικός και το ισοζύγιο πληρωμών αρνητικό. Υπάρχει(δεκαετία 1880) ραγδαία πτώση στις εξαγωγές του κύριου εξαγωγικού προϊόντος, της σταφίδας, εξαιτίας της ανάκαμψης των γαλλικών εξαγωγών. Η ελληνική οικονομία φτάνει στην κατάρρευση καθώς τα έσοδα από την εξαγωγή της σταφίδας διοχετεύονταν στην αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους. Ο Τρικούπης αναφωνεί(1893) στη βουλή το ιστορικό «Κύριοι, δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Ακόμη μία πτώχευση του ελληνικού κράτους ήταν γεγονός. Η χρεοκοπία οδήγησε στις πρώτες εργατικές κινητοποιήσεις και απεργίες με πιο σημαντική εκείνη των μεταλλωρύχων του Λαυρίου(1896). Όμως συνέβαλε στην ανάπτυξη μιας εθνικιστικής υστερίας που υποδαυλίζονταν από την «Εθνική Εταιρεία» και την ανοχή ή σύμπραξη της κυβέρνησης Δηλιγιάννη. Ο Δηλιγιάννης προσπάθησε ανεπιτυχώς να έρθει σε συμφωνία με τους ξένους ομολογιούχους των δανείων για συμβιβασμό. Ξεσπάει(1896) εξέγερση στην Κρήτη εναντίον της Οθωμανικής διοίκησης. Ο πρωθυπουργός, υπό την πίεση της «Εθνικής Εταιρίας» και της κοινής γνώμης ζητάει από τον βασιλιά Γεώργιο την αποστολή ελληνικών στρατευμάτων. Τα στρατεύματα φτάνουν στο νησί(Φεβρουάριος 1897). Η Πύλη αντιδρά οργισμένα και στέλνει τον στρατό της κατά μήκος των ελληνοτουρκικών συνόρων ενώ οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν συγκινούνται από τις ελληνικές απαιτήσεις. Αποφασίζουν τον ναυτικό αποκλεισμό της Κρήτης. Η Ελλάδα ανέτοιμη και θύμα του εθνικιστικού παραληρήματος της «Εθνικής εταιρείας», που ουσιαστικά ασκούσε την εξωτερική πολιτική και των επικίνδυνων κυβερνήσεων υπέστη στρατιωτική πανωλεθρία από τον τουρκικό στρατό(Μάιος 1897). Αποτέλεσμα ήττας: πολεμικές αποζημιώσεις 4 εκ τουρκικών λιρών και νέος Διεθνή Οικονομικός Έλεγχος για το διογκωμένο εξωτερικό της χρέος. Ο «Έλεγχος», εκτός από τη διαχείριση όλων των οικονομικών πόρων του κράτους ανέλαβε να καθορίζει και τη νομισματική πολιτική. Η εθνική κυριαρχία της χώρας είχε δεχθεί ακόμη ένα ισχυρό πλήγμα.
· Πτώχευση(1932) και δικτατορία Μεταξά Η πτώχευση του 1893/97 είχε ως αποτέλεσμα και την χρεοκοπία του παλιού πολιτικού συστήματος. Με το κίνημα στο Γουδί(1909) και την επικράτηση Βενιζέλου εγκαινιάζεται μια νέα περίοδος πολιτικής κυριαρχίας της ελληνικής αστικής τάξης. Το «κόμμα των Φιλελευθέρων» επαγγέλθηκε τον εκσυγχρονισμό του ελληνικού κράτους. Η οικονομική του πολιτική δεν διαφοροποιήθηκε από τις κυβερνήσεις του παρελθόντος ή τα υπόλοιπα αστικά κόμματα της εποχής. Παρά τις επιτυχίες στην εξωτερική πολιτική με την προσθήκη των «Νέων Χωρών» ύστερα από τους Βαλκανικούς πολέμους(1912-3) και τον Α ΠΠ ο Βενιζέλος δεν επιχείρησε δίκαιη αναδιανομή του πλούτου. Στα χρόνια των κυβερνήσεων του(1910-5, 1917-20, 1928-32) στηρίχθηκε στον εξωτερικό δανεισμό. Τα συνεχή δάνεια(1923-32) από το εξωτερικό αυξάνουν το ανυπέρβλητο πια δημόσιο χρέος ενώ το ισοζύγιο πληρωμών παρά τις όποιες προσπάθειες παραμένει αρνητικό. Ξεσπάει(1929) η παγκόσμια οικονομική κρίση ύστερα από το κραχ του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης. Η κρίση είχε άμεσες συνέπειες στην οικονομία της Ελλάδας. Οι εξαγωγές καπνού-είχε υποκαταστήσει τη σταφίδα ως κύριο εξαγωγικό προϊόν-, μειώθηκαν δραματικά εξαιτίας της γερμανικής ύφεσης. Η Γερμανία αποτελούσε τον κύριο εισαγωγέα του ελληνικού καπνού. Ένα χρόνο πριν, η χώρα είχε επανέλθει στον «κανόνα χρυσού» με σκοπό να προσελκύσει επενδύσεις ξένων κεφαλαίων. Όμως η υποτίμηση της στερλίνας(1932) και η κατάρρευση των παγκόσμιων αγορών αναγκάζουν την Ελλάδα να τον εγκαταλείψει. Στο μεταξύ η Αγγλία μέσω του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου και της Δημοσιονομικής Επιτροπής της ΚΤΕ επενέβαινε στις ελληνικές υποθέσεις προσπαθώντας να εξασφαλίσει τις οφειλές προς τους Βρετανούς τραπεζίτες. Η δραχμή για να παραμείνει στον «κανόνα χρυσού» συνδέεται τώρα με το αμερικανικό δολάριο. Προκαλείται(Σεπτέμβριος 1931) πανικός με «φυγάδευση» στο εξωτερικό $ 3,6 εκ από ιδιώτες και τράπεζες. Η κυβέρνηση αναζητά εναγωνίως νέα δάνεια χωρίς επιτυχία. Η κατάσταση είναι πια μη αναστρέψιμη. Ο Βενιζέλος αναγκάζεται(άνοιξη 1932) να εγκαταλείψει καθυστερημένα τον «χρυσό κανόνα» και να υποτιμήσει την δραχμή. Ανακοινώνει(πρωτομαγιά 1932) στη βουλή την πτώχευση της Ελλάδας και την στάση πληρωμών του εξωτερικού χρέους. Η στάση πληρωμών δεν είχε αρνητικά αποτελέσματα καθώς μειώθηκαν τα έξοδα του κράτους ενώ οι επόμενοι προϋπολογισμοί ήταν σχετικά ισοσκελισμένοι. Η κατάσταση παρέμενε δύσκολη για την εργατική τάξη και τους αγρότες. Η αύξηση της ανεργίας και τα φτηνά μεροκάματα που είχε επιβάλει ο Βενιζέλος οδήγησαν την εποχή εκείνη σε δεκάδες απεργίες που κορυφώθηκαν με την αιματοβαμμένη πρωτομαγιά(1936) στη Θεσσαλονίκη. Οι φτωχοί αγρότες που υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές από την οικονομική κρίση έβλεπαν την περαιτέρω ενίσχυση των εισοδημάτων των μεγαλογαιοκτημόνων. Η πολιτική ζωή χαρακτηρίστηκε(1932-6) από την παρουσία βραχύβιων κυβερνήσεων και στρατιωτικών πραξικοπημάτων. Το αστικό πολιτικό σύστημα μπροστά στην αδυναμία του να διαχειριστεί τις οικονομικές δυσκολίες είχε χάσει το λαϊκό του έρεισμα. Η επιστροφή του βασιλιά Γεώργιου(1935) έδωσε το έναυσμα για την άνοδο στην εξουσία του Ιωάννη Μεταξά, που εγκαθίδρυσε δικτατορία(04/08/1936).
Τότε και σήμερα Από το τέλος του Β ΠΠ ως σήμερα όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις στήριξαν το μοντέλο «ανάπτυξης» της οικονομίας στον εξωτερικό δανεισμό. Η παραγωγική βάση της χώρας συρρικνώθηκε ενώ οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις απέβαιναν πάντα προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου. Το εξωτερικό δημόσιο χρέος εκτινάχθηκε για να φτάσει σήμερα στο 150% περίπου του ΑΕΠ. Η είσοδος της χώρας σε ΕΕ και ΟΝΕ δεν οδήγησε σε πλεονάσματα της ελληνικής οικονομίας και μείωση του χρέους. Η παγκόσμια οικονομική κρίση σε σχέση με την Ελλάδα κατέδειξε την εξόφθαλμη αδυναμία του ελληνικού καπιταλιστικού συστήματος να ανταποκριθεί και την ανικανότητα της ΕΕ να διαχειριστεί την κρίση προς όφελος των λαϊκών συμφερόντων. Η ύφεση στην παγκόσμια οικονομία και το 1929 και το 2007 οδήγησε σε μεγαλύτερη φτώχεια και εξαθλίωση. Και αν την εποχή εκείνη ο παγκόσμιος καπιταλισμός υιοθέτησε τον «κευνσιανισμό» για να ανακάμψει, σήμερα, μπροστά στην κρίση απαντάει με ακόμη πιο βάρβαρα νεοφιλελεύθερα μέτρα. Η σημερινή κατάσταση της Ελλάδας με την απόλυτη εξάρτηση από τους μηχανισμούς του ΔΝΤ και της ΕΕ εμφανίζει χαρακτηριστικές ομοιότητες με τις περιόδους των πτωχεύσεων του παρελθόντος. 3 είναι οι πιο βασικές:
1. ανεξέλεγκτος επαχθής δανεισμός ως μοντέλο «ανάπτυξης» και τεράστιο εξωτερικό χρέος
2. απροκάλυπτες ξένες επεμβάσεις που ασκούν απόλυτο έλεγχο στην οικονομία και στους πολιτικούς θεσμούς
3. δυσαρέσκεια ελληνικού λαού απέναντι στο πολιτικό σύστημα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου