ΠΩΣ ΑΠΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΕΓΙΝΕ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΟΝ Β’ ΠΠ(σβάστικα)

ΠΩΣ ΑΠΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΕΓΙΝΕ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΟΝ Β’ ΠΠ(σβάστικα)

Η σβάστικα, στα σανσκριτικά स्वस्तिक,(δεξιόστροφος αγκυλωτός σταυρός 卐) και η «σωβάστικα»(αριστερόστροφος) είναι ένα πανάρχαιο σταυροειδές σύμβολο. Ιερό σύμβολο του Ινδουϊσμού, του Βουδισμού και του Ζαϊνισμού, ενώ συναντάται και σε πολλούς άλλους πολιτισμούς, όπως της Αρχαίας Ελλάδας, των Περσών και των πολιτισμών των ιθαγενών της Βόρειας Αμερικής της προκολομβιανής περιόδου, καθώς και των αρχαίων Νορβηγικών φυλών Viking οι οποίοι την αριστερόστροφη την αποκαλούσαν "Κεστ" και τη θεωρούσαν ως σύμβολο «παθητικής» προστασίας και ευημερίας. Τον 20^ο αι., η σβάστικα συνδέθηκε με το Ναζισμό, εξαιτίας της χρήσης της στη Ναζιστική Γερμανία. Αυτό είχε ως συνέπεια το σύμβολο να έχει μετατραπεί για πολλούς σε προσβολή, κυρίως στη Δ. Η αρνητική αυτή νοηματοδότησή του από το Ναζισμό επισκίασε την αρχαιότερη σημασία του συμβόλου, η οποία σχετίζεται μεταξύ άλλων και με το ρου της ζωής. ΙΣΤΟΡΙΑ Ο αγκυλωτός σταυρός έχει μια εκτενή ιστορία. Το μοτίβο να χρησιμοποιήθηκε 1^η φορά στη νεολιθική Ινδία. Το σύμβολο έχει αρχαία ιστορία στην Ευρώπη, που εμφανίζεται στα χειροποίητα αντικείμενα από τους προ-χριστιανικούς ευρωπαϊκούς πολιτισμούς. Στην αρχαιότητα, χρησιμοποιήθηκε από τους Ινδο-άρειους, τους Χετταίους, τους Κέλτες και τους Έλληνες κ.ά.. Ειδικότερα, ο αγκυλωτός σταυρός είναι ένα ιερό σύμβολο του Ινδουισμού, του Βουδισμού και του Τζαϊνισμός-θρησκείες με δις πιστούς παγκοσμίως-, που καθιστούν τον αγκυλωτό σταυρό πανταχού παρόντα τόσο στην ιστορική όσο και στην σύγχρονη κοινωνία. Το σύμβολο της σβάστικας χρησιμοποιήθηκε εκτενέστατα στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν σύμβολο του Δία. Ο αγκυλωτός σταυρός, σβάστικα, ή μάλλον ο τετρα-αγκυλωτός σταυρός, είναι ένα αρχαίο σύμβολο, επίσης γνωστό κι ως σβάστικα. Ο αγκυλωτός σταυρός, προέρχεται από το γεγονός ότι αποτελείται από τέσσερα ελληνικά γάμα(Γ) - γράμματα. Αρχαίες Ελληνίδες ιέρειες έκαναν τατουάζ το σύμβολο, μαζί με το τετρασκέλιον(από τα 4 σκέλη που απεικονίζει), στους οργανισμούς τους. Αρχαία ελληνικά αρχιτεκτονικά σχέδια είναι κορεσμένα με τη διασύνδεση τους ως σύμβολο. Επίσης είχε χρησιμοποιηθεί και από εγγενείς αμερικανικούς πολιτισμούς. Στο Δ κόσμο, το σύμβολο γνώρισε αναβίωση μετά από τις αρχαιολογικές ανασκαφές του Schliemann(τέλη 19^ου αι.), ο οποίος ανακάλυψε το σύμβολο στην περιοχή της αρχαίας Τροίας και το συνέδεσε με τις αρχαίες μεταναστεύσεις των Πρωτο-Ινδο-Ευρωπαίων. Τον συνέδεσε με παρόμοιες μορφές που βρέθηκαν στα αρχαία δοχεία στη Γερμανία, και θεωρητικολόγησε ότι ο αγκυλωτός σταυρός ήταν ένα «σημαντικό θρησκευτικό σύμβολο των μακρινών προγόνων μας», και ότι συνδέει τους Γερμανικούς, Ελληνικούς και Ινδο-Ιρανούς πολιτισμούς. Μέχρι τις αρχές του 20^ου αι., χρησιμοποιήθηκε ευρέως παγκοσμίως και θεωρήθηκε σύμβολο καλής τύχης και επιτυχίας. Η εργασία του Schliemann συνδυάστηκε με τα völkisch-κινήματα, για τους οποίους ο αγκυλωτός σταυρός ήταν ένα σύμβολο της «άριας» ταυτότητας. Μετά από την υιοθέτησή του από τους ναζί του Hitler, ο αγκυλωτός σταυρός έχει συνδεθεί με το φασισμό, το ρατσισμό, τον Β’ ΠΠ και το Ολοκαύτωμα. Παραμένει μέχρι σήμερα σύμβολο των νεοναζί. ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ Η πανταχού παρουσία του αγκυλωτού σταυρού εξηγείται αν υποθέσουμε ότι είναι μια πολύ απλή μορφή που ανακαλύφτηκε ανεξάρτητα και κατά τύχη σε διάφορες κοινωνίες όταν οι άνθρωποι ασχολήθηκαν με το πλέξιμο καλαθιών, αφού το σχήμα του αγκυλωτού σταυρού δημιουργείται επανειλημμένα από τις βέργες των καλαμιών όταν πλέκουμε καλάθι. Άλλες θεωρίες εικάζονται κάποια σύνδεση των πολιτισμών ή ζητούν μια εξήγηση σύμφωνα με την θεωρία της κοινής συναίσθησης του Carl Jung. Ενώ η ύπαρξη των συμβόλων αγκυλωτού σταυρού στην Αμερική μπορεί να εξηγηθεί με την θεωρία της καλαθοπλεκτικής, αποδυναμώνει την θεωρία της πολιτιστικής διάχυσης. Ενώ μερικοί έχουν προτείνει ότι ο αγκυλωτός σταυρός μεταφέρθηκε στη Β. Αμερική από έναν αρχαίο ναυτικό πολιτισμό στην Ευρασία, μια χωριστή αλλά παράλληλη ανάπτυξη θεωρείται πιθανή εξήγηση. Η γένεση του συμβόλου αγκυλωτών σταυρών αντιμετωπίζεται συχνά από κοινού με το σύμβολο του σταυρού γενικά, όπως η «ρόδα του ήλιου» της θρησκείας της εποχής του χαλκού. Μια άλλη εξήγηση προτείνεται από τον Carl Sagan στο βιβλίο του με τίτλο «Ο Κομήτης». Ο Sagan αναπαράγει ένα αρχαίο κινεζικό χειρόγραφο(μετάξινο βιβλίο) που παρουσιάζει ποικιλίες ουρών κομητών: οι περισσότερες παραλλαγές της απλής ουράς κομητών, αλλά στην τελευταία απεικόνιση ο πυρήνας του κομήτη έχει 4 πύρινα σκέλη, που θυμίζουν αγκυλωτό σταυρό. Ο Sagan προτείνει ότι στην αρχαιότητα ένας κομήτης μπορεί να είχε πλησιάσει τόσο κοντά στη γη που οι άνθρωποι είδαν πύρινους πίδακες από αέριο να ρεύσουν από το κέντρο, και με την κλίση από την περιστροφή του κομήτη, σχημάτιζε μια μορφή του συμβόλου που έγινε ορατό σε όλα τα μέρη του κόσμου.