ΤΑ ΣΚΑΝΔΑΛΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΤΟΥ 1967-74(ΣΑΣ ΘΥΜΙΖΟΥΝ ΚΑΤΙ;) ΜΕΡΟΣ 1ο
Ο Τύπος δεν ασχολούνταν με σκάνδαλα, ούτε σκανδαλιζόταν από τις σχέσεις των κρατούντων με τους μεγιστάνες του πλούτου(σχόλιο: θυμίζει κάτι;). Είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου για να εκπληρωθεί το Τάμα του Έθνους. [Σχόλιο: ήταν η εποχή των κωμωδιών στον κινηματογράφο, των μεγιστάνων και της ελληνικής μόδας στο εξωτερικό(τότε δημιουργήθηκε η φρικτή εικόνα του γραφικού, χαζοχαρούμενου Έλληνα που θρέφεται από τον τουρίστα, την ίδια ώρα που αριστουργήματα της μουσικής ή της 7ης τέχνης, κυρίως δράματα λογοκρίνονταν, οι «επικίνδυνοι» για το καθεστώς άνθρωποι ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΟ εξορίζονταν, όχι στο Παρίσι, αλλά σε κάποιο ξερονήσι ή χώνονταν σε μπουντρούμια ή βασανίζονταν από την ΕΑΤ-ΕΣΑ. Βλ. ντοκιμαντέρ για τα πρώτα χρόνια της τηλεόρασης στην Ελλάδα και το ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΜΙΑΣ ΕΠΤΑΕΤΙΑΣ και το ΧΟΥΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ στην ΕΡΤ.] Στους έντονα αντικοινοβουλευτικούς καιρούς μας, ένα δόλιο φάντασμα πλανιέται στον αέρα: ο ισχυρισμός περί «τιμιότητας» των δικτατόρων της Επταετίας. Αναφέρονται τα στοιχεία για το χρέος του 1967-74, αλλά πότε «δημοκρατική» ή μη κυβέρνηση στον τόπο μας είπε την αλήθεια για τα οικονομικά; Χούντα, οικονομικό «θαύμα» με υψηλό χρέος και πληθωρισμό 30% 40 περ. χρόνια μετά την επιβολή της δικτατορίας του 1967 δεν υπάρχουν μόνο οι ελάχιστοι νοσταλγοί, που διηγούνται για κάποιο «οικονομικό θαύμα» της χούντας Υπάρχει και μια μερίδα της κοινής γνώμης, που έχει την εντύπωση ότι οι συνταγματάρχες έκαναν και «καλό». Το φαινόμενο αποτυπώνεται και σε δημοσκοπήσεις. Πρόκειται για μια παρενέργεια, με πολλαπλές αιτίες. Οι λόγοι είναι διεσπαρμένοι ανάμεσα στην προδικτατορική και τη μεταπολιτευτική οικονομική καχεξία. Στην προπαγάνδα της χούντας και την τελευταία απόπειρα των πρωταγωνιστών της να «σώσουν τα κεφάλια τους» και την υστεροφημία τους. Ο μόνος αρθρωμένος λόγος των πρωταγωνιστών της χούντας, ο οποίος δεν συγκαταλέγεται στα παραληρήματα και τις... κωμωδίες, έχει αναπτυχθεί γύρω από την οικονομία. Το «έργο ζωής» του Ν. Μακαρέζου είναι «Η οικονομία της Ελλάδος», που χρειάστηκε μια 20ετία περίπου για να το γράψει στις φυλακές Κορυδαλλού(εκδόθηκε στις αρχές του 2006). Επιχειρεί με επιλεκτικά στοιχεία να αποδείξει το «οικονομικό θαύμα». Επιδεικνύει τα διεθνή «Oscar οικονομίας», που απέσπασε το απριλιανό καθεστώς. Το τελευταίο δεν είναι απολύτως ανακριβές. Λογικό, άλλωστε, ήταν ένα καθεστώς που πρόσφερε πρόθυμα σχεδόν τα πάντα στο μεγάλο εγχώριο και ξένο κεφάλαιο, έναντι της αναγνώρισής του, ν’ αποσπά διακρίσεις(σχόλιο: τι άλλαξε 40 χρόνια μετά; Ο Σημίτης ή ο ΓΑΠ τι έκαναν;). Για τέτοια θαύματα μιλάμε και μια κατάμαυρη πραγματικότητα η οποία περικλείεται ανάμεσα σε 2 όρια:
1. Ο πληθωρισμός έτρεχε με 30%...
2. Ο δανεισμός ξεπέρασε 3 φορές το σύνολο των δανείων από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους ως το 1967
Ξ. Ζολώτας «Πολιτική ποσοτικής μεγεθύνσεως και όχι αναπτύξεως» Βασική διαπίστωση είναι η «προγραμματική» θέση του Ξ. Ζολώτα: «Η πολιτική της δικτατορίας ήταν στην ουσία πολιτική ποσοτικής μεγεθύνσεως και όχι οικονομικής αναπτύξεως... Αλλά η δομή της οικονομίας δεν βελτιώθηκε και οι αδυναμίες της όξυναν τα προβλήματα». Κοινός τόπος είναι πως οι συνταγματάρχες αγνοούσαν τα οικονομικά, μηδέ εξαιρουμένου του Ν. Μακαρέζου, ο οποίος απλώς είχε κάποιες γνώσεις, που αντιστοιχούσαν σ' ένα αμφίβολης αξίας πανεπιστημιακό πτυχίο. Η οικονομική πολιτική τους, ύστερα από μια αρχική σύγχυση κινούνταν στο πλαίσιο μιας λίγο πολύ «φιλελεύθερης οικονομίας». Με τις αγεφύρωτες αντιφάσεις που εμπεριέχει ο όρος, όταν ασκείται από μια δικτατορία. Τον χαρακτήρα αυτό έχει επισημάνει από πολύ νωρίς ο Ι. Πεσμαζόγλου: «Το καθεστώς έχει δείξει το πραγματικό του πρόσωπο περισσότερο στις σχέσεις του με τους επιχειρηματίες, που τη συνεργασία τους θεωρεί αναγκαία. Επιδίωξε την προσέλκυση του τμήματος αυτού του πληθυσμού, μέσω της αντικομουνιστικής προπαγάνδας και του ισχυρισμού ότι οι νέοι κυβερνήτες είναι οι μόνοι εγγυητές της τάξης και ασφάλειας, και συνεπώς και των δικαιωμάτων της ιδιοκτησίας και της επιχείρησης». Ο δικτάτορας Γ. Παπαδόπουλος διακήρυσσε: «Δεν θα υπάρξη μπουρλοτιέρης κομμουνιστής, όταν δεν ημπορή να παρασύρη ως σειρήνα τον πένητα και νήστιν εργάτην». Η αντιμετώπιση, όμως, της φτώχειας εξαντλήθηκε σε μια διαγραφή των αγροτικών χρεών-για τους εύπορους αγρότες. Γρήγορα, όμως, θ’ αλλάξει το τροπάριο: «Ο ελληνικός λαός πρέπει να μάθει να τρώει λιγότερο, να δουλεύει περισσότερο και να απαιτεί λιγότερα», διακήρυσσε ο Παπαδόπουλος! Αυτή ήταν η ουσία της οικονομικής πολιτικής της χούντας για τον λαό. Ο εγκλωβισμός της ελληνικής οικονομίας στον υψηλό δανεισμό «Η προσπάθεια καθηλώσεως των τιμών... ωδήγησεν εις πλήρη εξάρθρωσιν της αγοράς» Ο «δοτός» πρωθυπουργός Σπ. Μαρκεζίνης, όταν αναλάμβανε τη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος(Οκτώβριος 1973), περιέγραφε ως εξής τα αποτελέσματα της «σωτηρίας επαναστάσεως» για την οικονομία: «... Κατά το μέχρι Αυγούστου του 1973 διάστημα, η οικονομική κατάστασις έβαινε σταθερώς επιδεινούμενη... Ο καθείς επίστευεν ότι ήρκει να αντικαταστήση τας εις χείρας του δραχμάς με οτιδήποτε διά να είναι βέβαιος ότι συντόμως θα επραγματοποίει σημαντικά κέρδη. Εις τούτο δέον να προστεθή ότι η προσπάθεια της διά αστυνομικών μέτρων καθηλώσεως των τιμών... ωδήγησεν εις πλήρην εξάρθρωσιν της αγοράς...». Ο Σάκης Καράγιωργας έχει τεκμηριώσει, επιπλέον, με τις μελέτες του, πως η βασική αιτία για την οικονομική χρεοκοπία της χούντας δεν ήταν η διεθνής συγκυρία. Το τελικό αποτέλεσμα οφείλεται στη συνολική οικονομική πολιτική της, που είχε στόχο να εμφανίσει μια «επίπλαστη ευημερία». Φυσικά, πέραν της στρατιωτικο-πολιτικής γραφειοκρατίας υπήρχαν και στρώματα πολιτών, χουντικών και μη, που «περνούσαν καλά». Όπως αποδεικνύει ο Σ. Καράγιωργας, τα επίσημα πραγματικά κέρδη στη βιομηχανία αυξήθηκαν την περίοδο 1967-73 κατά 80% περ.. Οι ονομαστικές αμοιβές των εργαζομένων περίπου στο μισό. Τα 3 πρώτα χρόνια σημειώθηκε αύξηση στις αποδοχές. Τα επόμενα εμφανίζεται στασιμότητα και συρρικνώνονται δραματικά στο τέλος της περιόδου. Ο Π. Καζάκος καταλήγει στο συμπέρασμα: «Η οικοδομή μετατράπηκε σε μοχλό της οικονομικής επέκτασης(σχόλιο: οι αντιαισθητικές πολυκατοικίες) και πηγή μιας στρεβλής χρησιμοποίησης των πόρων της χώρας... Από την εποχή αυτή επιταχύνεται το χτίσιμο τειχών, στα οποία θα εγκλωβιστεί το μέλλον της χώρας». Ο εγκλωβισμός στην άναρχη οικοδομική και τουριστική ανάπτυξη που έφτανε, χρηματοδοτείται σε ποσοστό μέχρι και 80-90%(με δανεικά, δηλ., και πολλές περιπτώσεις αγύριστα) δεν ήταν και το χειρότερο. Ούτε και τα προκλητικά κίνητρα προς εγχώριους και αλλοδαπούς επιχειρηματίες. Το χειρότερο για την οικονομία ήταν ο ιλιγγιώδης ρυθμός αύξησης του δημόσιου χρέους και τα ερείπια που άφησε. Πρόκειται βέβαια για μύθο, θεμελιωμένο στη μίζερη εικόνα των επιζώντων «πρωταιτίων»-αφού πρώτα έχασαν την εξουσία, στερήθηκαν όσα είχαν παράνομα καρπωθεί και υπέστησαν τις οικονομικές συνέπειες της κοινωνικής απομόνωσής τους. Ακόμη κι αυτή η εικόνα δεν αφορά, ωστόσο, παρά ελάχιστους πρωτεργάτες της δικτατορίας. Αγνοεί την οικονομική ευμάρεια πάμπολλων μεσαίων ή «πολιτικών» στελεχών της, που η νομική κατασκευή περί «στιγμιαίου αδικήματος» άφησε παντελώς ατιμώρητα ν’ απολαμβάνουν τα αποκτήματά τους. Την επιβίωση του μύθου διευκολύνει η χαώδης διαφορά του τότε με το σήμερα, όσον αφορά τη δυνατότητα δημόσιας συζήτησης για παρόμοια ζητήματα. Επί χούντας η ραδιοτηλεόραση ήταν κρατική (και προπαγανδιστική), ενώ ο Τύπος περνούσε από δρακόντεια λογοκρισία. Οποιαδήποτε έρευνα ή ακόμη και νύξη για κρατικά σκάνδαλα ήταν απλά αδιανόητη(σχόλιο: 40 χρόνια μετά ελάχιστα άλλαξαν). Χαρακτηριστικό το κύριο άρθρο του Γιάννη Καψή στον «Ταχυδρόμο»(24/05/1974), όταν η δικτατορία Ιωαννίδη δημοσιοποίησε το (παπαδοπουλικό) «σκάνδαλο των κρεάτων»(σχόλιο: γιατί ξέρουμε τι τρώμε σήμερα;): «Δεν είναι καινούρια η υπόθεση. Μήνες ολόκληρους οι φήμες οργίαζαν. Κι όμως κανείς δεν τολμούσε. Κανείς δεν είχε το θάρρος να μεταβάλει τον ψίθυρο σε καταγγελία. Κι όσο οι φήμες απλώνονταν, αγκαλιάζοντας όλο και περισσότερους υπεύθυνους και μη, τόσο μεγάλωνε κι ο φόβος μήπως θίξουμε τα κακώς κείμενα. Ήταν μια «συνωμοσία κραυγαλέας σιωπής», χάρη και στη δρακόντεια νομοθεσία που ρυθμίζει -και συμπιέζει- την ενάσκηση του λειτουργήματός μας». Μετά τη Μεταπολίτευση, ο Τύπος ξεχείλισε βέβαια από πληροφορίες για σκάνδαλα της χουντικής επταετίας. Όμως αυτά θεωρούνταν τότε-και σωστά- απλές παρωνυχίδες μπροστά στα υπόλοιπα εγκλήματα της δικτατορίας. Απολαβές και «ασυλία» Το 1ο πράγμα που φρόντισαν να κάνουν οι ηγέτες της χούντας, ήταν να αυγατίσουν τα εισοδήματά τους –σε σχέση όχι μόνο με τους ως τότε δημοσιοϋπαλληλικούς μισθούς τους, αλλά και με τις απολαβές της ανατραπείσας κοινοβουλευτικής «φαυλοκρατίας».(σχόλιο: τυπικοί Έλληνες κυβερνήτες, κάθε εποχής) Με τον Α.Ν. 5 του 1967, ο μισθός του πρωθυπουργού υπερδιπλασιάστηκε (από 23.600 σε 45.000 δρχ.), των υπουργών και υφυπουργών αυξήθηκε από 22.400 σε 35.000 δρχ., ενώ θεσπίστηκαν-για 1η φορά- ημερήσια «εκτός έδρας» 1.000 και 850 δρχ. αντίστοιχα(«Πολιτικά Θέματα» 05/10/1973). Ακολούθησαν και «τακτοποιήσεις», όπως η καταχρηστική στεγαστική αποκατάσταση «αξιωματικών διαδραματισάντων εξέχοντα ρόλον» στο πραξικόπημα με ειδική ρύθμιση του 1970 («Πολιτικά Θέματα» 08/02/1975). Οι δικτάτορες θεσμοθέτησαν τέλος τη μελλοντική ασυλία τους, με ρυθμίσεις που κάνουν τα σημερινά κουκουλώματα να μοιάζουν με παιδικό παιχνίδι.(σχόλιο: ιδού πού πάτησαν οι «δημοκράτες» της Μεταπολίτευσης) Η χουντική νομοθεσία «περί ευθύνης υπουργών»(Ν.Δ. 802 της 30/12/1970) περιείχε «μεταβατική διάταξη»(§ 48) βάσει της οποίας δίωξη υπουργού ή υφυπουργού της χούντας μπορούσε να γίνει μόνο με απόφαση των συναδέλφων τους. Επιπλέον, όλα τα «εγκλήματα δια τα οποία δεν ησκήθη ποινική δίωξις μέχρι της ημέρας συγκλήσεως» της μελλοντικής Βουλής, θεωρούνταν αυτομάτως παραγεγραμμένα! Προϋπόθεση για την ατιμωρησία συνιστούσε, η επιτυχία της ελεγχόμενης επιστροφής στον κοινοβουλευτισμό «αλά τουρκικά». Η εξέγερση του Πολυτεχνείου τίναξε όμως το εγχείρημα στον αέρα, με αποτέλεσμα τον κάθετο θεσμικό διαχωρισμό της Μεταπολίτευσης απ’ το προηγούμενο καθεστώς. Τα μαύρα κρέατα Το μόνο σκάνδαλο που εκκαθαρίστηκε δικαστικά επί χούντας, αποκαλύφθηκε για λόγους προπαγανδιστικής «νομιμοποίησης» της ανατροπής του Παπαδόπουλου απ’ τον Ιωαννίδη. Πρόκειται για την(κυριολεκτικά) δύσοσμη «υπόθεση των κρεάτων», με βασικούς κατηγορούμενους τον πρ. υφυπουργό Εμπορίου Μιχαήλ Μπαλόπουλο και το Γεν. Διευθυντή του Υπουργείου(και διορισμένο πρόεδρο της ΑΔΕΔΥ) Ζαφείριο Παπαμιχαλόπουλο. Το κατηγορητήριο αφορούσε ποικίλες παρανομίες, με κυριότερη τη «δωροληψία κατά συρροήν» από μεγαλεμπόρους για τη μονοπωλιακή εξασφάλιση αδειών εισαγωγής κρέατος-με αποτέλεσμα παράνομες ανατιμήσεις(«καπέλα») σε βάρος των καταναλωτών. Επιμέρους πτυχή του σκανδάλου συνιστούσε η απαγόρευση διάθεσης ντόπιων ζώων, ώστε να πουληθούν τα προβληματικά κρέατα Αργεντινής που «μαύριζαν» και «δεν τα’ θελε ο κόσμος». Στη δίκη πρόκυψε ανάμιξη του Παττακού-αναγνώστηκε, μάλιστα, και διαταγή του(21/09/1972) «όπως διατεθούν το ταχύτερον εις την κατανάλωσιν» τα επίμαχα προϊόντα. Ο Μπαλόπουλος καταδικάστηκε σε 3,5 χρόνια φυλάκιση, ποινή που(1976) μειώθηκε σε 14 μήνες. Δεν διώχθηκε, αντίθετα, για την επίδοση που τον έκανε ευρύτερα διάσημο: το «μπαλόσημο» που(φέρεται να) εισέπραττε ως γραμματέας του ΕΟΤ, με το παρατσούκλι «ο κύριος 10%». Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ημερολογιακές εγγραφές του διπλωμάτη Γεωργίου Χέλμη, γαμπρού του Μαρκεζίνη. «Φαίνεται πως συνελήφθη ο Μπαλόπουλος, πρώην του Τουρισμού, για οικονομικά σκάνδαλα και καταδιώκεται ο Παύλου, γαμπρός του Παττακού, επίσης για οικονομικά σκάνδαλα(υπόθεσις κρεάτων)»(21/01/1974), για να συμπληρώσει(05/02): «Για τα σκάνδαλα, πιστεύει ο Μομφεράτος ότι τίποτε δεν πρόκειται να προωθήσουν, διότι φοβούνται να έλθουν εις αντιθέσεις και, άλλωστε, δεν έχουν μάρτυρες να καταθέσουν». Με τη δημοσιοποίηση της δίωξης, εκτιμά «ότι κατά την δίκη θα προκύψουν και στοιχεία για άλλες υποθέσεις (ίσως σκάνδαλα στον τουρισμό κ.ά.)»(«Ταραγμένη διετία», Αθήνα 2006, σ.123, 129 & 161).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου