Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΜΕΡΟΣ 5ο

Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΜΕΡΟΣ 5ο

Ο πατέρας του-είχε μετεγκατασταθεί στη Νάουσα-, σκοτώθηκε(1822) κατά την καταστροφή της πόλης από τους Τούρκους. Μετά την αποτυχία στη Μακεδονία, μετέβη στη Θεσσαλία με σώμα Σιατιστινών, και συνεργάστηκε με τους οπλαρχηγούς Νικόλαο Στουρνάρη και Γεώργιο Καραϊσκάκη. Βρέθηκε μεταξύ των πολιορκημένων(1826) στο Μεσολόγγι, μαζί με τους αδερφούς του, Δημήτριο και Γεώργιο. Συνέταξε την απόφαση της Εξόδου καθ' υπαγόρευση του Επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ, και επιφορτίστηκε με την αποστολή να συντονίσει τις ενέργειες όλων των τμημάτων, ώστε να πετύχει. Στην Έξοδο τραυματίστηκε θανάσιμα ο αδερφός του, Δημήτριος. Με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους κατέλαβε στρατιωτικά αξιώματα, επί Καποδίστρια και επί Όθωνα. Συμμετείχε στην καταστολή των εξεγέρσεων(1836), όπου σκοτώθηκε ο αδερφός του, Γεώργιος, ανθυπολοχαγός. Τελικά εξελίχθηκε σε συνταγματάρχη της Βασιλικής Φάλαγγας, που όμως έμεινε στην ιστορία ως στρατηγός. Σε μεγάλη ηλικία εγκαταστάθηκε στη Στυλίδα Φθιώτιδας. Οι χρονογραφικές του σημειώσεις για την Ελληνική Επανάσταση παραμένουν από τις σημαντικότερες πηγές της περιόδου και αποτελούν μνημείο της ελληνικής ιστορίας. Το έργο του: «Ενθυμήματα» όπως επιγράφονται «του στρατηγού Κασομούλη». Τα απομνημονεύματά του: 2701 χειρόγραφες σελίδες που εκδόθηκαν σε 3 τόμους υπό την επιμέλεια του Γ. Βλαχογιάννη υπό τον τίτλο «Αρχεία της νεωτέρας ελληνικής ιστορίας, Νικολάου Κ. Κασομούλη αγωνιστού του 1821, Μακεδόνος. Ενθυμήματα στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων 1821 -1833». Στο έργο αυτό προτάσσεται ιστορία του αρματολισμού και σημειώσεις του επιμελητή Γ. Βλαχογιάννη. Το έργο τυπώθηκε στο τυπογραφείο του Α. Ι Βάρσου ο Α΄ τόμος(1940), ο Β΄(1941) και ο Γ΄(1942). Γράφτηκαν στη διάρκεια του Αγώνα και ρίχνουν ιδιαίτερο φως στα γεγονότα. Θεωρούνται τα πλέον πιστά προς την αλήθεια από οποιαδήποτε άλλο γραπτό μνημείο της περιόδου καλύπτοντας ακόμα και τον τότε πολιτικό και κοινωνικό βίο των επαναστατημένων Ελλήνων.], ο οποίος και διέσωσε αυτές τις μνήμες στα «Ενθυμήματα Στρατιωτικά». Το σχέδιο αρχίζει με την φράση «Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος». Ήταν  επικεφαλής της 3^ης φάλαγγας με τα γυναικόπαιδα, που οπισθοδρόμησε. Όσοι επέστρεψαν στην πόλη σφαγιάσθηκαν από τους Τούρκους και Αιγυπτίους. Ο Ιωσήφ αντιστάθηκε 3 ημέρες στο νησάκι του Ανεμόμυλου. Στο τέλος έβαλε φυτίλι στην πυριτιδαποθήκη και ανατινάχθηκε μαζί με συμπολεμιστές και με Τούρκους εισβολείς. Λέγεται ότι δεν πέθανε αμέσως από την έκρηξη. Τον βρήκαν ημιθανή και τον κρέμασαν(13/04/1826).] ανατίναξε τον Ανεμόμυλο, στην τελευταία πράξη αντίστασης, όταν κυκλώθηκε από τους εχθρούς. Την πορεία τους συνόδευσαν 2 εκρήξεις από την πόλη. Η 1^η  από την έκρηξη των υπονόμων και η άλλη από την ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης με τον ηρωικό Χρήστο Καψάλη[(1751-1826) Έλληνας προύχοντας και πολεμιστής του Μεσολογγίου. Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι από αρχαία οικογένεια. Μετά την τραγική έκβαση της τελευταίας πολιορκίας, μην μπορώντας να συμμετέχει στην Έξοδο προτίμησε να πεθάνει στα ερείπια της πατρίδας του. Παραμονή της εξόδου συγκέντρωσε γυναικόπαιδα, ασθενή και εξαντλημένα από την πείνα και τις αρρώστιες, και όσους ανάπηρους δεν μπορούσαν να πάρουν μέρος στην Έξοδο. Κατέλαβε την μεγάλη πυριτιδαποθήκη κάτω από τον προμαχώνα του Μπότσαρη, η οποία ήταν γεμάτη εκρηκτικές ύλες. Την νύχτα της Εξόδου έψελναν νεκρικές ακολουθίες, ενώ ο Καψάλης κρατούσε συνεχώς ένα αναμμένο δαυλί στο χέρι του. Το πρωί, όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στην πόλη, ανατίναξε την πυριτιδαποθήκη μαζί με όλους τους παρευρισκομένους και πλήθος Τούρκων εχθρών.]. Οι Έλληνες είχαν απώλειες και από τους κρυμμένους στα υψώματα και τις χαράδρες Αλβανούς. Μολαταύτα αντιμετώπιζαν με σταθερότητα τον αόρατο εχθρό. Είχε αρχίζει να γλυκοχαράζει η Κυριακή των Βαΐων, όταν η μάχη έπαψε. Το πρωί της 10^ης Απριλίου, η οθωμανική ημισέληνος κυμάτιζε στα χαλάσματα του Μεσολογγίου. Πάνω μόνο, στην κορυφή του Ζυγού, μπόρεσαν να αναπνεύσουν λίγο ελεύθερα. Οι πληροφορίες για τις απώλειες των Ελλήνων κατά την πολιορκία και την Έξοδο είναι αντιφατικές. Από τους 3000 στρατιωτικούς που πήραν μέρος στην Έξοδο, μόνο 1300 σώθηκαν. Οι υπόλοιποι 1700 σκοτώθηκαν στις συμπλοκές της Εξόδου. Από τις γυναίκες, 13 μόνο Σουλιώτισσες σώθηκαν και από τα παιδιά 3 ή 4. Οι 1.700 έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι. Ανάμεσα στους νεκρούς, ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, ο Μιχαήλ Κοκκίνης, ο Αθανάσιος Ραζηκότσικας, ο Νικόλαος Στορνάρης, ο Ελβετός εκδότης της εφημερίδας «Ελληνικά Χρονικά» Ιάκωβος Meyer[ (1798-1826) Ελβετός φιλέλληνας και συντάκτης της εφημερίδας «Ελληνικά Χρονικά», της 1^ης έντυπης εφημερίδας του Αγώνα. Γεννήθηκε στη Ζυρίχη(30/12/1798) από οικογένεια ιατρών. Χαρακτήρας ανήσυχος και τυχοδιωκτικός. Σπούδασε φαρμακευτική και κατόπιν ιατρική, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Εμφανίστηκε στη φιλελληνική επιτροπή της Βέρνης σαν «ιατρός και χειρούργος». Αυτό του εξασφάλισε τα ναύλα για την Ελλάδα. Συμμετείχε στη ναυμαχία του Κορινθιακού(05-06/03/1822). Εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι, παντρεύτηκε Ελληνίδα και άλλαξε θρησκευτικό δόγμα. Ο Άγγλος φιλέλληνας συνταγματάρχης Stanhope έφτασε στο Μεσολόγγι(12/12/1823), φέρνοντας μαζί του 3 τυπογραφεία. Γνώρισε τον Meyer, για τον οποίο σε γράμμα του κάνει την αναφορά «Εδώ είναι εγκαταστημένος ένας εξαίρετος Ελβετός, ονόματι Dr Meyer. Έχει τις καλές ιδιότητες των συμπατριωτών του, και έχει εξοικειωθεί με τον ελληνικό χαρακτήρα. Έχω συστήσει στους Έλληνες να έχουν πάντοτε εμπρός στα μάτια τους ελβετικούς θεσμούς, και οι αρχηγοί τους τον Washington εμπρός στους δικούς των». Ύστερα από λίγες μέρες ο Meyer έγινε συντάκτης της εφημερίδας «Ελληνικά Χρονικά» με τυπογράφο τον Θεσσαλονικέα Δημ. Μεστανέ ή Μεσθενέα. Η 1^η έντυπη εφημερίδα του Αγώνα η «Σάλπιγξ Ελληνική» εκδόθηκε στην Καλαμάτα με συντάκτη τον Θεόκλητο Φαρμακίδη, αλλά βγήκαν μόνο 3 φύλλα(01, 05,20/08/1821). Έτσι τα «Ελληνικά Χρονικά» ήταν η 1^η πραγματικά εφημερίδα αφού κυκλοφόρησαν από 01/01/1824-20/02/1826. Οι σχέσεις του με τον Βύρωνα ήταν τεταμένες. Ο Βύρων σε γράμμα του από το Μεσολόγγι(19/03/1824), εκφράζει τις ανησυχίες του, μήπως τα άρθρα του Meyer εναντίον της μοναρχίας και οι φιλελεύθερες ιδέες του για την ανάγκη ελευθεροτυπίας, προδιαθέσουν εχθρικά απέναντι της Ελλάδας τα συντηρητικά καθεστώτα των ηγεμόνων της Ευρώπης και δημιουργήσουν παρεξηγήσεις και βλάψουν τον Ελληνικό Αγώνα: «Ο Dr Meyer ο εκδότης με την απαραβίαστη ελευθερία του Τύπου παραδέχεται την Ελευθερία να την ασκεί με απεριόριστη διάκριση, (όπως μου λέγουν) κατά τη θέληση και την ευχαρίστηση του. Είναι ο συγγραφέας ενός άρθρου κατά της μοναρχίας, από το οποίο ενδέχεται να έχει ωφέλεια και φήμη, αλλά οι εκδότες θα βρουν τον μπελά τους, αν δεν λάβουν τα μέτρα τους. Από όλους τους μικρούς τυράννους αυτός είναι ο πιο μικρός, όπως είναι οι πιο πολλοί δημαγωγοί που γνώρισα κάποτε. Είναι Ελβετός ως προς την καταγωγή και Έλληνας ως προς την αξίωση του να είναι.». Πολλοί Μεσολογγίτες είχανε στείλει τις οικογένειές τους στο μικρό αγγλοκρατούμενο νησάκι Κάλαμος. Όταν αποτραβήχτηκε ο στρατός του Κιουταχή από τα οχυρώματα, νόμισαν πως το Μεσολόγγι ήτανε πια οριστικά ασφαλισμένο. Σκέφτηκαν να φέρουν τις οικογένειες τους. 1^ος έδωσε το κακό παράδειγμα ο Meyer. Η πολιορκία είχε γίνει ασφυκτική μετά την άφιξη του Ιμπραήμ σε ενίσχυση του Κιουταχή, ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος εμπόδιζε τα ελληνικά πλοία να φέρουν τροφές και πολεμοφόδια. Κατά την Έξοδο ο Meyer, η γυναίκα του και τα 2 παιδιά του που ήταν στην φάλαγγα με τα γυναικόπαιδα σκοτώθηκαν.] και Γερμανοί φιλέλληνες. Γύρω στα 6.000 γυναικόπαιδα οδηγήθηκαν για να πουληθούν στη Μεθώνη και στα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης και της Αλεξάνδρειας. Οι απώλειες των Τουρκοαιγυπτίων υπολογίστηκαν σε 5000.  Πιθανότερο φαίνεται ότι από τους 3.000 που πήραν μέρος στην έξοδο, οι 1.700 έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι. Η Επανάσταση μετά την πτώση του Μεσολογγίου είχε σχεδόν κατασταλεί. Η φλόγα της, όμως, παρέμεινε άσβεστη, καθώς η ήττα μετατράπηκε σε νίκη. Ένα νέο κύμα φιλελληνισμού αναδύθηκε μετά την αμαύρωση του Αγώνα, εξαιτίας του Εμφύλιου. Αυτό με τη σειρά του επηρέασε εμμέσως την ευρωπαϊκή διπλωματία για τα εθνικά δίκαια των Ελλήνων. Πολλά έργα, ζωγραφικά, λογοτεχνικά κ.ά., απαθανάτισαν τη θυσία των Μεσολογγιτών. Έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης πολλών μεγάλων δημιουργών απ’ όλον τον κόσμο(Βύρωνας, Γκαίτε[Johann Wolfgang Goethe(1749-1832) Γερμανός νομικός, ποιητής και πεζογράφος. Η οικογένεια του ήταν μια από τις πιο εύπορες στη Φρανκφούρτη, προσφέροντάς του πολλές δυνατότητες μόρφωσης. 15 χρονών έγραψε τα πρώτα του ποιήματα, τα οποία κατέστρεψε. Ξεκίνησε (1765) σπουδές Νομικής στη Λειψία κατόπιν επιθυμίας του πατέρα του. Παράλληλα με τις σπουδές του ασχολήθηκε με τις εικαστικές τέχνες. Στην Λειψία ήρθε σε επαφή με το έντονο ελληνικό στοιχείο της πόλης. Ως φίλος των Ελλήνων και της Ελλάδος αφιέρωσε πολλά έργα στην ελληνική Αρχαιότητα. Το «και εγώ στην Αρκαδία» παρερμηνεύτηκε αργότερα ως άγνοια της Ελλάδος, καθώς ποτέ δεν είχε επισκεφτεί την Αρκαδία.( η Αρκαδία είχε εντελώς διαφορετική έννοια για τους ποιητές και καλλιτέχνες της εποχής της Αναγέννησης και του Baroque. Συμβόλιζε έναν εξιδανικευμένο τρόπο ζωής, όπου οι άνθρωποι ζουν ως βοσκοί σε αρμονία με τη φύση και αφιερώνουν τον χρόνο τους στην ποίηση, τη μουσική, τον έρωτα, την ανεμελιά. Ο φανταστικός τόπος αυτός τοποθετείται στην ελληνική Αρκαδία. Αρρώστησε (1769) και επέστρεψε στη Φρανκφούρτη. Άρχισε να ανακαλύπτει μέσα του και τον πρωταγωνιστή του Faust. Ολοκλήρωσε(1770) τις σπουδές Νομικής και παρακολούθησε μαθήματα Ιατρικής, Χημείας και Βοτανικής. Επέστρεψε στη Φρανκφούρτη και ασχολήθηκε με τη δικηγορία.], Ουγκώ[Victor Marie Vicomte Hugo(1802-85) Γάλλος μυθιστοριογράφος, ποιητής και δραματουργός. Ο πλέον σημαντικός και προβεβλημένος εκπρόσωπος του γαλλικού ρομαντισμού. Από τα πρώτα χρόνια της εφηβείας του αντιλήφθηκε το λογοτεχνικό του ταλέντο και ξεκίνησε τις μεταφράσεις έργων από τα λατινικά και δικές του πρωτότυπες ποιητικές εργασίες. Η αξία του αναγνωρίστηκε σύντομα στο γαλλικό ακαδημαϊκό κύκλο και αναγνωστικό κοινό. Ασχολήθηκε με την πολιτική μεταλλασσόμενος από φιλομοναρχικό συντηρητικό σε ριζοσπάστη δημοκρατικό. Την τελευταία περίοδο της ζωής του γνώρισε τη λατρεία του γαλλικού έθνους, ταυτιζόμενος με την ίδια τη Γαλλία(ποίημα «ΓΡΑΜΜΑ ΣΕ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ». Γεννήθηκε στην πόλη Besançon του Νομού Franche-Comté της Α Γαλλίας και ήταν ο νεότερος γιος του Joseph Hugo και της Sophie Trébuchet. Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός(στρατηγός της Αυτοκρατορίας, 1809) του Ναπολέοντα και ιδεολογικά τοποθετημένος στους δημοκρατικούς. Θρησκευτικά δήλωνε αθεϊστής. Η μητέρα του, προερχόμενη από παλιά αριστοκρατική οικογένεια, φιλομοναρχική και ευσεβής ρωμαιοκαθολική. Ως αποτέλεσμα της ασυμφωνίας πεποιθήσεων του ζεύγους ο σύντομος χωρισμός του(1803) και η μετακίνηση της Sophie και των παιδιών στο Παρίσι. Η οικογένεια επανενώθηκε(1807) για 2 χρόνια με την απόφαση της Sophie να μεταβεί στην Ιταλία, όπου ο σύζυγός της υπηρετούσε ως κυβερνήτης επαρχίας. Φεύγουν πάλι(1809) και παραμένουν 2 χρόνια στην κωμόπολη Feuillantines. Η πτώση του Ναπολέοντα στέρησε την οικογένεια Hugo από την άνετη και πλούσια ζωή. Ο πατέρας-είχε φτάσει τον βαθμό του κόμητος- τέθηκε υπό περιορισμό στο Μπλουά και του περιόρισαν το εισόδημα σε 40 λίρες/χρόνο. Η οριστική διάσταση των γονιών του(1813) φέρνει την εγκατάσταση του Hugo, με τη μητέρα του, οριστικά στο Παρίσι, όπου μόλις που τα έβγαζαν πέρα. Διέμεινε(1815-8) στο οικοτροφείο Pension Cordier ενώ παρακολουθούσε μαθήματα στο Κολλέγιο του Μεγάλου Λουδοβίκου(Collège Louis-le Grand). Από νωρίς ξεκίνησε να γράφει ποιήματα και να μεταφράζει κλασσικούς Λατίνους ποιητές(π.χ. ο Βιργίλιος). Η πρώιμη φιλοδοξία του τον έσπρωξε να γράψει σε ηλικία μόλις 14 ετών σε μία εφημερίδα της εποχής «Επιθυμώ να γίνω ή Σατωβριάνδος ή τίποτα»). Βραβεύτηκε (1817) από τη Γαλλική Ακαδημία για κάποιο ποίημά του και βραβεύτηκε(1819) από τα Ανθεστήρια της Τουλούζης(Académie des Jeux floraux de Toulouse). Ο Σατωβριάνδος(François-René de Chateaubriand) αποκάλεσε τον Hugo «εξαιρετική φυσιογνωμία», προφητεύοντας έτσι το μεγάλο μέλλον του. Αυτά έπεισαν τον πατέρα του να τον αφήσει να αφιερωθεί στη λογοτεχνία παρά τα σχέδιά του να φοιτήσει στην Πολυτεχνική Σχολή. Λίγο καιρό αργότερα θα εγκαταλείψει και τις σπουδές του στη Νομική. Τα βραβεία ποιήσεως, του έδωσαν θάρρος. Επί ένα έτος ήταν αναγκασμένος να μένει σε μία σοφίτα επί της οδού Ντι Ντραγκόν, παρέα με ποντίκια, έγραφε με μεγάλη επιμέλεια, επιμονή και αυτοπεποίθηση, αρετές που δεν έλειψαν ποτέ στη ζωή του. Ίδρυσε(1819), μαζί με τους αδερφούς του, το περιοδικό Conservateur Littéraire όπου υποστηρίζει τις θέσεις του Σατωβριάνδου. Πέθανε η μητέρα του(27/06/1821) και ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε(20/07).