Ιερά Συμμαχία

Ιερά Συμμαχία

Με τον όρο Ιερά ή Ιερή Συμμαχία χαρακτηρίσθηκαν διάφορες συμμαχίες από την αρχαιότητα στις οποίες κύριο χαρακτηριστικό τους ήταν η πίστη και η αφοσίωση των συμβαλλομένων μερών αφενός αλλά και η μυστικότητα αυτών επί των συνομολογημένων. Γι” αυτό και τέτοιου είδους συμμαχίες τις συνομολογούσαν απευθείας οι διάφοροι Ηγεμόνες και Βασιλείς μεταξύ τους, χαρακτηριζόμενες «Iερές», μη αποδεχόμενες καμίας μονομερούς αμφισβήτησης. Τέτοιες συμμαχίες διαπιστώνονται και στη Βίβλο με περισσότερο ομόδοξο θρησκευτικό χαρακτήρα. ΙΕΡΑ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΗΣ Σήμερα όμως με τον όρο αυτό προσδιορίζεται ιδιαίτερα η μυστική αρχικά τριμερής συνθήκη μεταξύ των Αυτοκρατόρων Ρωσίας, Αυστρίας και του Βασιλέα της Πρωσίας την οποία συνομολόγησαν και υπέγραψαν αυτοπροσώπως, στο Παρίσι(26/09/1815). Κύριος στόχος-σκοπός της συνθήκης αυτής ήταν η αντίδραση των Αυτοκρατόρων κατά των φιλελεύθερων τάσεων που είχαν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται στην Ευρώπη μετά τη Γαλλική Επανάσταση(1789). Την πρωτοβουλία της σύναψης αυτής της συνθήκης είχε ο Τσάρος Αλέξανδρος που διατελούσε ατυχώς υπό την επίδραση των μυστικοπαθών θεωριών της βαρόνης Kruderer. Η ονομασία «Ιερά» οφείλεται στην αρχική πρόθεσή του όπως επιτύχει την εν «χριστιανική αλληλεγγύη» συνένωση των ευρωπαϊκών χωρών. Από την άποψη αυτή ίσως η συνθήκη αυτή να αποτελεί και τον προάγγελο της σημερινής ΕΕ. Στη συνθήκη εκείνη προσχώρησε(1818) η Αγγλία. Με την επιμέρους λεγόμενη συνθήκη «Εξ λα Σαπέλ»(1818) προσχώρησε και η Γαλλία. Ψυχή και ιθύνων νους της διατήρησης της έγινε ο Αυστριακός Καγκελάριος Klemens Metternich ο οποίος και μετέβαλε τελείως τους αρχικούς σκοπούς μετατρέποντάς την σε κύριο όργανο- μέσο επιβολής απολυταρχισμού και καταπολέμησης των λαϊκών ελευθεριών. Έτσι η Ιερά Συμμαχία εξελίχθηκε σε θεσμό καταπίεσης των λαών και σε σαφή λόγο επέμβασης των ισχυρών Βασιλέων στα εσωτερικά ζητήματα των ασθενέστερων χωρών, όπου εκδηλώνονταν φιλελεύθερες τάσεις. Κάτω από αυτή την έμπνευση του Metternich που επεδίωκε συνεχώς τέτοιες επεμβάσεις αποφασίζονταν οι διάφορες περιοδικές συναντήσεις των συμμετεχόντων στη συνθήκη Αυτοκρατόρων ή των αντιπροσωπειών τους. Η Ιερά συμμαχία επεχείρησε να επέμβει ακόμη και σε ζητήματα των αποικιών της Αμερικής όπου και προκάλεσε την άμεση αντίδραση των τότε ΗΠΑ και τη διακήρυξη του Δόγματος Monroe με συνέπεια η αντίδραση αυτή να υποσκάψει την αναχρονιστική εκείνη πέδη της Συμμαχίας. Όμως, κύριος υπονομευτής, που επέφερε και το μεγαλύτερο πλήγμα στην Ιερά Συμμαχία υπήρξε, η Ελληνική Επανάσταση του 1821 την οποία και καταπολέμησε ο Metternich με κάθε δύναμη. Η Ελληνική Επανάσταση επέφερε το ουσιαστικό τέλος του ανελεύθερου θεσμού της Ιεράς Συμμαχίας. Οι επαναστάσεις που ακολούθησαν(Γαλλία,  1830, Βέλγιο, 1834 και κάποιες μικρότερες) απλά ολοκλήρωσαν την τελική κατάρρευσή της, που όμως συνδέθηκε με μια αναχρονιστική περίοδο της νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας.