«Τις πταίει» για την ελληνική τραγωδία;

«Τις πταίει» για την ελληνική τραγωδία;

Η Ελλάδα ακολουθεί τον δρόμο που πήραν και άλλες χώρες, χτυπημένες από την κρίση, τα τελευταία 30 χρόνια. Υπάρχουν σημαντικές ομοιότητες μεταξύ της μέχρι πρότινος περήφανης χώρας μέλους της ευρωζώνης και της χρεοκοπημένης Αργεντινής του 2001. Και στις 2 χώρες βλέπουμε τα ίδια ακριβώς τραυματικά στοιχεία και σίγουρα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να συζητήσουμε για το ποιος ακριβώς φταίει για την ανέχεια των Ελλήνων. Υπάρχουν 4 βασικοί ύποπτοι, που όλοι συμμετείχαν στην εκπληκτική οικονομική άνθηση, που προηγήθηκε της σημερινής πτώσης. Πολλοί θα κατηγορήσουν τις προηγούμενες κυβερνήσεις της Ελλάδας, δηλ. τα κόμματα ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Κυβερνήσεις που δανείστηκαν με προθυμία, προκειμένου να οδηγήσουν τη χώρα στην ευμάρεια, συσσωρεύοντας όμως πελώρια χρέη, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητά της, και καταδικάζοντάς την σε χαμηλή και αναιμική ανάπτυξη. Κάποιοι μάλιστα δεν είπαν ποτέ την αλήθεια, κρύβοντας απ όλους την πραγματική διάσταση των χρεών και των ελλειμμάτων. Μετά την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ, το 2001, το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ δανείστηκαν τεράστια ποσά, ενώ στη κρίση του 2008 δεν προχώρησαν, όπως έπρεπε, στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Η 1^η αντίδρασή τους ήταν η άρνηση και στη συνέχεια οι δεσμεύσεις για στόχους που όμως δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν. Το αποτέλεσμα ήταν η ταχεία διάβρωση της διεθνούς θέσης της χώρας, η οποία ενέτεινε την οικονομική δυστυχία των πολιτών της. Κάποιοι όμως θα αντιτάξουν, ότι για κάθε χρέος που δημιουργείται, υπάρχει και κάποιος που χορηγεί το δάνειο. Οι ιδιώτες δανειστές της Ελλάδας ήταν ιδιαίτερα χαρούμενοι στο να δανείζουν όλο και πιο πολλά στη χώρα, αλλά να αποποιούνται των ευθυνών τους, όταν η τεχνητή αυτή ευμάρεια διακόπηκε απότομα. Ο υπερδανεισμός ήταν σε τέτοιο βαθμό, που σε κάποια φάση η διαφορά στα speads μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας ήταν μικρότερη από τις 6 μονάδες, κάτι που είναι κυριολεκτικά γελοίο, με δεδομένη τη διαφορά στην οικονομική κατάσταση μεταξύ των 2 αυτών χωρών. Οι υπέρ-πρόθυμοι δανειστές της Ελλάδας στήριξαν αυτή τη κατάσταση. Μόλις όμως ήρθε η ώρα της αλήθειας, ότι δηλ. το χρέος δεν ήταν πλέον βιώσιμο, έκρυψαν αυτή την αλήθεια. Κωλυσιέργησαν αρχικά και στη συνέχεια συμφώνησαν με μεγάλο δισταγμό στο αναπόφευκτο κούρεμα του χρέους, την ώρα που χρήματα έφευγαν από την Ελλάδα χωρίς καμιά προοπτική επιστροφής. Ούτε οι ελληνικές κυβερνήσεις, αλλά ούτε και οι ιδιώτες δανειστές, δεν λειτούργησαν στο κενό.  Αμφότεροι καλύφτηκαν πίσω από το ευρωπαϊκό όραμα, μια ιστορική πρωτοβουλία δηλ., που στόχευε στην ευρωπαϊκή ευημερία μέσα από μια στενότερη πολιτική και οικονομική ένωση, βασισμένη σε κανόνες και θεσμούς. Στους κανόνες όμως, όπως και στους θεσμούς, η ευρωζώνη αποδείχτηκε ανεπαρκής. Οι 2 μεγάλες οικονομίες του πυρήνα της(Γερμανία, Γαλλία), ήταν και οι πρώτες που παραβίασαν τους δημοσιονομικούς όρους που είχαν τεθεί όταν ξεκίνησε το ευρώ. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αποδείχτηκαν ανεπαρκείς όσον αφορά στην επιβολή της απαραίτητης συμμόρφωσης των μελών της ΟΝΕ. Και έτσι, αυτό το ανεπαρκές καθεστώς επέτρεψε την συντήρηση της φαντασίωσης, που ήθελε την ευτυχή συμβίωση της Ελλάδας και των δανειστών της να συνεχίζεται απρόσκοπτα και για πάντα. Παράλληλα, η Ευρώπη αποδείχθηκε ανίκανη να αντιδράσει σωστά, όταν έγινε φανερή η ολίσθηση της Ελλάδας. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δρώντας από κοινού, δεν μπόρεσαν να εκτιμήσουν τα πραγματικά προβλήματα, πόσο δε μάλλον να συμφωνήσουν σε μια αποτελεσματική αντίδραση. Με μεγάλο δισταγμό άνοιξαν τα πουγκιά τους για να στηρίξουν την Αθήνα, αλλά τα κίνητρά τους ήταν μυωπικά, με αναπόφευκτη συνέπεια το όλο αποτέλεσμα να είναι στρατηγικά ελαττωματικό, και εντελώς ασυντόνιστο. Τέλος, έχουμε και το ΔΝΤ, τον θεσμό εκείνον που πρέπει υποτίθεται να προστατεύει την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα και να συμβουλεύει τις επί μέρους κυβερνήσεις. Όπως φαίνεται, το ΔΝΤ υπέκυψε σε πολιτικές πιέσεις στη διάρκεια τόσο της άνθησης όσο και της καταστροφής. Η πολιτική υπερίσχυσε της οικονομικής ανάλυσης, υπονομεύοντας τον ρόλο του ταμείου ως καταλύτη. Σε επιφανειακό επίπεδο, οι 4 αυτοί ύποπτοι έχουν σοβαρούς λόγους ο καθένας να ρίξουν το φταίξιμο αλλού. Μπορούν μάλιστα να επικαλεστούν το ότι ήταν μεν συνεργοί, αλλά δεν είχαν σωστή πληροφόρηση. Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια. Κανένας από τους 4 δεν μπορεί  να αρνηθεί ότι η Ελλάδα δεν θα κατέρρεε αν οι ίδιοι δεν ήταν τόσο συγκαταβατικοί στην εποχή της τεχνητής της άνθησης. Και αν δεν δρούσαν τόσο ανεύθυνα στην εποχή της κατάρρευσης. Ξεγελούσαν ο ένας τον άλλο με μια ψευδαίσθηση ευημερίας, την ίδια ώρα που η κατάσταση χειροτέρευε. Τώρα, ελπίζουμε πως θα λογοδοτήσουν και πως θα προχωρήσουν επιτέλους σε μια ειλικρινή αυτοκριτική. Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα πάθουν τίποτα, ειδικά σε σχέση με τα πραγματικά θύματα αυτής της ιστορικής τραγωδίας, δηλ. τον ελληνικό λαό, που είναι καταδικασμένος σε μια χρόνια πενία και δυστυχία. Και μπορεί οι Έλληνες να μην είναι οι μόνοι. Η μεταδοτικότητα της κρίσης σίγουρα θα πλήξει τόσο την υπόλοιπη Ευρώπη, όσο και τον κόσμο όλο. Σε έναν δίκαιο κόσμο, οι ευάλωτοι πολίτες θύματα θα είχαν κάθε δικαίωμα να μειώσουν τους μισθούς, τα προνόμια, και τα διάφορα bonus που συνεχίζουν  να απολαμβάνουν οι πραγματικοί ένοχοι και οι υπαίτιοι της δυστυχίας τους. Στον κόσμο όπως που ζούμε, το μόνο κέρδος θα είναι … ένα δίδαγμα για το μέλλον.