Απεργία ΙΣΤΟΡΙΑ

Απεργία ΙΣΤΟΡΙΑ

Η απεργία αποτελεί μέσο έκφρασης του δικαιώματος της συνδικαλιστικής ελευθερίας και μέσο άσκησης πίεσης εργαζομένων σε σχέση εξηρτημένης εργασίας κατά των εργοδοτών τους και κατά του κράτους όταν το τελευταίο λειτουργεί ως εργοδότης. Πρόκειται για την μαζική άρνηση εργατικών ομάδων να εκτελέσουν εργασία. Οι απεργίες έγιναν αρχικά σημαντικές κατά τη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης, όταν η μαζική εργασία έγινε σημαντική στα εργοστάσια και τα ορυχεία. Στις περισσότερες χώρες ετέθησαν γρήγορα εκτός νόμου, καθώς οι εργοστασιάρχες είχαν κατά πολύ μεγαλύτερη πολιτική εξουσία απ’ ό,τι οι εργάτες. Οι περισσότερες δυτικές χώρες νομιμοποίησαν εν μέρει την απεργία στα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα ή στις αρχές του εικοστού. Οι απεργίες έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για να αναγκάσουν τις κυβερνήσεις να αλλάξουν πολιτικές ή ακόμα για να ρίξουν μια κυβέρνηση. Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι αυτό της απεργίας των ναυπηγείων του Gdańsk που καθοδηγήθηκε από τον Lech Wałęsa. Η απεργία αυτή ήταν μια σημαντική απεργία στην πάλη για δημοκρατική ελευθερία στην Πολωνία, και επίσης ένα σημαντικό ορόσημο στο δρόμο για την πτώση του κομμουνισμού στην Α Ευρώπη. Η τακτική της απεργίας έχει πολύ μεγάλη ιστορία. Περίπου στο τέλος της 20^ης δυναστείας, υπό την εξουσία του Φαραώ Ραμσή Γ’ στην Αίγυπτο(περ. 3500 χρόνια πριν), οι εργάτες της βασιλικής νεκρόπολης οργάνωσαν την 1^η γνωστή απεργία ή εργατική εξέγερση στην ιστορία. Το γεγονός καταγράφηκε με λεπτομέρειες σε έναν πάπυρο της εποχής, που διατηρήθηκε, και βρίσκεται σήμερα στο Torino.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Ήταν ένα ιδιαίτερα σύνθετο σύστημα ραγδαίων μεταβολών και ανακατατάξεων-τεχνικών, οικονομικών, κοινωνικών και πνευματικών-, οι οποίες οδήγησαν για πρώτη φορά στην εμφάνιση της «εκβιομηχανισμένης»(industrialized) κοινωνίας στη Μ. Βρετανία(1760-1860). Την αλλαγή αυτή ακολούθησαν ανάλογες, όχι ταυτόσημες βιομηχανικές επαναστάσεις και στις άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες που από την αγροτική κυρίως μορφή τους επέφεραν την εκβιομηχάνισή τους. Ιδιαίτερα επηρεάστηκε η Γαλλία και αργότερα οι ΗΠΑ σε σχέση με το τρόπο λειτουργίας και ανάπτυξης της οικονομίας και της δομής της κοινωνίας. Οι ιδέες του Διαφωτισμού που κυριαρχούσαν την εποχή αυτή, ήρθαν να ντύσουν με το πνευματικό μανδύα το σύνολο των μεταρρυθμίσεων και στον ιδεολογικό μεταρρυθμιστικό χάρτη. Πολλοί ιστορικοί της οικονομίας ερίζουν ως προς το παραπάνω χρονικό προσδιορισμό όπως και προς τον χαρακτήρα, τον ρυθμό και την έκταση τόσο επί της βρετανικής όσο και επί των μεταγενέστερων βιομηχανικών επαναστάσεων, λόγω ακριβώς της πολυπλοκότητας των φαινομένων αυτών, κατά τους παραπάνω μεταβληθέντες τομείς, που εμποδίζει έτσι μια ενιαία ακρίβεια του ορισμού. ΙΣΤΟΡΙΑ ΟΡΟΥ Ο όρος «Βιομηχανική Επανάσταση» εγκαινιάσθηκε, πολύ αργότερα(μέσα 19^ου αι.), σαν ένα μέσον σύγκρισης μεταξύ της Γαλλική Επανάστασης και των εντυπωσιακών οικονομικών και τεχνικών μεταβολών που συνέβαιναν την ίδια εποχή στην Βρετανία. Ο όρος πέρασε σε ακαδημαϊκή χρήση αμέσως μετά τη δημοσίευση των σχετικών διαλέξεων του A. Toybee(1884), όπου πολύ γρήγορα και καθιερώθηκε ως ιδιαίτερα επιτυχής σε λαϊκή χρήση. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Κύρια χαρακτηριστικά της βιομηχανικής επανάστασης ήταν:

1.    Εκτεταμένη χρήση νέων τεχνικών μέσων που περιόριζαν τη χειρωνακτική εργασία, αυξάνοντας την παραγωγή και μειώνοντας το κόστος των προϊόντων,

2.    Αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας,

3.    Εφαρμογή καινοτομιών στη μεταλλουργία,

4.    Ανάδειξη του εργοστασίου ως του βασικού τόπου παραγωγής, όπου συγκεντρώθηκε η πλειοψηφία των εργατών και τέλος

5.    Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης.

Το νεότευκτο οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού οδήγησε αρχικά τους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής σε οικονομική ανάπτυξη και πλουτισμό και μετέτρεψε τους εργαζόμενους σε θύματα εκμετάλλευσης και οικονομικής εξαθλίωσης. Το κράτος τήρησε αρχικά ουδέτερη στάση σ' αυτή τη σύγκρουση συμφερόντων, στη συνέχεια όμως, μέσα από κοινωνικές ανακατατάξεις, επαναστατικές εκρήξεις και τη σταδιακή άνοδο των σοσιαλιστικών κινημάτων, υιοθέτησε ένα παρεμβατικό ρόλο αναδιανομής του πλούτου (Κεϋνσιανή ρύθμιση). Η Τεχνική δεν ήταν προφανώς η μοναδική συνιστώσα που ώθησε στη βιομηχανική επανάσταση, έπαιξε όμως αποφασιστικό ρόλο με τον εκμηχανισμό των παραγωγικών διαδικασιών, την αυξανόμενη αξιοποίηση των πορισμάτων της επιστήμης και τη χρήση όλο και περισσότερων υλικών, μορφών ενέργειας και πληροφοριών. Η δεσπόζουσα θέση της Τεχνικής στην οικονομία άρχισε να απαιτεί μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων με εξειδικευμένες γνώσεις, με αποτέλεσμα να ιδρυθούν(19^ος αι.) τεχνικές και πολυτεχνικές σχολές κάθε κατευθύνσεως και επιπέδου. Η βελτίωση της κατάρτισης είχε ως αποτέλεσμα, πέρα από την άνοδο του γενικότερου μορφωτικού επιπέδου της κοινωνίας, νέες τεχνικές βελτιώσεις, επινοήσεις και εφευρέσεις. Κορυφαίο επίτευγμα της Βιομηχανικής Επανάστασης θεωρείται η εφεύρεση της ατμομηχανής στη Μ. Βρετανία, οι εφαρμογές της οποίας επεκτάθηκαν σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Άλλα περίφημα επιτεύγματα: μηχανή εσωτερικής καύσης και παραγωγή ηλεκτρισμού. Εκτός, όμως, από την Ευρώπη, ο αντίκτυπος της Βιομηχανικής Επανάστασης έφτασε και στον υπόλοιπο κόσμο μέσω των εξερευνήσεων στις αποικίες των ευρωπαϊκών δυνάμεων.