Η ΡΟΔΟΣ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΚΑΙ Ο «ΜΕΓΑΛΟΣ» ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ(γιατί θα τα δείτε αλλιώς στο σήριαλ)

Η ΡΟΔΟΣ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΚΑΙ Ο «ΜΕΓΑΛΟΣ» ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ(γιατί θα τα δείτε αλλιώς στο σήριαλ)

Η μεγάλη βυζαντινή περίοδος της Ρόδου ξεκινά το 395. Τότε όλη η Α Ρωμαϊκή(Βυζαντινή) Αυτοκρατορία γίνεται σταδιακά ελληνική. Η επίδραση του νησιού στα ναυτιλιακά ζητήματα γίνεται πιο σημαντική, κρίνοντας από τον Ναυτικό Νόμο της Ρόδου, που γινόταν αποδεκτός σε όλη την Μεσόγειο την βυζαντινή εποχή(και επέδρασε ως και το σύγχρονο ναυτικό δίκαιο). Η Ρόδος κατελήφθη από τις ισλαμικές δυνάμεις του Muawiyah I(654), ο οποίος έκλεψε τα απομεινάρια του Κολοσσού της Ρόδου. Το νησί κατελήφθη από τους Άραβες πριν το 674, ως μέρος της επίθεσής τους στην Κωνσταντινούπολη. Όταν ο στόλος τους καταστράφηκε από καταιγίδες και το υγρό πυρ το νησί εκκενώθηκε. Ο βυζαντινός στόλος (715) υποκίνησε επανάσταση στην Ρόδο, που οδήγησε στην εγκατάσταση του Θεοδοσίου Γ’ στον βυζαντινό θρόνο. Η Ρόδος(12^ος αι.) ανήκε στο θέμα των Κιβυρραιωτών και ήταν εμπορικό και ναυτικό κέντρο. Κατελήφθη(περ. 1090) από τους Σελτζούκους Τούρκους, όχι πολύ μετά από την Μάχη του Manzikert. Το νησί ανέκτησε για τους Βυζαντινούς ο Αλέξιος Α’ Κομνηνός κατά την Α’ Σταυροφορία. Καθώς το Βυζάντιο ως κυρίαρχη δύναμη ατόνησε επί της δυναστείας των Αγγέλων(α’ μισό 13^ου αι.), η Ρόδος έγινε ανεξάρτητη υπό τον Λέωντα Γαβαλά και τον αδερφό του Ιωάννη, ωσότου την καταλάβουν οι Γενουάτες(1248-50). Οι Γενουάτες νικήθηκαν από την Αυτοκρατορία της Νίκαιας και μετά το νησί έγινε επαρχία αυτή(και μετά από την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους). Η βυζαντινή εποχή τελείωσε(1309) όταν οι Ιωαννίτες Ιππότες κατέλαβαν την Ρόδο. Ονομάστηκαν «Ιππότες της Ρόδου» και έχτισαν την πόλη της Ρόδου στα πρότυπα των μεσαιωνικών ευρωπαϊκών πόλεων. Πολλά από τα μνημεία της πόλης -και το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου- χτίστηκαν αυτή την περίοδο. Τα ισχυρά τείχη που έχτισαν οι Ιππότες αναχαίτισαν τις επιθέσεις του Σουλτάνου της Αιγύπτου(1444) και την πολιορκία των Οθωμανών υπό τον Mehmed II(1480). Όμως, τελικά, η Ρόδος έπεσε κάτω από την επίθεση του στρατού του Σουλεϊμάν του «Μεγαλοπρεπούς»(Δεκέμβριος 1522). Οι λίγοι επιζώντες Ιππότες μετά από άδεια του Σουλτάνου πήγαν πρώτα στο Βασίλειο της Σικελίας και μετά άρχισαν επιχειρήσεις στην Μάλτα. Η Ρόδος έγινε οθωμανική κτήση για πάνω από 4 αιώνες.

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ Οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη δημιούργησαν μετά την Α’ Σταυροφορία νοσοκομείο στην Ιερουσαλήμ. Όταν οι Μουσουλμάνοι ανακατέλαβαν την πόλη αυτή μετά από πολιορκία 6 εβδομάδων(1291) ένα τμήμα των Ιπποτών επέστρεψε στην Ιταλία για να συγκεντρώσει πάλι δυνάμεις. Ο Γάλλος βασιλιάς Φίλιππος Β’ συνέλαβε όλα τα μέλη ενός άλλου τάγματος(1307), των Ιπποτών του Ναού, σε μια προσπάθεια να μειώσει την δύναμη της Καθολικής Εκκλησίας, οι Ιωαννίτες Ιππότες έφυγαν από εκεί για να μην έχουν την ίδια τύχη. Οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη επέλεξαν την Ρόδο για καταφύγιο. Από την εκδίωξή τους από τους Αγίους Τόπου είχαν συγκεντρωθεί στην δημιουργία ισχυρού ναυτικού και στρατού και στην απόκτηση(ιδιοκτησία) του νησιού που ήταν τόσο κοντά στους μισητούς Μουσουλμάνους εχθρούς, ώστε να μπορούν να εμποδίζουν το μουσουλμανικό εμπόριο και ναυτιλία στην Α. Μεσόγειο. Οι Ιππότες κατέλαβαν το νησί και ο Πάπας Κλημέντιος Δ’ επιβεβαίωσε την κτίση τους(1309). Για τους επόμενους 2 αιώνες οι Ιππότες ήταν ένα αγκάθι για το μουσουλμανικό εμπόριο και στόλο. Όταν ο σουλτάνος Mehmed ισχυροποίησε ξανά την δύναμη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και άλωσε την Κωνσταντινούπολη(1453) θέλησε να κατακτήσει περιοχές από την ΝΑ Ευρώπη ως τα σύνορα με την Περσία. Ήταν ασταμάτητος. Τελικά αποφάσισε να ξεφορτωθεί τους Ιππότες και προετοίμασε εισβολή στην Ρόδο(1480). Οι κύριες δυνάμεις υπό τον  Mesic Πασά κατά των τειχών της Ρόδου έφτασαν από την πλευρά της θάλασσας αλλά τα τείχη αυτά αποδείχθηκαν πολύ δύσκολα για τους Τούρκους. Η επιχείρηση απέτυχε και οι εισβολείς επέστρεψαν στην πατρίδα. Η οθωμανική ήττα στην Ρόδο ίσως έσωσε την Δ. Ευρώπη από τους Μουσουλμάνους. Στην Ρόδο, ο Μέγας Μάγιστρος Fabrixio del Carreto, οραματίστηκε την ενδυνάμωση της άμυνας της πόλης τις επόμενες δεκαετίες. Την εποχή του θανάτου(1521), η Ρόδος είχε τα ισχυρότερα τείχη ανάμεσα στις χριστιανικές πόλεις. Οι ναυτικές της επιθέσεις στους Μουσουλμάνους εμπόρους εξόργιζε μια σειρά από σουλτάνους. Μέχρι την εποχή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, ο οποίος προσπάθησε πάλι(1522) να ξεφορτωθεί τους Ιππότες και να προστατεύσει τους εμπορικούς δρόμους στην Α Μεσόγειο. Η ΜΑΧΗ Ο Σουλεϊμάν ήταν αρχηγός της εισβολής με έναν στόλο 700 πλοίων και στρατό 200.000 ανδρών, αν και ίσως ο στρατός να ήταν πολύ λιγότερος(πηγές). Ο Σουλεϊμάν σε αντίθεση με την αποτυχία του 1480, αποφάσισε να κάνει χερσαία επίθεση, μια απόφαση που επέτρεψε στους Ιππότες τον ανεφοδιασμό σ’ όλη την πολιορκία. Οι Ιππότες ήταν καλά προετοιμασμένοι με την καθοδήγηση του del Carreto. Οι επιτιθέμενοι έπρεπε να διασχίσουν 2 τάφρους πριν τα τείχη αντί ένα απλό χαντάκι και τα ίδια τα τείχη είχαν ενισχυθεί σε πάχος 200% και υψωθεί από την προηγούμενη επίθεση. Κάθε τμήμα των τειχών είχε ανατεθεί σε διαφορετικό τμήμα των Ιπποτών, με κριτήριο την γλώσσα που μιλούσαν και την εθνικότητά τους. Βλέποντας την δυσκολία του εγχειρήματος ο Σουλεϊμάν προσέλαβε χιλιάδες υπονομευτές για να περάσει υπόγεια τα τείχη. Για τύχη των Ιπποτών, πριν την πολιορκία ο Βενετός μηχανικός Gabriele Tadini da Martinengo έφτασε στην πόλη και δημιούργησε ένα όργανο από ελαφρά τεντωμένη περγαμηνή που παλλόταν με την παραμικρή κίνηση. Ειδοποιημένοι από αυτή την κατασκευή για το που ήταν τα τουρκικά τούνελ, ήταν ικανός να υπονομεύσει το έργο των υπονομευτών. Παρόλη την προσπάθεια, η αριθμητική υπεροχή των Τούρκων τους επέτρεψε να σκάψουν περισσότερα τούνελ από όσα μπορούσαν να υπολογίζουν οι Ιππότες. Οι Τούρκοι(04 και 24/09 και 30/11) διέλυσαν μέρος των τειχών και δημιούργησαν ρήγματα. Η μάχη ήταν σκληρή και τις 3 φορές αλλά οι αμυνόμενοι πλήρωσαν μεγάλο κόστος για την προσπάθειά τους. Ο Καγκελάριος Andre do Amaral, ο κύριος ανταγωνιστής του L’ Isle Adam για την θέση του Μεγάλου Μαγίστρου, κατηγορήθηκε για προδοσία. Ένας από τους υπηρέτες του, ανακάλυψε ότι έφερε μαζί του μήνυμα προς τους Τούρκους για να συνεχίσουν την πολιορκία. Ήταν μισητός και καθόλου δημοφιλής άνδρας. Πολλοί θεωρούσαν ότι ήταν ικανός για μια τέτοια πράξη. Αλλά οι μάρτυρες στην δίκη του ήταν αμφίβολης αξιοπιστίας και ο ίδιος ο Amaral αρνήθηκε να πει το οτιδήποτε, αλλά είναι πιθανό να εργαζόταν κατά των αμυνόμενων. Οι τούρκικες πηγές της εποχής δεν αναφέρουν επαφές μαζί του. μια μεγάλη έκρηξη(1856) κάτω από την Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στην Ρόδο κατέστρεψε την εκκλησία και το κοντινό παλάτι του μαγίστρου. Μια τέτοια έκρηξη έδειξε την πιθανότητα ότι κάτω από την εκκλησία υπήρχαν πολλά εκρηκτικά από το 1522 για να πλήξουν τους Ιππότες. Αλλά δεν υπήρχε τέτοια κατηγορία κατά του Amaral στην δίκη του. καταδικάστηκε πάντως και εκτελέστηκε. Ως τον Δεκέμβριο, οι Ιππότες ήταν σε δύσκολη κατάσταση χωρίς προμήθειες σχεδόν μετά από έναν χρόνο πολιορκία. Τα νησιά υπό την κυριαρχία τους στην περιοχή είχαν όλα παραδοθεί στους Τούρκους μετά από επιθέσεις και η τελευταία χερσαία τους κτίση ήταν η Αλικαρνασσός(Bodrum σήμερα). Αντίθετα με την πολιορκία του 1480 που τέλειωσε με τον ερχομό του χειμώνα, ο Σουλεϊμάν παραβίαζε την συνήθη στρατηγική και πίεζε όλο και περισσότερο παρά την εποχή. Αφού έχασε περίπου 15.000 άνδρες, ο Σουλτάνος πρόσφερε στους Ιππότες τιμητικούς όρους αν παραδίδονταν και οι κάτοικοι του νησιού στήριξαν την πρότασή του. όταν και το συμβούλιο του L’ Isle Adam συμφώνησε, ο Μεγάλος Μάγιστρος επικοινώνησε με τον Σουλτάνο. Η μάχη τελείωσε(20/12), με τον όρο να μην πειραχθούν οι κάτοικοι της Ρόδου και ότι θα μπορούσαν να παραμείνουν χριστιανού. Στους Ιππότες επετράπη να φύγουν από το νησί με όσα πράγματα μπορούσαν να πάρουν μαζί τους. Οι Ιππότες επιβιβάστηκαν(01/01/1523) στα πλοία τους. Στο πλοίο του L’ Isle Adam υψώθηκε η σημαία και ένα λάβαρο με την Παρθένο Μαρία να θρηνεί για τον Εσταυρωμένο της Γιο και το μήνυμα Affictus to spes unica rebus(Για όσα μας βασανίζουν, είσαι η μόνη μας ελπίδα). Ο Σουλεϊμάν σχολίασε «Με λυπεί που υποχρέωσαν αυτό τον γενναίο άνδρα να εγκαταλείψει το σπίτι του». ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Ο Σουλεϊμάν μετάνιωσε για την «συμπόνια» του, 7 χρόνια αφού οι Ιππότες εγκαταστάθηκαν στην Μάλτα και συνέχισαν να προκαλούν τον τουρκικό στόλο στην Μεσόγειο. Η τελευταία εκστρατεία της βασιλείας του Σουλεϊμάν ήταν κατά της Μάλτας και απέτυχε. Όμως, η κυρίευση της Ρόδου ήταν σημαντική στο να επιτρέψει το ελεύθερο εμπόριο για το Ισλάμ στην Α Μεσόγειο. Αν δεν είχε αποδεχθεί ο L’ Isle Adam τους όρους του σουλτάνου και συνέχισε να αμύνεται σίγουρα θα είχε νικηθεί και οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη θα είχαν εξολοθρευθεί. Με στήριξη από τις ευρωπαϊκές Δυνάμεις, το τάγμα αναγεννήθηκε-μαζί με το νοσοκομείο του- στην Μάλτα. Η ύπαρξή του ήταν ένα χριστιανικό οχυρό στην Μεσόγειο.