Ο «ΜΕΓΑΛΟΣ» ΣΟΥΛΤΑΝΟΣ ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΡΟΔΟ

Ο «ΜΕΓΑΛΟΣ» ΣΟΥΛΤΑΝΟΣ ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΡΟΔΟ

Ο… ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΗΓΕΤΗΣ ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ Ο «ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΗΣ» ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΡΗ ΜΑΣ(για να δουν ποιος είναι ο «τεράστιος» ηγεμόνας που μας δείχνει ο ΑΝΤ1 καμαρώνοντας για την «υπερπαραγωγή»)

ΚΕΡΚΥΡΑ Με το θάνατο του Καρόλου Γ' η ανδηγαυική κατοχή(από το 1272) της Κέρκυρας άρχισε να κλονίζεται. Ήδη οι Κερκυραίοι είχαν οργανωθεί σε 4 φατρίες, από τις οποίες αυτή που υποστήριζε την εθελοντική υποταγή στο Κράτος της Βενετίας. Σε σύσκεψη που ακολούθησε των φατριών, επεκράτησε η γνώμη της βενετόφιλης μερίδας. Κάλεσαν τον αρχηγό του στόλου, ναύαρχο Ιωάννη Μιάνη, που κατά σύμπτωση έπλεε στα κερκυραϊκά νερά, ο οποίος τους υποσχέθηκε ότι η Βενετία, θα συμπεριφερθεί προς στην Κέρκυρα σαν σε σύμμαχο και όχι σαν υποτελή και ότι θα γίνουν σεβαστά τα παραχωρημένα προνόμια. Εξεδίωξε έπειτα από πολύωρη μάχη τη φρουρά και ύψωσε στο κερκυραϊκό φρούριο τη σημαία της Βενετίας (20/03/1386). Έπειτα από 2,5 μήνες(09/06/1386) ο Βενετικός στρατός στρατοπεδεύει στο φρούριο και τον επόμενο χρόνο υπογράφεται το οριστικό χρυσόβουλο με τους όρους κατοχής. 1^ος εκπρόσωπος της Βενετίας τοποθετείται ο Μαρίνος Μαλιπιέρος, με τον τίτλο Βάϊλος. Έτσι εξελίχτηκαν τα γεγονότα στην πόλη της Κερκύρας. Στο βόρειο όμως άκρο της νήσου τα φρούρια Αγγελόκαστρο και Κασσιώπης παρέμειναν στα χέρια των Ανδηγαυών. Οι Ανδηγαυοί ήταν ενισχυμένοι από μερίδα των Κερκυραίων, οι οποίοι προτιμούσαν να μείνουν υπό την κυριαρχία του κράτους της Νεαπόλεως, με το φόβο, μήπως η Βενετία καταργήσει το καθεστώς της γαιοκτημοσύνης. Οι Βενετοί με στρατιωτικές δυνάμεις ξεκίνησαν για την κατάληψη των 2 φρουρίων. Και η φρουρά του Αγγελόκαστρου παραδόθηκε, η δε φρουρά της Κασσιόπης ενισχυμένη από τους ντόπιους αντιστάθηκε, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν τρομερές μάχες, η κατάληψη του φρουρίου και η τελική καταστροφή του. Οι Βενετοί διαδοχικά έγιναν κύριοι της Επτανήσου της Πελοποννήσου και της Πάργας. Το πολίτευμα που διοικήθηκε η Κέρκυρα στο διάστημα της μακραίωνης Βενετικής κατοχής, ήταν αριστοκρατικό. Η γη τους μοιράστηκε σε 18 Βαρωνίες και η τάξη των ευγενών μαζί με την βενετική Αρχή, τον Γενικό Προνοητή θαλάσσης και τον Βάιλο, διοικούσαν τον τόπο, σχεδόν απολυταρχικά. Σε όλα τα Επτάνησα δημιουργήθηκε η τάξη των ευγενών τα ονόματα των οποίων καταχωρούντο σε ειδικό βιβλίο, το Libro d’ Oro (χρυσό βιβλίο). Στα χωριά, δόθηκε αυτοδιοίκηση και εκλέχτηκαν δημόσιοι Γέροντες, που εξασκούσαν την εξουσία του χωριού, στα οικονομικά-φορολογικά, αστυνομικά κ.λπ. καθήκοντα. Είχαν επίσης το δικαίωμα κάθε 2 χρόνια να εκλέγουν τους επιτρόπους των εκκλησιών τους, να διαχειρίζονται την εκκλησιαστική περιουσία και να αναφέρονται στον Βάϊλο κάθε φορά που προέκυπτε κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Την εκκλησιαστική διοίκηση είχε ο Μέγας Πρωτοπαπάς Κερκύρας, βοηθούμενος από 9 πρωτοπαπάδες ισαρίθμων διαμερισμάτων της εξοχής. Οι Κερκυραίοι είχαν το προνόμιο των Πρεσβευτών. Για κάθε μεγάλο θέμα, φορολογικό-καστροκτησίας-διοικητικό, εκλεγμένα μέλη της κοινότητας, εστέλνονταν στη Βενετία να παρουσιάσουν και να υποστηρίξουν στην Βενετική Γερουσία τα προβλήματα του νησιού τους. Στα 411 χρόνια της Βενετικής κατοχής, συνέβησαν σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως πειρατικές επιδρομές και 3 μεγάλες τουρκικές πολιορκίες. Ο τουρκικός στόλος(29/08/1537) με 25.000 τούρκους στρατιώτες αποβιβάζεται στα Γουβιά και ενώνεται με το στρατό, που προ ολίγων ημερών είχε αποβιβαστεί με αρχηγό τον στρατηγό Barbarossa. Οι Τούρκοι, με αλλεπάλληλες σφοδρές επιθέσεις κατά του φρουρίου, από ξηρά και θάλασσα, δεν κατόρθωσαν να το καταλάβουν. Έτσι, αφού(05/09) σκότωσαν, αιχμαλώτισαν και ερήμωσαν το νησί, παίρνοντας 20.000 ψυχές που τις πούλησαν στα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης, αναχώρησαν. Πλέοντας Ν, λεηλάτησαν τους Παξούς, πήραν 13.000 αιχμαλώτους από την Κεφαλληνία και πυρπόλησαν την Πάργα. 34 χρόνια αργότερα, ο τουρκικός στόλος με ναύαρχο τον αδίστακτο πασά Λουτσαλή κατευθύνεται στην Κέρκυρα. Οι φρουροί της Λευκίμης διέκριναν(14/07/1571) τον τουρκικό στόλο στους Παξούς. Το άλλο πρωί μπήκε στο στενό με 207 καράβια και αγκυροβόλησε κοντά στο κάστρο. Μετά από λίγες μέρες, αφού είχαν κάνει τις σχετικές αναγνωρίσεις, άρχισαν τις επιδρομές σχεδόν σε ολόκληρο το νησί. Όλο τον Αύγουστο όργωναν την ύπαιθρο Κέρκυρα λεηλατώντας, καταστρέφοντας και καίγοντας. Δέχτηκε σφοδρή επίθεση(03-04/09/1571) το Αγγελόκαστρο. Εκεί είχαν συγκεντρωθεί οι κάτοικοι των γύρω περιοχών και μαζί με την φρουρά, αναχαίτισαν με επιτυχία τους Τούρκους επιδρομείς. Έτσι, αναγκάστηκαν(05/09) να λύσουν την πολιορκία και να αναχωρήσουν, αφού άφησαν πίσω τους στάχτες και ερείπια. Στην εργασία της η καθηγήτρια Έλλη Γιωτοπούλου-Σισιλιάνου, Αντίκτυπος του Δ Βενετοτουρκικού πολέμου στην Κέρκυρα, γράφει: - Η τάξη των χωρικών ήταν ασφαλώς εκείνη που δοκιμάστηκε σκληρότερα. Το οικονομικό της πρόβλημα, πάντα οξύ, έγινε ασύγκριτα οξύτερο ύστερα από την επιδρομή. Με καμένα σπίτια, ρημαγμένα χτήματα, αφανισμένες σοδειές, οι χωρικοί έπρεπε να υποστούν και τις πρόσθετες δοκιμασίες που τους επέβαλε η πολεμική περίοδος. Πλήθος από αυτούς χάθηκε υπηρετώντας κάτω από άθλιες συνθήκες στις Βενετσιάνικες γαλέρες κατά την διάρκεια του πολέμου. -Δυστυχώς οι Κερκυραίοι δεν χάρηκαν την νίκη τους. Ένα μήνα μετά στις 7 Οκτωβρίου, οι γαλέρες τους με τους σοπροκόμητες, Μπουά, Χριστόφορο Κοντόκαλη, Γεώργιο Κόκκινη και Στέλιο Χαλικιόπουλο, έλαβαν μέρος στην μεγάλη ναυμαχία της Ναυπάκτου, που κατατρόπωσαν τον τουρκικό στόλο. Όπως είναι φυσικό μετά από μια μεγάλη συμφορά, οι Κερκυραίοι, άρχισαν να κτίζουν τα ερειπωμένα σπίτια, να φυτεύουν καινούρια δένδρα, να καλλιεργούν τα χωράφια, να οργανώνουν την κτηνοτροφία και σιγά - σιγά βρίσκουν ξανά τον ειρηνικό ρυθμό της ζωής τους. Η Βενετία, για να προστατεύσει καλύτερα τους κατοίκους, άρχισε μια μεγάλη προσπάθεια, να οχυρώσει την πόλη κατασκευάζοντας τείχη, ενισχύοντας το παλαιό φρούριο και επισπεύδοντας την κατασκευή του νέου. Περιτείχισαν την πόλη κατασκευάζοντας τις πύλες-η πόρτα της Σπηλιάς και η πόρτα του Αγίου Νικολάου σώζονται ακόμη-. Δυστυχώς η πόρτα Ραΐμόντου και Ρεάλε, έχουν καταστραφεί. Για το τεράστιο αυτό έργο, χρειάστηκαν πολλά εργατικά χέρια και οι Κερκυραίοι πλήρωσαν με αγγαρείες και χρήματα. Ήταν ακόμη υποχρεωμένοι να συνεισφέρουν το δέκατο των παραγόμενων προϊόντων τους ή το 1/4 αν τα κτήματα ανήκαν στους γαιοκτήμονες και να πληρώνουν φόρο για κάθε ζώο, ανάλογα μικρό ή μεγάλο. Πολλές φορές οι βαρωνίσκοι, άρχοντες του τόπου, ταπείνωναν τους αδύναμους και φτωχούς πακτωναρέους. Άλλοτε ζητώντας επί πλέον μια ρουβελόπιττα(κερκυραϊκή παράδοση) και άλλοτε να δίνουν στον άρχοντα μαζί με τον πάκτο μια πουλακιδοπούλα. Αυτό ανάγκασε τους δύστυχους χωρικούς να διαμαρτυρηθούν στον καπιτάνιο της Κέρκυρας (1692) και να του ζητήσουν την απαλλαγή τους από το δόσιμο αυτό. Γράφουν : ... - κανένα μερικόν βάρος και βλάβη δεν πρέπει να τ' αγρικήσουν οι πτωχοί ξεχωρίτες με το δόσιμον της πουλακιδοπούλας -(Ιστορ. Αρχ. Κερκύρας Ενετοκρατία Τ. 26). Η φορολογική πολιτική που ασκούσε η Βενετία ήταν δυσβάσταχτη, αναγκαία όμως για να καλύψει τις πολεμικές ανάγκες της εποχής. Στο περιοδικό Παρνασός(1978 αριθ. 4) η κ. Τσίχλη - Αρώνη, στην εργασία της για το εμπόριο στην Κέρκυρα επί Ενετοκρατίας, γράφει: Η πολιτική της Βενετίας χαρακτηρίζεται από το εμπορικό δαιμόνιο που την διαπνέει και επακόλουθο της αρχής ότι όλα τα προϊόντα έπρεπε να εξάγονται στην Βενετία, ήταν το τριπλό φορολογικό και εμπορικό κέρδος που αυτή αποταμίευε. Δηλ. εισέπραττε ένα φόρο εξαγωγής, ένα φόρο εισαγωγής στην Βενετία και ένα 3^ο φόρο επανεξαγωγής απ' αυτήν.- Ο δε κ. Ανδρεάδης, σελ. 293, γράφει: Το ενιαυσίως αμελγόμενον εξ επτανήσου υπό των Βενετών ποσόν ανήρχετο εις 650 χιλ. δουκάτα, ήτοι 180 χιλ. πλέον των εν επτανήσω υπό των Βενετών δαπανούμενον. - Η κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους, μετά την πολιορκία του Ηρακλείου(Χάνδακας) (1648-69)-οι Βενετοί κατείχαν από το 1206-, η Γαληνότατη χάνει ένα οικονομικό στήριγμα, αποδυναμώνεται το πολεμικό της ναυτικό από μια βάση τόσο μεγάλης σημασίας και η εμπορική της ναυτιλία μειώνει τα κέρδη και κινδυνεύει από την εμφάνιση των πειρατικών πλοίων, που την περίοδο αυτή λεηλατούσαν τις παράλιες πόλεις της Μεσογείου και άρπαζαν άντρες, γυναίκες και παιδιά, που τα πουλούσαν στα μεγάλα σκλαβοπάζαρα Κωνσταντινούπολης και Αφρικής(Δελτίο Αναγνωστικής Εταιρείας 1982). Η πτώση λοιπόν Κρήτης, άνοιξε την όρεξη στους Τούρκους, ώστε να ετοιμάζονται για να κατακτήσουν και την Επτάνησο. Ενώ επικρατούσε αυτή η οικονομική κατάσταση σε στο νησί, στον ορίζοντα άρχισαν να φαίνονται απειλητικά τα πρώτα μαύρα σύννεφα του πολέμου. Οι τουρκικοί γύπες ξαναγυρίζουν. Αυτή τη φορά, οργανωμένοι και εξοπλισμένοι με τέλεια, για την εποχή, πολεμικά όπλα, ταχυκίνητα πολεμικά πλοία, στρατό φανατισμένο, έτοιμο να μπήξει τα νύχια του στις απαλές σάρκες του Κερκυραϊκού λαού.- Ο καθηγητής κ. Γεώργιος Ζούμπος, στο βιβλίο του Η οχύρωση της Κέρκυρας και η πολιορκία του 1716 γράφει: Η Πύλη κήρυξε(07/12/1714) επίσημα τον πόλεμο κατά της Γαληνότατης Δημοκρατίας, μέσω του Πρεσβευτή της στην Κωνσταντινούπολη. Ο Μέγας Βεζύριος Αλής(Μάης 1715) με 100.000 άνδρες εισέβαλε στην Πελοπόννησο, ενώ ο Τζανούμ Μεχμέτ Χότζας, ναύαρχος με 62 σουλτάνες και μικρότερα πλοία πολιόρκησε από τη θάλασσα Ναύπλιο, Μονεμβασία, Κορώνη, Μεθώνη, Πάτρα και Κύθηρα. 30.000 τούρκοι αποβιβάζονται(πρωί 08/07/1716) στα Γουβιά και στον Υψο. Η πολιορκία άρχισε. Κατάλαβαν τα οχυρά Μαντουκιού και Γαρίτσας, έστησαν γύρω από την πόλη 9 πυροβολεία με 46 τηλεβόλα, που έβαλαν εναντίον του φρουρίου. Με εφόδους, καταλαμβάνουν τα φρούρια Αβράμη(Γηροκομείο) και Σωτήρος(φυλακές). Στην φάση αυτή, κάλεσαν τον στρατάρχη Σαλιμβούργο να παραδοθεί. Ο δραστήριος αυτός αξιωματικός μόνο με δυνάμεις 5.000 της φρουράς και 3.000 εθελοντών Κερκυραίων αρνήθηκε και τότε οι Τούρκοι εξαπέλυσαν αλλεπάλληλες σφοδρές εφόδους, κυρίως στο νέο φρούριο. Οι Τούρκοι επιτίθενται(08/08) κατά του φρουρίου με σφοδρότητα, αποφασιστικότητα και τη σιγουριά εκείνη που τους έδινε η αριθμητική τους υπεροχή. Ο Σαλιμβούργος, με αυταπάρνηση, με αξιοθαύμαστη ανδρεία απέκρουσε και αυτήν την έφοδο των Τούρκων προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες. Την επόμενη μέρα τρομερή καταιγίδα έπληξε το τουρκικό στρατόπεδο, πνίγηκαν στρατιώτες, ζώα και βράχηκε η μπαρούτη των κανονιών, συγχρόνως οι δυσάρεστες ειδήσεις που έλαβαν από τον πόλεμο της Ευρώπης, επέδρασαν ψυχολογικά και έλυσαν(11/08) την πολιορκία, αναχώρησαν εσπευσμένως, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 15.000 νεκρούς, πολλά τηλεβόλα, εφόδια και μεταγωγικά. Από την φρουρά της Κέρκυρας βρήκαν το θάνατο 1500 πολεμιστές. Σε ανάμνηση της νίκης, γίνεται η λιτανεία του Αγίου(11/08). Όλες αυτές οι πολεμικές καταιγίδες, έφεραν την μείωση του πληθυσμού. Για να καλυφθεί το κενό, μεγάλες αποικίες εγκαταστάθηκαν στην Κέρκυρα από Ναύπλιο, Κρήτη, Ήπειρο, Πελοπόννησο κ.α.. Ο αριθμός των κατοίκων έφθασε τις 50.000 και άρχισε πάλι η Κερκυραϊκή γη ν' ανθίζει. Οι αλλεπάλληλοι και καταστρεπτικοί πόλεμοι με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αποδυνάμωσαν οικονομικά και πολιτικά την Βενετία και διαδοχικά την οδήγησαν σε οικονομικό μαρασμό, που σιγά-σιγά έφερε την πολιτική πτώση και την διάλυση της Γαληνότατης Δημοκρατίας της Βενετίας.

Οι Βενετοτουρκικοί πόλεμοι ήταν μία σειρά συγκρούσεων ανάμεσα στους Βενετούς και τους Οθωμανούς(15^ος-18^ος αι.):

πολιορκία Θεσσαλονίκης(1422-30), δεν αναφέρεται επίσημα ως Βενετοτουρκικός πόλεμος αλλά περιλαμβάνεται στους πολέμους της περιόδου ανάμεσα σε Βενετούς και Οθωμανούς

·         Α’ Βενετοτουρκικός πόλεμος(1463-79), αποτέλεσμα: κατάκτηση Χαλκίδας, Λήμνου και Αλβανίας από τους Οθωμανούς

·         Β’ Βενετοτουρκικός πόλεμος(1499-1503), αποτέλεσμα: κατάκτηση ορισμένων Αιγαιοπελαγίτικων νησιών και Βενετικών οχυρών της Πελοποννήσου από τους Οθωμανούς

·         Γ’ Βενετοτουρκικός πόλεμος(1537-40), αποτέλεσμα: κατάκτηση Κυκλάδων πλην Τήνου, Σποράδων και των τελευταίων Βενετικών οχυρών της Πελοποννήσου από τους Οθωμανούς

·         Δ’ Βενετοτουρκικός πόλεμος(1570-3), αποτέλεσμα: κατάκτηση Κύπρου από τους Οθωμανούς

·         Ε’ Βενετοτουρκικός πόλεμος(1645-69), αποτέλεσμα: κατάκτηση Κρήτης από τους Οθωμανούς

·         ΣΤ’ Βενετοτουρκικός πόλεμος(1684-99), αποτέλεσμα: κατάκτηση Πελοποννήσου, Αίγινας, Λευκάδας και περιοχών των Δαλματικών ακτών από τους Βενετούς

·         Ο Ζ’ Βενετοτουρκικός πόλεμος(1714-8), αποτέλεσμα: Τήνος, Αίγινα και Πελοπόννησος να περάσουν στους Οθωμανούς

ΡΟΔΟΣ Στα χρόνια του Βυζαντίου η Ρόδος ανήκε στο θέμα των Κιβυρραιωτών. Επλήγη από μεγάλους σεισμούς(344 και 515). Δέχτηκε συνεχείς επιδρομές, από Πέρσες, Άραβες, Σελτζούκους και Σαρακηνούς. Παραχωρήθηκε(1275) από τους Βυζαντινούς, ως τιμάριο σε Γενουάτες ηγεμόνες ώσπου ένας από αυτούς, ο Vignolo di Vignoli, το πούλησε (1306) στους Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη. Με την εγκατάσταση των Ιωαννιτών Ιπποτών η Ρόδος έγινε και πάλι οικονομικό και εμπορικό κέντρο για όλη τη Μεσόγειο γνωρίζοντας νέα περίοδο ακμής. Με την παρουσία του ίδιου του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς οι Οθωμανοί πολιόρκησαν(1522) ξανά τη Ρόδο. Οι Ιωαννίτες που αντελήφθησαν ότι δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις δυνάμεις των εχθρών, συνθηκολόγησαν και εγκατέλειψαν το νησί. Όταν ξέσπασε στην Ελλάδα η επανάσταση του 1821, το νησί που ήταν έδρα βιλαετιού και βάση των στρατευμάτων της περιοχής, δεν μπόρεσε να λάβει μέρος, πολλοί όμως Ροδίτες βοήθησαν στον αγώνα.