ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ(06/04/1941) ΜΕΡΟΣ 5ο

ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ(06/04/1941) ΜΕΡΟΣ 5ο

ΚΑΤΟΧΙΚΕΣ «ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ» Με την αναχώρηση της ελληνικής κυβέρνησης Τσουδερού και του βασιλιά για την Κρήτη και αργότερα για το Κάιρο (25/04) στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε η Κυβέρνηση Γεωργίου Τσολάκογλου(29/04/1941) διορισμένη από τους Γερμανούς. Το κράτος μετονομάστηκε από Βασίλειον της Ελλάδος σε Ελληνική Πολιτεία. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η επιχείρηση Μαρίτα έληξε με μία καθολική γερμανική νίκη. Οι Βρετανοί δεν διέθεταν τους απαραίτητους στρατιωτικούς πόρους στη Μέση Ανατολή που να τους επιτρέψουν ταυτόχρονες επιχειρήσεις σε Β. Αφρική και Βαλκάνια. Ακόμα και αν κατόρθωναν να εμποδίσουν την γερμανική προέλαση στην Ελλάδα, δεν θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση με μία αντεπίθεση στα Βαλκάνια. Παρόλα αυτά οι Βρετανοί έφτασαν πολύ κοντά στο να κρατήσουν την Κρήτη και αρχικά θα πρέπει να είχαν λογικές προοπτικές να κρατήσουν την Κρήτη και ίσως μερικά ακόμα νησιά, πολύτιμα ως αεροπορικές βάσεις από τις οποίες θα υποστηρίζονταν ναυτικές επιχειρήσεις σε όλη την Α Μεσόγειο. Οι λόγοι της γερμανικής νίκης στην Ελλάδα ήταν: υπεροχή σε δυνάμεις, εξοπλισμό και από αέρος, ανεπάρκεια βρετανικής βοήθειας, φτωχός ελληνικός στρατός και χωρίς σύγχρονο εξοπλισμό, κάκιστες υποδομές, έλλειψη συνεργασίας Ελλάδας, Γιουγκοσλαβίας και Βρετανίας, «ουδετερότητα» Τουρκίας, γρήγορη πτώση γιουγκοσλαβικής αντίστασης. Μετά την ήττα των Συμμάχων στη Γαλλία η απόφαση για αποστολή βρετανικών δυνάμεων στην Ελλάδα αντιμετωπίστηκε με έντονη κριτική στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο στρατάρχης Alan Brooke, επικεφαλής του Αυτοκρατορικού Επιτελείου κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου, θεωρούσε την εμπλοκή στην Ελλάδα ένα «βέβαιο στρατηγικό σφάλμα», καθώς στερούσε στον Wavell τους απαραίτητους πόρους για την ολοκλήρωση της ιταλοκρατούμενης Λιβύης ή την επιτυχή ανάσχεση της επίθεσης του Africa Corps του Rommel. Έτσι, παρατάθηκε ο πόλεμος στη Β. Αφρική-θα μπορούσε να είχε λήξει μέσα στο 1941-. Ο de Guingand ζήτησε από τη βρετανική κυβέρνηση(1947) να αναγνωρίσει τα σφάλματα που διεπράχθησαν στην στρατηγική της για την Ελλάδα. Ο Backley ανέφερε ότι εάν η Βρετανία δεν στήριζε τη δέσμευσή της(1939) να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία της Ελλάδας θα έπληγε την ηθική αιτιολόγηση του αγώνα της ενάντια στη Ναζιστική Γερμανία. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Ιστορίας Heinz Richter ο Churchill προσπάθησε μέσω της εκστρατείας στην Ελλάδα να επηρεάσει την πολιτική ατμόσφαιρα στις ΗΠΑ  και επέμεινε σε αυτή του τη στρατηγική και μετά την ήττα. Σύμφωνα με τον John Keegan «η ελληνική εκστρατεία έπρεπε να είναι ένας παλαιομοδίτικος πόλεμος κυρίων, με τιμή από και προς τους γενναίους αντιπάλους σε κάθε πλευρά» και οι ελληνικές και συμμαχικές δυνάμεις, υπό το βάρος της τεράστιας αριθμητικής υπεροχής των Γερμανών «είχαν, δικαίως, την αίσθηση ότι πολέμησαν για καλό σκοπό». Ο Freiberg και ο Blamey είχαν επίσης σοβαρές αμφιβολίες για την έκβαση της επιχείρησης όμως απέτυχαν να μεταφέρουν στις κυβερνήσεις τις επιφυλάξεις και τις ανησυχίες τους. Η εκστρατεία προκάλεσε αντιδράσεις στην Αυστραλία όταν έγινε γνωστό ότι, όταν έλαβε την 1^η του ειδοποίηση για την μεταφορά στην Ελλάδα(18/04/1941), ο στρατηγός Blamey ανησύχησε αλλά δεν ενημέρωσε την κυβέρνηση της Αυστραλίας, λέγοντας στον στρατηγό Wavell ότι ο πρωθυπουργός Menzies είχε ήδη δώσει τη συγκατάθεσή του για το σχέδιο. Η πρόταση είχε γίνει αποδεκτή σε μία συνάντηση του Πολεμικού Συμβουλίου στο Λονδίνο στο οποίο ο Menzies ήταν παρών, όμως ο Αυστραλός πρωθυπουργός είχε διαβεβαιωθεί από τον Churchill ότι τόσο ο Freiberg όσο και ο Blamey είχαν εγκρίνει την αποστολή. Σε ένα γράμμα του προς τον Menzies(05/03), ο Blamey είπε ότι «το σχέδιο είναι, φυσικά, αυτό που φοβόμουν, κομματιαστή απόσπαση την Ευρώπη» και την επόμενη μέρα αποκάλεσε την επιχείρηση «εξαιρετικά επικίνδυνη». Όμως, θεωρώντας ότι ο Blamey ήταν σύμφωνος, η αυστραλιανή κυβέρνηση είχε ήδη δεσμεύσει την Αυστραλιανή Αυτοκρατορική Δύναμη στην ελληνική εκστρατεία. Μέλη της Βρετανικής Βουλής χαρακτήρισαν την εκστρατεία στην Ελλάδα ως μία «πολιτική και συναισθηματική απόφαση»(1942). Ο Eden απέρριψε την κριτική, αντιπρότεινε ότι η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν ομόφωνη και ισχυρίστηκε ότι η Μάχη της Ελλάδας καθυστέρησε την επίθεση του Άξονα στην ΕΣΣΔ. Αυτό το επιχείρημα χρησιμοποιήθηκε από κάποιους ιστορικούς όπως ο Keegan ώστε να αποδείξουν ότι η Ελληνική Αντίσταση μπορεί να υπήρξε καθοριστικό σημείο στον Β’ ΠΠ. Σύμφωνα με την Leni Riefenstahl ο Hitler είπε ότι «αν οι Ιταλοί δεν είχαν επιτεθεί στην Ελλάδα και χρειάζονταν τη βοήθειά μας ο πόλεμος θα είχε πάρει άλλη διαφορετική τροχιά. Θα προλαμβάναμε το ρωσικό κρύο για βδομάδες και θα κατακτούσαμε το Leningrad και τη Μόσχα. Δεν θα υπήρχε κανένα Stalingrad». Παρά τις επιφυλάξεις του ο Brook φέρεται να αποδέχεται ότι η έναρξη της επίθεσης ενάντια στη ΕΣΣΔ καθυστέρησε εξαιτίας της βαλκανικής εκστρατείας. Οι John N. Bradley και Thomas B. Buell καταλήγουν ότι «παρόλο που κανένα τμήμα της βαλκανικής εκστρατείας δεν ανάγκασε τους Γερμανούς να καθυστερήσουν την Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, προφανώς όλη η εκστρατεία του ανάγκασε να καθυστερήσουν». Από την άλλη πλευρά ο Richter αποκαλεί τους ισχυρισμούς του Eden ως «παραποίηση της ιστορίας». Οι Basil Liddell Hart και de Guingand ισχυρίστηκαν ότι, ακόμα και αν η επιχείρηση Μαρίτα καθυστέρησε την επίθεση του Άξονα στη ΕΣΣΔ, αυτό δεν ήταν αρκετό να δικαιώσει την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης γιατί δεν ήταν ο αρχικός στρατηγικός σκοπός της. Το Ιστορικό Τμήμα του Βρετανικού Κοινοβουλίου κατέληξε ότι η βαλκανική εκστρατεία δεν επηρέασε την έναρξη της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα(1952). Σύμφωνα με τον Robert Kirchubel, «οι κύριες αιτίες για την μετάθεση την ημερομηνία έναρξης της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα(15/05-22/06) ήταν οι μη ολοκληρωμένες εφοδιαστικές προετοιμασίες και ένας ασυνήθιστα υγρός χειμώνας που κράτησε τα ποτάμια πλημμυρισμένα μέχρι αργά την άνοιξη», άποψη που συμμερίζεται και ο ιστορικός Ian Kershaw, ο οποίος απορρίπτει την προαναφερθείσα δικαιολογία του Hitler ως εκ των υστέρων προσπάθεια διάσωσης της υστεροφημίας του. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ Σε μία ομιλία του στο Reichstag(1941) ο Hitler εξέφρασε τον θαυμασμό του για την Ελληνική Αντίσταση, λέγοντας για την εκστρατεία «η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να δηλώσω ότι από τους εχθρούς οι οποίοι μας αντιτάχθηκαν, ο Έλληνας στρατιώτης πολέμησε με το μεγαλύτερο κουράγιο. Συνθηκολόγησε μόνο όταν η περαιτέρω αντίσταση κατέστη αδύνατη και άνευ σκοπού». Διέταξε την απελευθέρωση και επαναπατρισμό όλων των Ελλήνων αιχμαλώτων πολέμου, αμέσως μόλις αυτοί αφοπλίζονταν «λόγω της γενναίας συμπεριφοράς τους». Σύμφωνα με τον επιτελάρχη του Hitler, στρατάρχη Wilhelm Keitel, ο Führer «ήθελε να δώσει στους Έλληνες ένα δίκαιο διακανονισμό σε αναγνώριση της γενναίας προσπάθειάς τους και της άδικης αιτίας αυτού του πολέμου. Ούτως η άλλως τον ξεκίνησαν οι Ιταλοί». Εμπνευσμένος από την Ελληνική Αντίσταση ενάντια σε Ιταλούς και Γερμανούς ο Churchill είπε «Εφεξής δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες πολέμησαν σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες». Σε απάντηση ενός γράμματος από τον βασιλιά Γεώργιο Β’(03/12/1940) ο Αμερικανός πρόεδρος Roosevelt δήλωσε ότι «όλοι οι ελεύθεροι άνθρωποι είναι βαθύτατα εντυπωσιασμένοι από το κουράγιο και την σταθερότητα του Ελληνικού έθνους».