Benito Mussolini(1883-1945) ΜΕΡΟΣ 2ο

Benito Mussolini(1883-1945) ΜΕΡΟΣ 2ο

Β’ ΠΠ

Καθώς πλησίαζε ο Β’ ΠΠ ο Mussolini εξήγγειλε την πρόθεσή του για προσάρτηση Μάλτας, Κορσικής και Τυνησίας. Μετά από έναν σύντομο πόλεμο, κατέλαβε την Αλβανία(Απρίλιος 1939). Αν και επί 15 έτη διακήρυσσε τις αρετές του πολέμου και τη στρατιωτική ετοιμότητα της Ιταλίας, οι δυνάμεις του ήταν απολύτως απροετοίμαστες όταν ο Hitler οδήγησε, με την εισβολή του στην Πολωνία, όλη την Ευρώπη σε ένα νέο Πόλεμο. Ο Mussolini αποφάσισε να παραμείνει εκτός πολέμου έως ότου βεβαιωθεί ποια πλευρά θα κέρδιζε. Μόνο μετά την πτώση της Γαλλίας(Ιούνιος 1940) κήρυξε τον πόλεμο ενάντια σε Γαλλία και Βρετανία, ελπίζοντας ότι ο πόλεμος θα διαρκούσε μόνο μερικές εβδομάδες. Τα σχέδιά του είχαν βλέψεις για τα Βαλκάνια και την Α Μεσόγειο, με σκοπό να «ανοιχτεί» στις πετρελαιοπηγές του Κόλπου κι αποτελούσε μυστικό κομμάτι στο «Χαλύβδινο Σύμφωνο». Πριν την Πολωνία, όμως, ο Hitler είχε ξεκινήσει έντονες διαβουλεύσεις με την Ρουμανία και την Βουλγαρία για να τον δεχτούν σαν σύμμαχο, κάτι που δεν απέφυγαν. Οι Βούλγαροι πήραν σαν «δώρο» το ελληνικό τμήμα της Θράκης-την οποία τελικά καταπάτησαν στον Β’ ΠΠ- και οι Ρουμάνοι την Μολδαβία, ως τότε ρωσική περιοχή. Ο Mussolini κατάλαβε, λοιπόν, ότι μπήκε μπροστά ένα σχέδιο, που ουσιαστικά έβαζε στο χέρι πολύ σημαντικά μέρη στην Ευρώπη, αλλά εκείνος, παρά το σχέδιο του Άξονα, δεν είχε καν ενημερωθεί για την επίθεση στην Πολωνία. Κατάλαβε, ότι μάλλον ήταν ο αιώνιος ξεγελασμένος στην υπόθεση. Αποφάσισε ότι δεν είχε άλλο χρόνο να χάσει και προσπάθησε ταχύτατα να εκτελέσει το κομμάτι της συμφωνίας που του αντιστοιχούσε. Ξεκίνησε την επίθεση εναντίον της Ελλάδας με πολύ εσπευσμένες κινήσεις και χωρίς την σύμφωνη γνώμη του Επιτελείου του(Σεπτέμβριος 1940). Οι επιτελείς του με δυσκολία κέρδισαν ένα μήνα παράταση κι έτσι, πραγματοποιήθηκε(28/10/1940) η επίθεση κατά της Ελλάδας. Η επίθεσή του αποκάλυψε την γύμνια της πολεμικής του μηχανής, η οποία, αν και σαφέστατα ισχυρότερη σε σχέση με τις μικρότερες χώρες, περιείχε πολλά οργανωτικά και ανεφοδιαστικά κενά. Τα μηχανοκίνητα και η αεροπορία του είχαν τεχνικές επιδόσεις καλές μάλλον για το διάστημα του Μεσοπολέμου παρά για το 1940. Οι δυνάμεις του υπέστησαν πανωλεθρία και εξωθήθηκαν στην αλβανική ενδοχώρα. Από αυτή του την ενέργεια απώλεσε το 1/3 της Αλβανίας και μόνο η επέμβαση των γερμανικών στρατευμάτων κατάφερε να κάμψει τις ελληνικές δυνάμεις(Απρίλιος 1941). Μετά από αυτό δεν είχε επίσης άλλη επιλογή παρά να ακολουθήσει τον Hitler στην κήρυξη του πολέμου κατά της ΕΣΣΔ(Ιούνιος 1941) και των ΗΠΑ(Δεκέμβριος 1941). Εδώ, πάντως, διέπραξε ένα σοβαρό διπλωματικό λάθος: οι πολυπληθείς αμερικανοϊταλοί μετανάστες ήταν σχεδόν ολόψυχοι υποστηρικτές του δικτάτορα και στράφηκαν εναντίον του μετά αυτήν την απόφαση, που θα του στοίχιζε και την πτώση της ιταλικής χερσονήσου(1944). ΤΟ ΤΕΛΟΣ Μετά τις στρατιωτικές αποτυχίες σε Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία και ΕΣΣΔ, η δημοφιλία του Mussolini άρχισε να καταβαραθρώνεται ακόμα και εντός του κόμματός του. Η αποβίβαση των συμμαχικών στρατευμάτων στη Σικελία(1943) έστρεψε εναντίον του το σύνολο των συντρόφων του. Το Gran Consiglio del Fascismo(Μεγάλο Φασιστικό Συμβούλιο) ψήφισε(24/07/1943) τη μεταβίβαση της εκτελεστικής εξουσίας στο Βασιλιά Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ’. Ο βασιλιάς κάλεσε το Mussolini στα Ανάκτορα και του αφαίρεσε κάθε εξουσία, ενώ κατά την έξοδό του συνελήφθη και εξορίστηκε στο Gran Sasso, στα Αβρούζια Όρη της Κ Ιταλίας, σε πλήρη απομόνωση. Η υπογραφή παράδοσης της νέας ιταλικής κυβέρνησης οδήγησε στην εισβολή από Β των ναζιστικών στρατευμάτων και την κατάληψη μέρους της Β Ιταλίας. Με μία εντυπωσιακή επιχείρηση Γερμανοί αλεξιπτωτιστές απελευθέρωσαν το Mussolini και τον φυγάδευσαν στα γερμανοκρατούμενα εδάφη. Εκεί τέθηκε επικεφαλής της επονομαζόμενης Repubblica Sociale Italiana(Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας) ή Δημοκρατίας του Salò , από την πόλη όπου έδρευε η κυβέρνηση. Ο ρόλος του ήταν διακοσμητικός, αφού ουσιαστικά κυβερνούσαν οι Γερμανοί, ωστόσο είχε την ευκαιρία να εξοντώσει αρκετούς από αυτούς που απομακρύνθηκαν από κοντά του, όπως ο γαμπρός του Galeazzo Ciano. Τότε συνέγραψε και την αυτοβιογραφία του με τίτλο «Η Άνοδος και η Πτώση μου». Λίγο πριν την είσοδο των συμμαχικών στρατευμάτων στο Μιλάνο, και ενώ ο Mussolini κατευθυνόταν στην πόλη Chiavenna μαζί με την ερωμένη του Claretta Petacci)με σκοπό τη διαφυγή τους στην Ελβετία, συνελήφθησαν(27/04/1945) από Ιταλούς παρτιζάνους. Δικάστηκαν(28/04/1945) με συνοπτικές διαδικασίες και εκτελέστηκαν μαζί με 16 ακόμη άτομα, τα περισσότερα μέλη της κυβέρνησης του Salò ενώ τα πτώματά τους μεταφέρθηκαν και κρεμάστηκαν στην Piazzale Loreto του Μιλάνου. ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ Ο Mussolini αποκρυσταλλώνοντας τη νέα φασιστική θεωρία του στάθηκε εχθρικός προς το μαρξισμό, το φιλελευθερισμό και το συντηρητισμό, δανειζόμενος, όμως, έννοιες και πρακτικές και από τις 3 ιδεολογίες. Ο φασισμός απέρριπτε τις αρχές της ταξικής πάλης και του διεθνισμού των εργαζομένων ως απειλές στην εθνική ή φυλετική ενότητα. Εκμεταλλεύθηκε τις διαμαρτυρίες ενάντια στους κεφαλαιοκράτες και τους μεγαλοκτηματίες δημιουργώντας από αυτές θεωρίες συνωμοσίας. Απέρριπτε τα φιλελεύθερα δόγματα της προσωπικής ελευθερίας και δικαιωμάτων, του πολιτικού πλουραλισμού και της αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης, όμως, υποστήριζε την ευρεία συμμετοχή στην πολιτική και μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα κοινοβουλευτικά κανάλια ως κινητήριους μοχλούς ενίσχυσης της δυναμικής του. Χρησιμοποιήθηκε από τη μεγαλοαστική και μέση οικονομικά τάξη ως μέσο ανάσχεσης της επαναστατικής και συνδικαλιστικής δράσης των χαμηλόμισθων εργατών. Εκμεταλλευόμενος την αδυναμία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και υποσχόμενος στους βιομηχάνους εισαγόμενες επενδύσεις και στρατιωτικά προγράμματα ανέλαβε τον κρατικό έλεγχο της οικονομίας προκειμένου να μειώσει την κοινωνική τριβή. Η εφαρμογή της φασιστικής διακυβέρνησης απέδειξε ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό μιας φασιστικής χώρας το χωρισμό και τη δίωξη ή άρνηση της ισότητας σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του πληθυσμού που εδρεύει πάνω σε επιφανειακές ιδιότητες ή συστήματα πεποίθησης. Μια φασιστική κυβέρνηση έχει πάντα μια κατηγορία πολιτών που θεωρείται ανώτερη και χρηστή εν αντιθέσει προς την άλλη, των παριών, που διαχωρίζονται κατά τις ανάγκες της εξουσίας από τη φυλή, τη θρησκεία ή την προέλευση. Είναι δυνατό να ενυπάρχουν παράλληλα η δημοκρατία και το φασιστικό κράτος. Η περιούσια τάξη απολαμβάνει τη δημοκρατία ενώ η καταπιεσμένη τάξη υφίσταται το φασιστικό κράτος. Στην Ιταλία του Mussolini το ρόλο των παριών είχαν αρχικά οι αριστεροί και δημοκρατικοί πολίτες. Τουλάχιστον αυτοί, που ανοικτά εξέφραζαν την αποδοκιμασία τους στο καθεστώς. Διώκονταν συστηματικά και τους αποδιδόταν ο ρόλος του εσωτερικού εχθρού ή του αποδιοπομπαίου τράγου για κάθε αποτυχία, που δεν έπρεπε να χρεωθεί στην ανικανότητα του καθεστώτος. Αργότερα, ως απότοκη της συμμαχίας με τη ναζιστική Γερμανία, ακολούθησε η τοποθέτηση στις τάξεις των εχθρών και των Ιουδαίων στο θρήσκευμα πολιτών. Υπήρχε ήδη η τεράστια προπαγανδιστική εφεδρεία των ναζιστών εναντίον των Εβραίων, η οποία απλά μεταφυτεύθηκε στην Ιταλία. Χαρακτηριστικό το γεγονός της πλάνης μέρους του πνευματικού και πολιτικού κόσμου, που έβλεπε το Mussolini σαν χαρισματικό οραματιστή πολιτικό. Η ρητορεία του για την υπέρβαση των παλαιών πολιτικών και η επαγγελία του για ένα νέο σύστημα αξιών έδειχνε να πείθει μέρος της ιντελιγκέντσιας. Από τον Gabriele D'Annunzio, τον Winston Churchill έως και τον Έλληνα κορυφαίο λογοτέχνη Νίκο Καζαντζάκη εκφράζεται θαυμασμός προς το πρόσωπο του Mussolini. Ο Καζαντζάκης μάλιστα σε μια επιστολή προς τη σύζυγό του Γαλάτεια αναφέρει: «Ανυπομονώ να δω πού βρίσκεται τώρα η Ιταλία, τί πνευματικά ρέματα, τί ανησυχίες, τί προσπάθειες στην τέχνη και στη σκέψη. Ένα κανείς διακρίνει: την κυριαρχία του φασισμού. Και φασισμός είναι ένα μεγάλο κοινωνικό (όχι μονάχα πολιτικό) ρέμα που παρασύρει την νεολαία όλης της Ιταλίας. Όπως είναι ο μπολσεβικισμός ένα σύνθημα πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, πνευματικό κλπ. όμοια κι ο Φασισμός. Νέοι από 15 χρονών γυρίζουν τους δρόμους με τα μαύρα τους πουκάμισα, μαύρους σκούφους, σε διαρκή επιστράτευση. Περιοδικά τέχνης πλήθος εκδίδονται με φασιστικό ιδανικό. Ίσως αυτό να μελετήσω είναι το κλειδί της σύγχρονης πνευματικής Ιταλίας. Μπολσεβικισμός και φασισμός είναι οι 2 σύγχρονοι πόλοι που περιστρέφεται η Ευρώπη. Ο Μουσολίνι είναι ίσως πολύ μεγαλύτερος απ' ό,τι ως τώρα συνηθίσαμε να θαρρούμε. Πάντως αργότερα θα μπορέσω να κρίνω τώρα Σου γράφω απλώς την 1^η μου εντύπωση.» Για όλα αυτά ευθυνόταν η καλοστημένη προπαγανδιστική μηχανή του φασισμού. Μόνο όταν ο Ντούτσε εισήλθε σε πολεμική τροχιά, πρώτα με την κατάληψη της Αβησσυνίας, και έπειτα με τη συμμετοχή στο Β’ ΠΠ φάνηκαν οι διαθέσεις και η ένδεια του φασιστικού καθεστώτος του. Το τελικό χτύπημα στο εναπομείναν γόητρό του θα επιφέρει η συμμετοχή του στην κυβέρνηση ανδρεικέλων του Salò. Η πλήρης διαφθορά και η έλλειψη στοιχειωδών πολιτικών και ηθικών αρχών θα σταθούν η οριστική ταφόπλακα του φασιστικού πειράματος. MUSSOLINI ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ Οι σχέσεις του Mussolini με την Ελλάδα ανάγονται στην 1^η περίοδο διακυβέρνησής του(1923), όταν σε μία επίδειξη δύναμης και επιδιώκοντας να εμφανιστεί σαν ήρωας-ηγέτης, για εσωτερική κατανάλωση, προέβη στο βομβαρδισμό της Κέρκυρας. Το επεισόδιο έληξε με την καταδίκη της Ιταλίας από την Κοινωνία των Εθνών και έκτοτε οι σχέσεις μεταξύ των 2 χωρών βρίσκονται σε κατάσταση ομαλής γειτονίας παρά την ιταλική κατοχή της Δωδεκανήσου. Το κατακτητικό ενδιαφέρον του ξυπνά όταν, εισερχόμενος στη Συμμαχία του Άξονα, στέκει απλός παρατηρητής των πολεμικών επιτυχιών του Hitler και αισθάνεται σε μειονεκτική θέση έναντι του συμμάχου του. Τότε αποφασίζει να αιφνιδιάσει το Hitler προβαίνοντας με ένα πόλεμο – αστραπή στην κατάκτηση της Ελλάδας. Φαίνεται μάλιστα να λέει ότι: «Ο Hitler με φέρνει πάντα προ τετελεσμένων γεγονότων. Αυτή τη φορά θα τον πληρώσω με το ίδιο νόμισμα. Θα πληροφορηθεί ότι κατέλαβα την Ελλάδα από τις εφημερίδες.» Η αρχική του σκέψη ήταν η κατάκτηση των νησιών του Ιονίου μετά την είσοδό του στην Αλβανία αλλά προσέκρουσε στην άρνηση του Hitler για μία τέτοια επιχείρηση. Η 1^η εχθρική πράξη γίνεται, όταν ιταλικό υποβρύχιο τορπιλίζει(15/08/1940) το ελληνικό καταδρομικό ΕΛΛΗ στην Τήνο, όπου είχε μεταβεί για τις εορτές της Μεγαλόχαρης. Η ελληνική κυβέρνηση, προσπαθώντας να αποτρέψει τη σύγκρουση, αποδίδει τον τορπιλισμό σε άγνωστης ταυτότητας υποβρύχιο. Από τη στιγμή εκείνη οι 2 χώρες εισέρχονται σε πολεμική τροχιά. Το αλβανικό κράτος βρισκόταν(Απρίλιος 1939) υπό ιταλική κατοχή, οπότε έγινε η βάση συγκέντρωσης των φασιστικών στρατευμάτων. Ο Mussolini βιαζόταν να επιτεθεί στην Ελλάδα θεωρώντας βέβαιη την κατάκτησή της σε μικρό χρονικό διάστημα αλλά και χολωμένος από την εισβολή του Hitler στη Ρουμανία(12/10). Έτσι τα ξημερώματα της 28^ης Οκτωβρίου 1940(18^η επέτειος πορείας προς τη Ρώμη), ο Ιταλός πρέσβης κόμης Emanuele Grazzi παρουσιάζεται στον Ιωάννη Μεταξά κομίζοντάς του τελεσίγραφο παράδοσης. Η αρνητική απάντηση του Μεταξά με τη γαλλική φράση «Alors, c'est la guerre»(Λοιπόν, έχουμε πόλεμο) υπήρξε η αρχή του ελληνικού έπους του 1940 και πέρασε στη λαϊκή συνείδηση ως ΟΧΙ. Πριν ακόμη λήξει το τελεσίγραφο οι ιταλικές δυνάμεις άρχισαν να εισβάλουν στα ελληνικά εδάφη. Η επίθεση αυτή, που θεωρήθηκε άνανδρη και απρόκλητη από τον ελληνικό λαό, γέννησε ένα κύμα μαζικού ενθουσιασμού, το οποίο μεταφέρθηκε στο μέτωπο από τους Έλληνες στρατιώτες και απέδωσε την υψηλή μαχητικότητα του στρατεύματος. Ο Ιταλός δικτάτορας γίνεται σατυρικό θέμα σε μουσικές επιθεωρήσεις, γελοιογραφίες και τραγούδια αποτελώντας ίσως τον πλέον σατιρισμένο πρόσωπο στη νεότερη ελληνική ιστορία. Στο μέτωπο τα ελληνικά στρατεύματα αντιστρέφουν τους όρους και από την άμυνα περνούν στην επίθεση καταλαμβάνοντας μέρος της ιταλοκρατούμενης αλβανικής ενδοχώρας. Η προέλαση των Ελλήνων αποτελεί την 1^η ήττα του διαφαινόμενου ως πανίσχυρου Άξονα. Ο διεθνής Τύπος εκθειάζει την ελληνική μαχητικότητα και το στρατιωτικό φιάσκο αναγκάζει τον Duce ν’ αποζητήσει τη γερμανική βοήθεια. Ο Hitler στέκει απογοητευμένος μπροστά στην κατάσταση και σε επιστολή του επιπλήττει το Mussolini για την προχειρότητα της ενέργειάς του. Τελικά όμως, χάριν του γοήτρου του Άξονα, τα ναζιστικά στρατεύματα επιτίθενται και εισβάλουν στην Ελλάδα (Απρίλιος 1941) σηματοδοτώντας την αρχή μιας επώδυνης τριπλής κατοχής(1941-4). ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ Η εφημερίδα OBSERVER(Οκτώβριος 2009) από στοιχεία των μυστικών υπηρεσιών που αποχαρακτηρίστηκαν, ανέφερε ότι ο Mussolini υπήρξε(από το 1917) πράκτορας της Αγγλικής Μυστικής Υπηρεσίας ΜΙ6. Ο λόγος ήταν ότι η Αγγλία, από  τον φόβο της αποχώρησης της Ρωσίας από τον Α’ ΠΠ, που καταργούσε το Α Μέτωπο για την Γερμανία, προσπάθησε να σύρει την Ιταλία σε αυτόν ξανανοίγοντας ένα άλλο μέτωπο στον Ν. Το σοσιαλιστικό κόμμα στο οποίο ανήκε ο Mussolini ήταν εναντίον του πολέμου , αλλά ο Mussolini διέθετε ειδικές ομάδες κρούσης για την προστασία των απεργών στις διαδηλώσεις που από τότε είχε ονομάσει «φάσκιες» και τα μέλη της «φασίστες». 'Έναντι αμοιβής που, κατά την εφημερίδα ανέρχονταν μόνον σε € 400(σημερινά)/μήνα, ο Mussolini, που ζούσε πολύ φτωχά, δέχτηκε ν’ αλλάξει τοποθέτηση και να υποστηρίξει τον πόλεμο χρησιμοποιώντας τους «φασίστες» για τον αντίθετο λόγο για τον οποίο τους είχε οργανώσει. Δέχτηκε την αντίδραση πολλών μελών του κόμματός του αλλά υπέρ του πολέμου είχαν ήδη ταχθεί και όλα τα αντίπαλα κόμματα μαζί και το ιταλικό βιομηχανικό lobby. Αυτό εξηγεί αρκετά την, μεταπολεμική, μεταστροφή του, τα ευμενέστατα σχόλια του Churchill γι' αυτόν(δεκαετία 1920) και την δεινή καταδίωξη των άλλοτε σοσιαλιστών συντρόφων του, οι οποίοι τον αποκάλεσαν επικίνδυνο και αναξιόπιστο. Δεν αναφέρεται το πότε έπαψε να είναι μέλος της ΜΙ6 αλλά οι υποψίες για το χαμένο ημερολόγιό του κατά την φυγή του(τέλος Β’ ΠΠ) και οι φήμες για τις συνθήκες της δολοφονίας του ενισχύθηκαν. Ο Mussolini διέφυγε την Συμμαχική υποχώρηση κρατώντας μόνο πολύτιμο αντικείμενο το ημερολόγιό του με το οποίο ήλπιζε να διαπραγματευθεί την ζωή του. Λέγεται ότι δεν υπήρχε λόγος να εκτελέσουν την ερωμένη του Clara Petacci μαζί του αν δεν είχε κι εκείνη ακούσει απ τον ίδιο την ιστορία για το ημερολόγιο εκείνο. Σε ειδική έρευνα ιταλικού ιστορικού εμφανίστηκε ένας σήμερα 86χρονος εργάτης ο οποίος τότε μετείχε στην ομάδα των Ιταλών αντιστασιακών που τον είχαν συλλάβει, ο οποίος δήλωσε ότι στην συνέχεια τον παρέδωσαν σε ομάδα συμμαχικών πρακτόρων οι οποίοι τους τον παρέδωσαν την επόμενη νεκρό. Η εγγονή του Μουσολίνι και νυν πολιτικός στην ιταλική βουλή Alessandra δήλωσε μεγάλο ενδιαφέρον για την περαιτέρω εμβάθυνση στην έρευνα υποστηρίζοντας ότι αντίγραφα του ημερολογίου υπάρχουν ακόμα και σήμερα αν και όχι ελεύθερα σε κυκλοφορία που αποδεικνύουν ότι ο παππούς της όντως συνεργάστηκε με τους Άγγλους για να εξασφαλίσει την ειρήνη, διαπραγματεύθηκε την αποχώρησή του από τον Άξονα, μέχρι που συνειδητοποίησε ότι οι Άγγλοι τον κορόιδευαν.