Γεώργιος Ζωιτάκης ΠΡΩΤΑΙΤΙΟΙ ΧΟΥΝΤΑΣ

Γεώργιος Ζωιτάκης ΠΡΩΤΑΙΤΙΟΙ ΧΟΥΝΤΑΣ

Ο Γεώργιος Ζωιτάκης(1910-96) ήταν Έλληνας στρατιωτικός με ενεργή συμμετοχή στο πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Άμυνας και μετά την αναχώρηση του βασιλιά Κωνσταντίνου από την Ελλάδα ορκίστηκε Αντιβασιλιάς(1967-72). ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Γεννήθηκε στη Ναύπακτο και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Ζωιτάκη, χωροφύλακα από την Άνω Χώρα Ναυπακτίας, που θανατώθηκε από τον ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, και της Βασιλικής Μπαλαμπάνη - Κοντοβά. Είχε άλλα 3 αδέρφια από τα οποία επέζησε μόνο το ένα, ο Αλέκος Ζωιτάκης, υπάλληλος αργότερα στο Υπουργείο Γεωργίας. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στη Ναύπακτο φοιτώντας στο εκεί σχολείο. Τα τελευταία χρόνια της εφηβείας του η οικογένειά του μετακόμισε στην Πάτρα για να τελειώσουν το εκεί Β' Γυμνάσιο Πατρών. Μετά την αποφοίτησή του έγινε φοιτητής της Μαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, σπουδές που εγκατέλειψε για να ακολουθήσει στρατιωτική καριέρα. Ήταν νυμφευμένος με τη Σοφία Βουρανζέρη(1926-90) κόρη αξιωματικού, φοιτήτρια φιλοσοφικής, και απέκτησαν μια κόρη, την Βασιλική Ζωιτάκη. ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑ Στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων εισήλθε ύστερα από εξετάσεις και αφού εγκατέλειψε την μαθηματική σχολή . Αποφοίτησε από την Ευελπίδων (1932) και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ανώτατη σχολή Πολέμου, στη σχολή Εθνικής Άμυνας και σε νατοϊκά σχολεία σε Δ. Γερμανία και ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου έδρασε ως υπολοχαγός του 39^ου Συντάγματος Ευζώνων επί Αλβανικού εδάφους. Τραυματίστηκε από θραύσματα οβίδας λίγο πριν μπουν οι Γερμανοί στην Αθήνα(Απρίλιος 1941). Μετά την κατάληψη της Ελλάδας ανέπτυξε αντιστασιακή δράση δρώντας ως υπαρχηγός του ΕΔΕΣ στην Αιτωλοακαρνανία. Ήταν κρατούμενος(Αύγουστος-Οκτώβριος 1944) του ΕΛΑΣ και απελευθερώθηκε με τη συμφωνία της Καζέρτας και τη συνεννόηση ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ για απελευθέρωση αιχμαλώτων. Στον Εμφύλιο κλήθηκε με το βαθμό λοχαγού και ταγματάρχη σε όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις ως Δ/τής του 602^ου και του 613^ου Τάγματος Πεζικού. Για όλη του τη στρατιωτική δράση(1940-9), τιμήθηκε με τη σπάνια διάκριση τριών Χρυσών Αριστείων Ανδρείας, με μετάλλια Πολεμικών Σταυρών και Στρατιωτικής Αξίας. Μετά τον Εμφύλιο υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις ανά την Ελλάδα ως Διοικητής μονάδων Πεζικού και άλλων μεγαλύτερων σχηματισμών σε Κοζάνη, Ελευθερούπολη και Βέροια. Διετέλεσε επίσης υπασπιστής του Βασιλέα Παύλου έχοντας παράλληλα υπό την προστασία του την πριγκίπισσα Σοφία. Στη συνέχεια μετατέθηκε στη Λάρισα όπου ανέλαβε επιτελάρχης στρατιάς φέροντας τον βαθμό του ταξιάρχου. Ως υποστράτηγος ανέλαβε την διοίκηση του Α΄ Σώματος Στρατού στην Κοζάνη ενώ ως αντιστράτηγος τη διοίκηση Γ΄ Σώματος Στρατού στη Θεσσαλονίκη. Αποστρατεύθηκε(1972) με τον βαθμό του στρατηγού, ενώ ήταν ο 1^ος Έλληνας στρατηγός που έφερε τα διακριτικά 4 αστέρων κατά την εξομοίωση του Ελληνικού Στρατού με το ΝΑΤΟ(ακολούθησε ο τότε αρχηγός ΓΕΕΘΑ/ΓΕΣ Οδ. Αγγελής). ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΧΟΥΝΤΑ Ο Ζωιτάκης έλαβε γνώση(αρχές Απριλίου 1967) του σχεδιαζόμενου πραξικοπήματος από την εκτελεστική ομάδα Παπαδόπουλου-Παττακού-Μακαρέζου. Αν και συμφωνούσε με την ιδέα περί στρατιωτικής επέμβασης προς αναβολή των προγραμματισμένων εκλογών βάσει του Άρθρου 91 του Συντάγματος 1952 «περί πολιτικής αναταραχή», δεν συντάχθηκε με την ομάδα Παπαδόπουλου καθώς θεωρούσε ότι η ενέργεια έπρεπε να είναι ιεραρχημένη. Μετά τη σύσκεψη των στρατηγών στην Αθήνα(20/04) με τις ίδιες ανησυχίες, όπως αποφασίστηκε, ο Ζωιτάκης έμεινε με την εντύπωση πως ο αρχηγός ΓΕΣ στρατηγός Γρηγόριος Σπαντιδάκης σε μερικές μέρες θα πληροφορούσε τον Βασιλιά Κωνσταντίνο ως προς την ετοιμότητα του στρατού για ανάληψη τέτοιου εγχειρήματος. Από την άλλη πλευρά η εκτελεστική ομάδα, παρά τη υπόσχεση στον Σπαντιδάκη, τελικά προχώρησε από μόνη της στο πραξικόπημα. Τα μεσάνυχτα της 20^ης προς 21^η Απριλίου, ο Σπαντιδάκης θα συλληφθεί και θα οδηγηθεί στο ΓΕΣ. Εκεί έθεσε εν τέλει τον εαυτό του επικεφαλής της κινητοποίησης του στρατού, προς εφαρμογή του νατοϊκού επιχειρησιακού σχεδίου Προμηθεύς. Ώρες αργότερα ο Ζωιτάκης, ευρισκόμενος και αυτός στην Αθήνα, αφού μεταφέρθηκε στο ΓΕΣ, τέθηκε στις διαταγές του άμεσου προϊστάμενου του(Αρχηγού ΓΕΣ Γρ. Σπαντιδάκη) ενώ επιβεβαίωσε προς τον Βιδάλη, υποδιοικητή Γ' Σώματος, υπακοή στις διαταγές του ΓΕΣ που είχαν ήδη προηγηθεί από τον Σπαντιδάκη. Γι’ αυτή του την ενέργεια μέχρι ορκωμοσίας του υπό του Βασιλέως Κωνσταντίνου στην κυβέρνηση Κόλλια, ο Ζωίτάκης θα καταδικαστεί 8 χρόνια αργότερα ότι διέπραξε «στιγμιαίο έγκλημα» στάσης και εσχάτης προδοσίας. Ο Ζωιτάκης ορκίστηκε(22/04/1967) υφυπουργός Εθνικής Άμυνας στη δικτατορική Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κόλλια 1967. Μετά το κίνημα του βασιλιά Κωνσταντίνου, η λεγόμενη Επαναστατική Επιτροπή θα τον αναγορεύσει Αντιβασιλιά. Ορκίστηκε(14/12/1967), από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, αντιβασιλιάς της Ελλάδας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις 21/03/1972, οπότε και ο Παπαδόπουλος, ύστερα από ρήξη του με τον Ζωιτάκη, τον απομάκρυνε αναλαμβάνοντας ο ίδιος Αντιβασιλιάς και έπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Ζωιτάκης αποστρατεύθηκε(1972) με τον βαθμό του στρατηγού. Αφορμή της αποπομπής ήταν η άρνηση του να υπογράψει νόμους του πρωθυπουργού του(Παπαδόπουλου). Αιτία όμως ήταν η πίεση του Ζωιτάκη για απεμπλοκή και η συσπείρωση στο πρόσωπό του των όσων εμπλεκομένων στο κίνημα ασκούσαν κριτική στη διακυβέρνηση Παπαδόπουλου. Ο Ζωιτάκης φέρεται να έχει υποστηρίξει την επάνοδο Γρίβα στην Κύπρο, προς ενίσχυση του ελληνοκυπριακού στοιχείου έναντι του τουρκοκυπριακού, αντίθετα προς την πολιτική που ασκούσε ο Παπαδόπουλος προς τον όχι και τόσο φιλικό του Μακάριο. Οι όποιες τριβές Ζωιτάκη-Παπαδόπουλου αποσιωπήθηκαν, ώστε να μην φανούν ρωγμές στη Χούντα. Ο Ζωιτάκης θα είναι ο μακροβιότερος αντιβασιλιάς στα χρονικά της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Παρέμεινε στη θέση αυτή για 4 χρόνια. Είναι ο 3^ος αντιβασιλέας προερχόμενος από την Αιτολωακαρνανία, μετά τους Κονδύλη και Δαμασκηνό. Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως αντιβασιλιά υποδέχθηκε 7 αρχηγούς κρατών, μεταξύ των οποίων τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, τον Πρόεδρο του Κονγκό Mobutu, τον Βασιλιά της Λιβύης Idriss, τον Αυτοκράτορα της Αιθιοπίας Haile Selassie, τον Πρόεδρο της Κ. Αφρικής Mombasa, τον Πρόεδρο του Παναμά Lakas και τον Πρόεδρο της Μαυριτανίας. Δέχθηκε επίσης επισκέψεις του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ Spiro Agnew, υπουργών και υφυπουργών εξωτερικών διαφόρων κρατών κ.ά. υψηλόβαθμων στρατιωτικών ακολούθων, Πατριαρχών και Αρχιεπισκόπων. Επέδωσε τα διαπιστευτήρια του σε 62 ξένες διπλωματικές αντιπροσωπείες. Το καθεστώς της 21^ης Απριλίου αναγνωρίστηκε(13/12/1967) από όλες τις χώρες που διατηρούσαν διπλωματικές σχέσεις με την Ελλάδα πλην Δανίας(λόγω συμπαράστασης του Βασιλικού Οίκου της Δανίας προς τον αυτοεξόριστο Βασιλιά Κωνσταντίνο). Βάσει πρωτοκόλλου, ο Ζωιτάκης συμμετείχε σε όλες τις επίσημες δημόσιες εκδηλώσεις μικρών και μεγάλων πόλεων, εθνικές και τοπικές επετείους, εγκαίνια δημοσίων έργων, δημόσιες εορταστικές εκδηλώσεις και πένθη(π.χ. κηδεία Γεωργίου Παπανδρέου). Ως αντιβασιλιάς, διέμενε στο Μέγαρο Μαξίμου. Το όνομά του θα ταξιδέψει και στο διάστημα στην πλακέτα που περιέχει το μήνυμα καλής θέλησης(good will message) της Ελλάδας και φέρει την υπογραφή του ανάμεσα στα μηνύματα των άλλων χωρών ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ Με την έλευση του Κ. Καραμανλή(1974), δόθηκε γενική αμνηστία για όσα πολιτικής φύσεως εγκλήματα διεπράχθησαν(1949-74). Μερικούς μήνες αργότερα ο Ζωιτάκης εξαιρέθηκε από την αμνηστία, βάσει βουλεύματος στηριζόμενου σε νόμο αναδρομικής ισχύος(Δ' Ψήφισμα), ενέργεια την οποία μερικά χρόνια αργότερα ο Άρειος Πάγος θα κρίνει παράνομη. Ωστόσο συνελήφη και προσήχθη σε δίκη ως πρωταίτιος του απριλιανού πραξικοπήματος του 1967, μαζί με άλλους. Καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και οδηγήθηκε στις φυλακές Κορυδαλλού όπου παρέμεινε έγκλειστος για 13 χρόνια έως ότου αποφυλακίστηκε(1988), σύμφωνα με το άρθρο του Ποινικού Κώδικα περί ανηκέστου βλάβης. Μέχρι το 1996, χρονιά θανάτου του, εξέτισε κατ' οίκον ποινή χωρίς σύνταξη και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Απορρίφθηκε(1993) αίτηση χάριτός του από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.