ΕΞΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΧΟΥΝΤΑ

ΕΞΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΧΟΥΝΤΑ

Εξορία ονομάζεται η απομάκρυνση, εν είδει ποινής, κάποιου από την περιοχή ή το κράτος στο οποίο μένει, χωρίς να επιτρέπεται να επιστρέψει, η ζωή έξω από τα όρια της πατρίδας. Εφαρμόζεται από παλαιοτάτων χρόνων μέχρι και σήμερα σε περιπτώσεις όπου δεν είναι επιθυμητές άλλες, πιο δραστικές(φυλάκιση) ή εγκληματικές (δολοφονία) λύσεις απομάκρυνσης των ανθρώπων από ορισμένο μέρος. Π.χ., η εξορία προτιμάται σε περιπτώσεις επιφανών προσώπων, όπου η φυλάκιση δεν είναι επιθυμητή ή θεωρείται ότι δε θα γίνει αποδεκτή από το κοινό αίσθημα. Σε περιπτώσεις επιθυμητής απομάκρυνσης μεγάλου αριθμού ατόμων, όπου η φυλάκιση είναι αντιοικονομική, έχει επίσης χρησιμοποιηθεί η εξορία/εκτοπισμός ως αποδεκτή λύση. Στην αρχαία Αθήνα πολίτες με υπερβολικά μεγάλη επιρροή εξορίζονταν μετά από ψηφοφορία, η οποία ονομαζόταν εξοστρακισμός. Ο χρόνος εξορίας ήταν 10 έτη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η εξορία γίνεται χωρίς τη θέληση του εξοριζόμενου. Όταν η εξορία είναι ενσυνείδητη απόφαση ενός ανθρώπου, λέγεται ότι αυτός είναι αυτοεξόριστος. Φωτεινό παράδειγμα αυτοεξόριστου ο Σόλων ο οποίος μετά τη θεσμοθέτηση των νόμων του, έφυγε από την Αθήνα, για να μην του ζητήσουν οι Αθηναίοι να τους αλλάξει. Σε αρκετές περιπτώσεις η εξορία ταυτίζεται με κακουχίες και ταλαιπωρία. Σε άλλες περιπτώσεις, η εξορία μπορεί να είναι ζωή με πολύ καλές συνθήκες, αν και μακριά από την πατρίδα του εξορισμένου. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Κατά τη δικτατορία του Μεταξά πολλοί διαφωνούντες πολιτικοί εκτοπίστηκαν σε απομακρυσμένα μέρη της Ελλάδας(Π. Κανελλόπουλος, Γ. Παπανδρέου, πολλοί κομμουνιστές κ.ά.) Μετά τη λήξη του Εμφυλίου εφαρμόστηκε συστηματικά η μέθοδος της εξορίας των θεωρουμένων ως επικίνδυνων για τη δημόσια ασφάλεια πολιτών με κομμουνιστική ή φιλοκομμουνιστική δράση και των αντιρρησιών συνείδησης. Γνωστότεροι τόποι εξορίας: Μακρόνησος, Ικαρία, Άγιος Ευστράτιος(Άη Στράτης), Γαύδος. Στην επταετία, η κυβέρνηση της δικτατορίας είχε ως συνήθη πρακτική τον εκτοπισμό των αντικαθεστωτικών, σε άγονα νησιά και μακρινές περιοχές, ώστε να μην έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν ανατροπή του καθεστώτος. ΤΟΠΟΙ ΕΞΟΡΙΑΣ Ως τόποι εξορίας χρησιμοποιήθηκαν, σε περιόδους εμφύλιων ή πολιτικής καταπίεσης, πολλά νησιά κυρίως του Αιγαίου. Ο εκτοπισμός ως αστυνομικό μέσο υπήρξε από την εποχή του Όθωνα. Εκτοπισμοί σημειώθηκαν και κατά τη διάρκεια της ταραγμένης περιόδου 1914-8, κυρίως στον Εθνικό Διχασμό. Σε μεγαλύτερη έκταση το μέτρο χρησιμοποιήθηκε μετά την ψήφιση του νόμου 4229/1929(«ιδιώνυμο»). Με το ιδιώνυμο(ψηφίστηκε 25/07/1929), θεσπίστηκε η ποινή της δικαστικής εκτόπισης και όλο και περισσότερα νησιά άρχισαν να χρησιμοποιούνται ως τόποι εξορίας. Ο αριθμός των πολιτικών εξόριστων αυξήθηκε πολύ την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά. Υπολογίζεται ότι οι εξόριστοι αυτή την περίοδο ξεπέρασαν τις 5.000. Πολύ μεγαλύτερος αριθμός πολιτικών εξόριστων υπήρξε την περίοδο του Εμφυλίου, οπότε και δημιουργούνται νέα και μεγαλύτερα στρατόπεδα εξορίας. Το μέτρο του εκτοπισμού παρέμεινε σε ισχύ κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της μετεμφυλιακής περιόδου. Μέχρι το 1967 είχε αρχίσει να αδρανοποιείται, όμως την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών χρησιμοποιήθηκε ξανά σε μεγάλο βαθμό. Καταργήθηκε οριστικά μετά την πτώση της δικτατορίας(1974). Τα νησιά που δέχτηκαν το μεγαλύτερο πλήθος κρατουμένων: Μακρόνησος, Γυάρος, Άγιος Ευστράτιος, Ανάφη και Ικαρία.

·      Μακρόνησος: τόπος εξορίας για 1^η φορά το 1947. Από το νησί πέρασαν περισσότεροι από 27.000 στρατιώτες που υπηρέτησαν εκεί θεωρούμενοι από το καθεστώς αντιφρονούντες και πάνω από 30.000 πολίτες. Το 1989 ανακηρύχθηκε ιστορικός τόπος(1989).

·      Γυάρος(Γιούρα): τόπος εξορίας 1^η φορά το 1947. Λειτούργησε ως το 1974 με μικρά διαστήματα παύσης λειτουργίας. Ανακηρύχθηκε ιστορικός τόπος(2002). Η απόφαση μεταβλήθηκε(2011) ώστε ο χαρακτηρισμός να μην περιλαμβάνει ολόκληρο το νησί αλλά μόνο 2500 στρέμματα.

·      Άγιος Ευστράτιος(Αη Στράτης): τόπος εξορίας το 1928-62. Πολλοί Έλληνες της διανόησης βρέθηκαν εξόριστοι

·      Ικαρία: τόπος εξορίας το 1947-9. Εκτοπίστηκαν συνολικά 7.283 άνθρωποι

·      Ανάφη: τόπος εξορίας από το 1923 ως την Απριλιανή δικτατορία

·      Νησιά που δέχτηκαν μικρότερο αριθμό εξόριστων ήταν:

·      Χίος, λειτούργησε στο νησί στρατόπεδο κρατουμένων

·      Παλαιό Τρίκερι, χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας γυναικών την περίοδο του εμφυλίου

·      Αίγινα

·      Αλόννησος

·      Αμοργός

·      Αντικύθηρα

·      Αντίπαρος

·      Γαύδος

·      Θήρα

·      Ίος

·      Κίμωλος

·      Κύθηρα

·      Λέρος, το μοναδικό από τα Δωδεκάνησα. Τόπος εξορίας στην Απριλιανή δικτατορία(1967 74)

·      Λήμνος

·      Μήλος

·      Νάξος

·      Πάρος

·      Σαμοθράκη

·      Σέριφος

·      Σίκινος

·      Σίφνος

·      Σκύρος, την περίοδο του Μεσοπολέμου

·      Φολέγανδρος, την περίοδο του Μεσοπολέμου

·      Φούρνοι

·      Οθωνοί

·      Μικρό αριθμό εξόριστων, για μικρό χρονικό διάστημα έχουν φιλοξενήσει επίσης τα νησιά Άνδρος, Τήνος, Σύρος, Κύθνος, Μύκονος και Σκιάθος