Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΜΕΡΟΣ 4ο

Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΜΕΡΟΣ 4ο

Όπως και στην 1^η, πάλι υπήρξε διάσταση απόψεων μεταξύ των 2 πασάδων. Ο Αιγύπτιος Ιμπραήμ επεχείρησε με τις δικές του δυνάμεις να καταλάβει το Μεσολόγγι(16/01/1826). Απέτυχε, όμως, και αναγκάσθηκε να συμπράξει μετά του Κιουταχή. Οι 2 στρατοί κατέστησαν ασφυκτική την πολιορκία με ανηλεή κανονιοβολισμό του Μεσολογγίου και με την κατάληψη των στρατηγικής σημασίας νησίδων Βασιλάδι(25/02) και Κλείσοβας(25/03)). Μετά την πτώση των 2 νησίδων, η θέση των πολιορκούμενων κατέστη δεινή, μετά και την αποτυχία του Μιαούλη να διασπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό. 3 χρόνια μετά την αποτυχημένη απόπειρα κατάληψης του Μεσολογγίου από τους Κιουταχή και Ομέρ Βρυώνη, ο Σουλτάνος επανήλθε με νέο σχέδιο. Ανέθεσε και πάλι στον νικητή της Μάχης του Πέτα, Κιουταχή, να καταλάβει την πόλη, συνδυάζοντας αυτή τη φορά την επιχείρηση με την εκστρατεία του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Με μια πανίσχυρη στρατιά 20.000 ανδρών, ο Κιουταχής ξεκίνησε από τα Τρίκαλα(τέλη Φεβρουαρίου 1825) και έφθασε(15/04/1825) προ του Μεσολογγίου. Άρχισε την πολιορκία της πόλης: 1)15/04-12/12/1825 και  2)25/12/1835-11/04/1826. 1825 Άφιξη τουρκικών στρατευμάτων απέναντι από το Αιτωλικό(11/04) Ο Μιχαήλ Κοκκίνης, μηχανικός, επιθεωρεί το περιτείχισμα του Μεσολογγίου(30/05). Ο τουρκικός στόλος εμφανίζεται στα νερά του Μεσολογγίου(06/07). Βομβαρδίζουν το Βασιλάδι(07/07) Πρεσβεία Τούρκων ζητεί την παράδοση της πόλης. Η απαίτηση απορρίπτεται(11/07). Καταφτάνουν 3 πολεμικά αιγυπτιακά πλοία(13/07) Νέα αξίωση του Κιουταχή για παράδοση και απόρριψή της(20/07) Ο Γ. Σαχτούρης, επικεφαλής 5 ελληνικών πλοίων φορτωμένων με τρόφιμα και πολεμοφόδια, έφθασε στην πόλη(23/07) Οι Τούρκοι κατασκεύασαν προμαχώνες υψηλότερους από τα τείχη της πόλης(29/07) Η Προσωρινή Διοίκηση της Δ. Ελλάδος απευθύνεται στους Δυτικοελλαδίτες καλώντας τους να σπεύσουν σε βοήθεια του Μεσολογγίου(28/08) Οπλαρχηγοί και στρατός μπαίνουν στην πόλη(13/09) Ο επερχόμενος χειμώνας ανησυχεί τους πολιορκημένους, καθ΄ ότι οι πληροφορίες λένε ότι ο Κιουταχής θα παραχειμάσει έξω από τα τείχη της πόλης(19/09) Απορρίπτονται και νέες προτάσεις των Τούρκων για παράδοση(21/09) Το πλοίο «Αριστείδης» του Δ. Μισιγιάννη μεταφέρει τρόφιμα και πολεμοφόδια στους πολιορκημένους(02/10) Οι Τούρκοι αποφασίζουν να παραχειμάσουν και να εντείνουν την πίεση προς τους πολιορκημένους, περιμένοντας τη βοήθεια του Ιμπραήμ(18/11) Ο πρόεδρος του Εκτελεστικού Γεώργιος Κουντουριώτης με εγκύκλιό του καλεί όλους τους Έλληνες να ενισχύσουν με οποιοδήποτε τρόπο τους πολιορκημένους(07/12) Ο επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ παρακινεί ιερείς και μοναχούς να βοηθήσουν την άμυνα της Μεγάλης Ντάπας(23/12) Ο Ιμπραήμ αναλαμβάνει τη διεύθυνση των επιχειρήσεων. Έχει μαζί του Γάλλους στρατιωτικούς συμβούλους(28/12) 1826 Ο Άγγλος πλοίαρχος επιχείρησε να πετύχει τη συνεννόηση ανάμεσα σε Έλληνες πολιορκούμενους και Τούρκους πολιορκητές. Η πολιτική και στρατιωτική αρχή του Μεσολογγίου αρνήθηκε να έρθει σε συνδιαλλαγή(15/01) Ο τουρκικός στόλος μετακινήθηκε από τον Πατραϊκό κόλπο στο Μεσολόγγι(23/01) 20 τουρκοαιγυπτιακά πλοία αγκυροβολούν στα νερά του Μεσολογγίου(14/02) Βόμβα καταστρέφει το τυπογραφείο του Meyer διακόπτοντας την έκδοση των «Ελληνικών Χρονικών»(20/02) Πέφτει στους Τούρκους το Βασιλάδι με τεράστιες απώλειες(26.2) Το Αιτωλικό περνάει στα χέρια του εχθρού με συνθήκη. Τα πράγματα δυσχεραίνουν περισσότερο για τους πολιορκημένους(01/03) Αποτυγχάνει και νέα προσπάθεια των Άγγλων-του Άγγλου αρμοστή των Ιονίων νήσων Adams-, για συμβιβασμό(05/03) Στη μάχη της Κλείσοβας η φρουρά του Κίτσου Τζαβέλα επέφερε μεγάλα πλήγματα στους Τούρκους επιτιθεμένους(25/03) Προσπάθεια του Μιαούλη να εφοδιάσει το Μεσολόγγι απέτυχε(01/04) αποφασίστηκε(μεσημέρι 10/04) η Έξοδος και συντάσσεται λεπτομερές σχέδιο. Τη νύχτα η Φρουρά την πραγματοποιεί, ο Χρήστος Καψάλης ανατινάσσει την πυριτιδαποθήκη. Χωρίς σημαντική βοήθεια από τους υπόλοιπους Έλληνες, λόγω του Εμφυλίου, και έχοντας να αντιμετωπίσουν υπέρτερες εχθρικές δυνάμεις, οι 12.000 Μεσολογγίτες αντιστάθηκαν ηρωικά 1 χρόνο. Την οργάνωση της άμυνας ανέλαβε 3μελής επιτροπή(Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος[(1766-1826) Πελοποννήσιος έμπορος και μια από τις ευγενέστερες μορφές της Επανάστασης του 1821. Γεννήθηκε στην Κόρινθο και ο πατέρας του ήταν από την Ήπειρο. Πολύ μικρός έμεινε ορφανός από μάνα και πατέρα και αναγκάσθηκε να εγκατασταθεί στην Πάτρα κοντά στον θείο του Αναστάσιο. Ασχολήθηκε με το εμπόριο σταφίδας και παντρεύτηκε την Ελένη Καλαμογδάρτη(1800). Έκανε μεγάλη περιουσία και υπήρξε ο πλουσιότερος των Πατρών πριν την Επανάσταση. Είχε μεγάλη ακίνητη περιουσία στην συνοικία του Αγίου Δημητρίου όπου ήταν και το σπίτι του. Την διέθεσε μετά τον Αγώνα στην πόλη. Ο ξεσηκωμός των Πατρινών(21/03/1821) έφτασε και η 1^η μάχη του Αγώνα έγινε στην Πάτρα, όταν οι Τούρκοι επιχείρησαν να την καταλάβουν. Διέθεσε όλη του την περιουσία στον Αγώνα παρακινώντας τους Έλληνες και κουβαλώντας πολεμοφόδια από την Ιταλία πληρωμένα από τον ίδιο. Επέστρεψε(Ιούνιος 1821) από την Ιταλία με πλοίο γεμάτο πολεμοφόδια και παρόλο το κυνήγι των αγγλικών πλοίων στον Πατραϊκό, τα μετέφερε με μικρά σκάφη από το Μεσολόγγι όπου άραξε στην Πάτρα. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και διορίστηκε(Μάρτιος 1822) γενικός φρούραρχος του στρατοπέδου Πατρών. Συμμετείχε στην παραλαβή του κάστρου του Ναυπλίου. Διαχειρίστηκε τον στόλο Ύδρας και Σπετσών και τις εισφορές της Ηλείας. Διετέλεσε πρόεδρος της 3μελούς εκ βουλευτών επιτροπής χέρσου Ελλάδος. Πολέμησε στην 2^η  πολιορκία του Μεσολογγίου(Μάρτιος 1825). Αν και ήταν 62 ετών πηγαινοερχόταν στην Ζάκυνθο αγοράζοντας και κουβαλώντας πολεμοφόδια και τρόφιμα για τους πολιορκημένους. Τότε την οικογένειά του την είχε μεταφέρει από την Πάτρα στην Ζάκυνθο. Παρόλο που οι φίλοι του τον συμβούλευσαν να μην επιστρέψει στο Μεσολόγγι αυτός δεν τους άκουσε. Συμμετείχε στην ηρωική Έξοδο. Συνελήφθη αιχμάλωτος και αποκεφαλίστηκε.] Δημήτριος Θέμελης[1772-4. Οπλαρχηγός , αγωνιστής του 1821 και πολιτικός. Γεννήθηκε στην Πάτμο όπου έκανε και τις πρώτες του σπουδές. Τις συνέχισε στην Κωνσταντινούπολη και όταν τις τελείωσε μετέβη στην Μολδαβία όπου δίδασκε κατ' οίκον. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία από τον Παπαφλέσσα. Είχε τον βαθμό του Απόστολου γι’ αυτό γύρισε όλα σχεδόν τα νησιά του Αιγαίου για να ξεσηκώσει τον λαό.  Αναγκάστηκε να σταματήσει και κρυφτεί στην Πάτμο αφού οι Οθωμανοί τον καταδίκασαν σε θάνατο γι’ αυτές τις ενέργειες. Συμμετείχε στην Άλωση της Τριπολιτσάς και σε πολλές ναυτικές επιδρομές. Πέθανε(26/03/1826) σ την πολιορκία του Μεσολογγίου.] και Γεώργιος Καναβός. Το φρούριο της πόλεως μετά την 1^η πολιορκία είχε βελτιωθεί, κατόπιν προσπαθειών του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, του Βύρωνα και του μηχανικού Μιχαήλ Κοκκίνη. Η τάφρος έγινε βαθύτερη, ο μικρός περίβολος ενισχύθηκε με πύργους και πολύγωνα προτειχίσματα, πάνω στα οποία τοποθετήθηκαν 48 τηλεβόλα και 4 βομβοβόλα. Η νησίδα Βασιλάδι, μεταξύ λιμνοθάλασσας και θάλασσας, έγινε ένα είδος προκεχωρημένου οχυρού. Εκεί τοποθετήθηκαν 6 πυροβόλα και συγκεντρώθηκαν 2.000 γυναικόπαιδα για να μην επιβαρύνουν τη φρουρά της πόλης. Εντός του Μεσολογγίου υπήρχαν 10.000 άτομα, εκ των οποίων 4.000 άνδρες, άριστοι πολεμιστές από την Ήπειρο και την Αιτωλοακαρνανία και ακόμη 1.000 άνδρες, δυνάμενοι να φέρουν όπλα. Ο Ιμπραήμ έφθασε στο Μεσολόγγι(Δεκέμβριος 1825) με 10.000 άνδρες. Μετά την απόρριψη των πολιορκούμενων της πρότασής του για παράδοση, η πολιορκία έγινε στενότερη και οι Μεσολογγίτες πια πιέζονταν από τις επιθέσεις και την πείνα. Τα νησάκια της λιμνοθάλασσας και προπύργια του Μεσολογγίου έπεσαν στα τούρκικα χέρια, εκτός από την Κλείσοβα. Οι πολιορκημένοι μάταια περίμεναν ενίσχυση από το Ναύπλιο. Η προσπάθεια του ελληνικού στόλου να λύσει την πολιορκία στην θάλασσα απέτυχε. Σε γράμμα στους προκρίτους της Ύδρας(05/04) ο Μιαούλης αναφέρει: «Λογαριάσετε ως χαμένον το Μεσολόγγι». Τα λόγια του επαληθεύθηκαν 5 μέρες αργότερα οπότε και πραγματοποιήθηκε η ηρωική Έξοδος. Ήταν η μόνη λύση, σ’ εκείνες τις συνθήκες. Η κατάσταση στην πόλη είχε φθάσει σε οριακό σημείο. Τρόφιμα δεν υπήρχαν και οι πολιορκούμενοι(γυναίκες, παιδιά, τραυματίες, γέροντες και μαχητές) σιτίζονταν με φύκια, δέρματα, ποντίκια και γάτες! Υπό τις συνθήκες αυτές, που καθιστούσαν αδύνατη την αποτελεσματική υπεράσπιση της πόλης, αποφασίστηκε σε συμβούλιο οπλαρχηγών και προκρίτων(06/04) η Έξοδος και ορίστηκε γι' αυτή, η νύχτα του Σαββάτου του Λαζάρου προς Κυριακή των Βαΐων(09 προς 10/04). Τα μεσάνυχτα, σύμφωνα με το σχέδιο, χωρίστηκαν σε 3 ομάδες, υπό τους Δημήτριο Μακρή, Νότη Μπότσαρη και Κίτσο Τζαβέλα, με την ελπίδα να διασπάσουν τις εχθρικές γραμμές, επωφελούμενοι από τον αιφνιδιασμό των πολιορκητών. Νωρίτερα είχαν σκοτώσει τους Τούρκους αιχμαλώτους, ενώ στην πόλη παρέμειναν τραυματίες και γέροι. Απελπισμένοι, λοιπόν, οι πολιορκημένοι, πήραν την οριστική απόφαση να επιχειρήσουν έξοδο(νύχτα 10^ης προς 11^η Απριλίου, Κυριακή των Βαΐων), και ειδοποίησαν τους Έλληνες του στρατοπέδου της Δερβέκιστας να προσπαθήσουν να επιχειρήσουν αντιπερισπασμό στους Τούρκους. Αποφάσισαν να σκοτώσουν όλους τους αιχμαλώτους και τα γυναικόπαιδα για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Ενώ η 1^η απόφαση πραγματοποιήθηκε, τη 2^η απέτρεψε ο επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ. Καταρτίστηκε(μεσημέρι 10/04) το σχέδιο και το δειλινό άρχισαν όλοι να μαζεύονται στις προσδιορισμένες θέσεις. Στις 18:30, ακούστηκε επάνω στο Ζυγό η ομοβροντία του ελληνικού επικουρικού σώματος, που είχε φθάσει από τη Δερβέστικα. Όταν νύχτωσε οι περισσότεροι της φρουράς είχαν βγει έξω από την πόλη και περίμεναν το σύνθημα του ξεκινήματος. Το σχέδιό τους όμως προδόθηκε ή δεν εφαρμόστηκε σωστά και οι Τουρκοαιγύπτιοι άρχισαν να τους κτυπούν με πυκνά πυρά κανονιών και τουφεκιών. οι δυνάμεις του Ιμπραήμ κατέσφαξαν με τα γιαταγάνια τούς μαχητές της ελευθερίας. Στο μεταξύ, μέσα στο Μεσολόγγι είχαν αρχίσει οι σφαγές από τους Τουρκοαιγύπτιους, που είχαν εισβάλει από άλλο σημείο της πόλης. Τελικά οι Έλληνες αποφάσισαν να κινηθούν με τα γιαταγάνια και τα σπαθιά τους επάνω στις εχθρικές γραμμές. Εκείνη τη στιγμή ακούστηκε από το τρίτο σώμα των γυναικόπαιδων η φωνή «οπίσω, οπίσω, μωρέ παιδιά!» και αποχωρίστηκαν μερικοί από τα 2 πρώτα σώματα. Η σύγκρουση ήταν φονικότατη. Σε πολλά σημεία σημειώθηκαν δραματικές σκηνές: ο δημογέροντας Χρήστος Καψάλης, όταν κυκλώθηκε από τους εισβολείς στο σπίτι του, όπου είχαν συγκεντρωθεί τραυματίες, γέροντες και γυναικόπαιδα, έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη, ενώ ο μητροπολίτης Ρωγών Ιωσήφ[(1776-1826) Κληρικός, Φιλικός και αγωνιστής της Επανάστασης του 1821. Γεννήθηκε στην Θεσσαλία, μάλλον στα Αμπελάκια Λαρίσης. Έμαθε γράμματα στο σχολείο στην Τσαριτσάνη Ελασσόνας. Αναμίχθηκε(αρχές 19^ου αι.) στο κίνημα του παπά-Ευθύμη Βλαχάβα, ο οποίος συνελήφθη και θανατώθηκε με διαταγή του Αλή Πασά. Φυλακίσθηκε  στα Γιάννενα, αλλά απέφυγε την θανατική ποινή. Κατά την έναρξη της Επανάστασης φυλακίσθηκε και πάλι από τους Τούρκους στη Άρτα, αλλά απελευθερώθηκε από τους Έλληνες που κατέλαβαν την πόλη. Ήταν παρών στο Μεσολόγγι κατά την 1^η(1822) και 2^η πολιορκία(1823). Πριν αρχίσει η 3^η πολιορκία από τον Κιουταχή(15/04/1825) και τον Ιμπραήμ(12/12/1825) είχε ήδη αναδειχθεί σε πνευματικό καθοδηγητή των πολιορκημένων. Τέλεσε την κηδεία του Μάρκου Μπότσαρη(Αύγουστος 1823) και κήδευσε τον Λόρδο Βύρωνα(Μάρτιος 1825). Η πολιορκία είχε γίνει ασφυκτική μετά την άφιξη του Ιμπραήμ σε ενίσχυση του Κιουταχή, ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος εμπόδιζε τα ελληνικά πλοία να φέρουν τροφές και πολεμοφόδια, η πείνα είχε αρχίσει να ταλαιπωρεί τους πολιορκημένους και τα τουρκικά πυροβόλα κατέστρεφαν τα τείχη. Η κατάσταση είχε φθάσει στο απροχώρητο(06/04). Τα τρόφιμα είχαν εκλείψει και η αντίσταση ήταν αδύνατη. Ο Επίσκοπος έλαβε μέρος στην σύναξη των καπεταναίων όπου αποφάσισαν την Έξοδο. Να βγουν και να διασχίσουν το εχθρικό στρατόπεδο(βράδυ 10^ης Απριλίου, ξημερώματα Κυριακής των Βαΐων). Το τελικό κείμενο τού σχεδίου το υπαγόρευσε ο ίδιος στον Μακεδόνα πολεμιστή Νικόλαο Κασομούλη[(1795-1872) Από τους σημαντικότερους αγωνιστές και ιστορικός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Από ιστορική οικογένεια του Πισοδερίου Φλώρινας. Γεννήθηκε στο Πισοδέρι Φλώρινας ή στη Σιάτιστα Κοζάνης. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Σιάτιστα, όπου είχε μετοικήσει η οικογένειά του, λόγω της εμπορικής δραστηριότητας του πατέρα του, Κωνσταντίνου. Σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε στις Σέρρες για να επεκτείνει την οικογενειακή επιχείρηση. Εκεί μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, μαζί με τα μεγαλύτερα αδέλφια του Γεώργιο, Δημήτριο και Ιωάννη. Στην Επανάσταση, συμμετείχε στις επιχειρήσεις Ολύμπου και Χαλκιδικής, όπου συνεργάστηκε με τον οπλαρχηγό Διαμαντή Νικολάου.